Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
Αριθμός Αφορισμών: 115 | Αναγνώσεις: 572,474 |
Αρχαία Γνωμικά
Ουκ εν τω πολλώ το ευ, αλλ’ εν τω ευ το πολύ. άρεσε σε 2306 |
Φιλία εστί μία ψυχή εν δυσί σώμασιν ενοικουμένη. Η φιλία [ή η αγάπη] είναι μια ψυχή που κατοικεί σε δυο σώματα. άρεσε σε 1483 |
Τα αγαθά κόποις κτώνται. άρεσε σε 1058 |
Ουδείς φίλος ώ πολλοί φίλοι. Κανένας δεν είναι [πραγματικός] φίλος γι’ αυτόν που έχει πολλούς φίλος. άρεσε σε 901 |
Εν τη προαιρέσει η μοχθηρία και το αδικείν. Η μοχθηρία και η αδικία υπάρχουν από πρόθεση [και όχι τυχαία ή κατά λάθος]. άρεσε σε 767 |
Ελεύθερον διατελεί και βέλτιστα πολιτευόμενον και δυνάμενον άρχειν πάντων, μιας τυγχάνον πολιτείας. [Το ελληνικό γένος] ζει ελεύθερα και διοικείται άριστα και θα μπορούσε να κυριαρχήσει, αν ήταν πολιτικά ενωμένο. άρεσε σε 660 |
Ερωτηθείς τι έστιν ελπίς, «Εγρηγορότος», είπεν, «ενύπνιον.» Όταν ρωτήθηκε τι είναι ελπίδα; «το όνειρο ενός ξύπνιου», είπε. (από τον Διογένη Λαέρτιο) άρεσε σε 624 |
Η φύσις μηδέν μήτε ατελές ποιεί μήτε μάτην. Η φύση δεν κάνει τίποτα ούτε ατελές ούτε μάταιο. άρεσε σε 583 |
Απεκρίθη εκ παλαιοτέρου του βαρβάρου έθνεος το ελληνικόν εόν και δεξιώτερον και ευηθείης ηλιθίου απηλλαγμένον μάλλον. Ξεχώρισε από παλιά το ελληνικό έθνος από τους βαρβάρους όντας πιο ικανό και περισσότερο απαλλαγμένο από την ηλιθιότητα. άρεσε σε 491 |
Η πενία πολλών εστιν ενδεής, η δ’ απληστία πάντων. Η φτώχεια είναι έλλειψη πολλών πραγμάτων και η απληστία όλων. άρεσε σε 450 |
Μάλλον φιλούσιν οι ποιήσαντες ευ τους παθόντας ή οι παθόντες ευ τους ποιήσαντας. Περισσότερο αγαπούν οι ευεργέτες τους ευεργετούμενους παρά οι ευεργετούμενοι τους ευεργέτες. άρεσε σε 433 |
Άνευ των αναγκαίων αδύνατον και ζην και εύ ζην. άρεσε σε 420 |
Έξις δευτέρα φύσις. άρεσε σε 410 |
Ακούσας υπό τινος λοιδορείσθαι, «Απόντα με,» έφη, «και μαστιγούτω.» Όταν άκουσε ότι κάποιος τον κορόιδευε, «όταν λείπω, μπορούν και να με μαστιγώσουν», είπε. άρεσε σε 393 |
Όμοια γάρ ως επί το πολύ τα μέλλοντα τοις γεγονόσι. Τα περισσότερα απ’ αυτά που θα γίνουν στο μέλλον είναι ίδια μ’ αυτά που έχουν γίνει. — Ηθικά Νικομάχεια άρεσε σε 349 |
Ωσπερ σώμα στερηθέν ψυχής πίπτει, ούτω καί πόλις, μή όντων νόμων, καταλύεται. Όπως το σώμα, όταν στερηθεί την ψυχή πεθαίνει, έτσι και η πόλη, όταν δεν υπάρχουν νόμοι, καταλύεται. άρεσε σε 346 |
Πάντα γαρ φύσει έχει τι θείον. Σε όλα υπάρχει εκ φύσεως κάτι το θείο. άρεσε σε 338 |
Ο άνθρωπος φύσει πολιτικόν ζώον. (με την αρχική έννοια ότι είναι κοινωνικό ον, ότι προτιμά να ζει σε πόλεις) άρεσε σε 321 |
Πόλεμος γαρ σχολείον αρετής εστί. άρεσε σε 315 |
Ου γαρ ο δικαστής, ουδ’ ο βουλευτής, ουδ’ ο εκκλησιαστής άρχων εστί, αλλά το δικαστήριον, η βουλή και ο δήμος. άρεσε σε 313 |
Πάντες άνθρωποι φύσει ορέγονται του ειδέναι. (η πρώτη φράση από το «Μετά τα Φυσικά») άρεσε σε 295 |
Το κάλλος παντός επιστολίου συστατικώτερον. Η ομορφιά είναι η καλύτερη συστατική επιστολή. άρεσε σε 290 |
Ερωτηθείς τι ποτ’ αυτώ περιγέγονεν εκ φιλοσοφίας, έφη, «Το ανεπιτάκτως ποιείν ά τινες διά τον από των νόμων φόβον ποιούσιν.» Αυτό που πέτυχα με τη φιλοσοφία, ήταν να κάνω με τη θέλησή μου αυτά που οι άλλοι τα κάνουν επειδή φοβούνται τους νόμους. (από τον Διογένη Λαέρτιο) άρεσε σε 279 |
Ουδέν άτακτον των φύσει. Τίποτα απ’ όσα είναι δοσμένα από τη φύση δεν είναι χωρίς τάξη. άρεσε σε 279 |
Το άρχειν ήδιστον. Το να ασκείς εξουσία είναι υπέρτατη ευχαρίστηση. άρεσε σε 278 |
Ανδρείος ο περί τον καλόν θάνατον αδεής. Ανδρείος είναι αυτός που δεν φοβάται τον τιμημένο θάνατο. άρεσε σε 235 |
Όλως το πλουτείν εστιν εν τω χρήσθαι και ουχί εν τω κεκτήσθαι. Όλη η αξία του πλουτισμού είναι στη χρήση του και όχι στην απόκτησή του. άρεσε σε 216 |
Τας ουσίας αι μικραί δαπάναι δαπανώσι. Τις περιουσίες οι μικρές δαπάνες τις εξαφανίζουν. άρεσε σε 209 |
Ο πολίτης ουδενί των άλλων ορίζεται μάλλον ή τω μετέχειν κρίσεως και αρχής. Το κύριο γνώρισμα του πολίτη είναι η συμμετοχή στην απονομή δικαιοσύνης και στην άσκηση εξουσίας. άρεσε σε 202 |
Έστιν ουν τραγωδία μίμησις πράξεως σπουδαίας και τελείας, μέγεθος εχούσης, ηδυσμένω λόγω, δρώντων και ου δι’ απαγγελίας, δι’ ελέου και φόβου περαίνουσα την των τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν. άρεσε σε 192 |
Άνευ αιτίου ουδέν εστιν. — Ρητορική άρεσε σε 190 |
Οι βάρβαροι δουλικώτεροι τα ήθη φύσει των Ελλήνων. Οι βάρβαροι είναι εκ φύσεως πιο δουλοπρεπείς από τους Έλληνες. άρεσε σε 184 |
Ουδείς γαρ ον φοβείται φιλεί. Κανένας δεν αγαπάει αυτόν που φοβάται. — Ρητορική 2 άρεσε σε 184 |
Ο μη ειδώς σιωπάν, ουκ οίδε διαλέγεσθαι. Αυτός που δεν ξέρει να σωπαίνει, δεν ξέρει να συζητά. άρεσε σε 180 |
Το θήλυ έχει το βουλητικόν αλλ’ άκυρον. Η γυναίκα θέλει αλλά δεν μπορεί. άρεσε σε 176 |
Γυνή ανδρός φθονερώτερον και μεμψιμοιρότερον. άρεσε σε 173 |
Ο δε ψευδής λόγος γίνεται παρά το πρώτον ψεύδος. άρεσε σε 172 |
Όπου άμιλλα ενταύθα και νίκη εστί. άρεσε σε 152 |
Ευφυούς η ποιητική εστιν ή μανικού. Η ποίηση είναι για τους ευφυείς ή για τους τρελούς. άρεσε σε 149 |
Εν πάσι γαρ τοις φυσικοίς ενεστί τι θαυμαστόν. Σε όλα τα πράγματα στη φύση υπάρχει κάτι άξιο θαυμασμού. άρεσε σε 149 |
Αδύνατον τον μηδέν πράττοντα πράττειν εύ. άρεσε σε 148 |
Δει γαρ την μεν τέχνην χρήσθαι τοις οργάνοις, την δε ψυχήν τω σώματι. Πρέπει η μεν τέχνη να χρησιμοποιεί όργανα, η δε ψυχή το σώμα. άρεσε σε 140 |
Άπας ό βίος των ανθρώπων φύσει και νόμοις διοικείται. άρεσε σε 139 |
Το νυν εστι μεσότης τις. άρεσε σε 125 |
Το άρρεν προς το θήλυ φύσει το μεν κρείττον το δε χείρον, και το μεν άρχον το δ’ αρχόμενον. — Πολιτικά Α’ άρεσε σε 123 |
Η φύσις ουδέν ποιεί άλματα. άρεσε σε 116 |
Εκ του βίου κράτιστόν εστιν υπεξελθείν ως εκ συμποσίου, μήτε διψώντα, μήτε μεθύοντα. Το καλύτερο είναι από τη ζωή να αποχωρήσεις όπως από ένα συμπόσιο: ούτε διψασμένος ούτε μεθυσμένος. άρεσε σε 116 |
Ανοήτου ευδαίμονος ήθος πλούτου εστί. Το ήθος ενός ανόητου πλούσιου είναι το ήθος του πλούτου. άρεσε σε 114 |
Ο πολλοίς φοβερός ών, πολλούς φοβείται. Αυτός που προκαλεί φόβο σε πολλούς, φοβάται πολλούς. άρεσε σε 112 |
Η μεν εμπειρία τέχνην εποίησεν, η δ’ απειρία τύχην. άρεσε σε 109 |
Προφάσεως δείται μόνον η πονηρία. άρεσε σε 104 |
Υπεροχής επιθυμεί η νεότης, η δε νίκη υπεροχή τις. Η νεότητα επιθυμεί την υπεροχή, και η νίκη είναι ένα είδος υπεροχής. άρεσε σε 102 |
Νέος δ’ έμπειρος ουκ έστιν, πλήθος γαρ χρόνου ποιεί την εμπειρίαν. άρεσε σε 98 |
Πολλαί μεταβολαί γίνονται και παντοίαι τύχαι κατά τον βίον. άρεσε σε 96 |
Μηδέ ποίος τις νυν, αλλά ποίος τις ην αεί. Το ερώτημα δεν είναι ποιος είναι τώρα, αλλά ποιος ήταν ανέκαθεν. άρεσε σε 96 |
Καματηρόν το άρχειν. Κουραστικό να διοικείς. άρεσε σε 90 |
Δεσπότης δούλου δείται και δούλος δεσπότου. Ο αφέντης έχει την ανάγκη του δούλου και ο δούλος του αφέντη. άρεσε σε 88 |
Πόλις εστί κοινωνία πολιτών πολιτείας. Η πόλη (–κράτος) είναι η ένωση των πολιτών με βάση το πολίτευμα. άρεσε σε 84 |
Τω μεν γαρ αληθεί πάντα συνάδει τα υπάρχοντα, τω δε ψευδεί ταχύ διαφωνεί ταληθές. Με την αλήθεια όλα τα δεδομένα βρίσκονται σε αρμονική συμφωνία, ενώ με το ψεύδος γρήγορα έρχεται σε διαφωνία και σύγκρουση το αληθές. (Ηθικά Νικομάχεια Α’, 1098Β) άρεσε σε 83 |
Τα φυτά των ζώων ένεκέν εστι και τα ζώα των ανθρώπων χάριν. άρεσε σε 83 |
Ουδέν διαφέρει ή μη κείσθαι ή μη χρήσθαι τους νόμους. Σε τίποτα δεν διαφέρει το να μην υπάρχουν νόμοι από το να μην εφαρμόζονται οι νόμοι. άρεσε σε 76 |
Φιλοσοφώτερον και σπουδαιότερον ποίησις ιστορίας εστίν: η μεν γαρ ποίησις μάλλον τα καθόλου, η δε ιστορία τα καθ’ έκαστον λέγει. Η ποίηση είναι πιο φιλοσοφική και πιο σπουδαία από την ιστορία, επειδή η ποίηση μιλάει περισσότερο για το όλον ενώ η ιστορία για το συγκεκριμένο. άρεσε σε 70 |
Περί ουδέν των ανθρωπίνων έργων υπάρχει βεβαιότης. άρεσε σε 68 |
Το ειθισμένον ώσπερ πεφυκός ήδη γίγνεται. Αυτό που έχει γίνει συνήθεια, αντιμετωπίζεται σαν κάτι φυσιολογικό. άρεσε σε 66 |
Ου γαρ δειν επιτάττεσθαι τον σοφόν αλλ’ επιτάττειν, και ου τούτον ετέρω πείθεσθαι αλλά τούτω τον ήττον σοφόν. Ο σοφός δεν πρέπει να δέχεται εντολές αλλά να διατάζει, και όχι αυτός να υπακούει σε άλλους αλλά σ’ αυτόν να υπακούν οι λιγότερο σοφοί. άρεσε σε 64 |
Η δ' ηθική εξ έθους περιγίνεται. Η ηθική προέρχεται από τις συνήθειες. — Ηθικά Νικομάχεια, B1 άρεσε σε 58 |
Αριστοτέλης ερωτηθείς πού κατοικούσιν αι Μούσαι, έφη: «εν ταις ψυχαίς των φιλοπόνων». άρεσε σε 57 |
Όστις περί τραγωδίας οίδε, οίδε και περί επών. Όποιος ξέρει από τραγωδία, ξέρει και από έπη. — Περί Ποιητικής άρεσε σε 56 |
Αι παροιμίαι παλαιάς εισίν φιλοσοφίας εγκαταλείμματα, περισωθέντα διά συντομίαν και δεξιότητα. άρεσε σε 53 |
Ο δ’ οίονταί τινες σπέρμα συμβάλλεσθαι εν τη συνουσία το θήλυ διά το γίγνεσθαι παραπλησίαν τε χαράν ενίοτε αυταίς τη των αρρένων και άμα υγράν απόκρισιν, ουκ έστιν η υγρασία αύτη σπερματική. — Περί Ζώων 728α άρεσε σε 53 |
Παιδία και θηρία διώκει τας ηδονάς. — Ηθικά Νικομάχεια άρεσε σε 52 |
Έστι δ’ αρχή της λέξεως το ελληνίζειν. πιθανή ερμηνεία: Το βασικό της επικοινωνίας είναι τα σωστά Ελληνικά. άρεσε σε 52 |
Του πιθανωτέρους είναι τους απαιδεύτους των πεπαιδευμένων εν τοις όχλοις. Πιο πειστικοί για τον όχλο είναι οι αμόρφωτοι από τους μορφωμένους. (Ρητορική 1395b) άρεσε σε 52 |
Τριών δει παιδεία: φύσεως, μαθήσεως, ασκήσεως. άρεσε σε 51 |
Μαλακόν το φεύγειν τα επίπονα. Είναι μαλθακότητα να αποφεύγει κανείς τις δυσκολίες. άρεσε σε 51 |
Οι μη δυνάμενοι κινδυνεύειν ανδρείως δούλοι των επιόντων εισίν. Αυτοί που δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο με ανδρεία γίνονται δούλοι αυτών που επιτίθενται. άρεσε σε 49 |
Των περί τα ήθη φευκτών τρία εστίν είδη: κακία, ακρασία, θηριότης. Σχετικά με το ήθος, τρία πρέπει να αποφεύγονται: κακία, ακράτεια, αγριότητα. (η «ακράτεια» ως το αντίθετο της εγκράτειας) άρεσε σε 47 |
Τέλος πάσης ενεργείας εστί το κατά την έξιν. άρεσε σε 46 |
Ο λόγος, εάν μη δηλοί, ου ποιήσει το εαυτού έργον. Αν ο λόγος δεν κάνει φανερό αυτό που θέλει να πει, δεν θα επιτελέσει το έργο του. — Τέχνη Ρητορική Γ' 2149 άρεσε σε 34 |
Η τέχνη μιμείται την φύσιν. άρεσε σε 32 |
Τας δ’ αρετάς λαμβάνομεν ενεργήσαντες πρότερον, ώσπερ και επί των άλλων τεχνών. — Ηθ. Νικομαχεια Β’,1.4 άρεσε σε 27 |
Μη έλαττον ηγού του επαινείσθαι το νουθετείσθαι. Μη θεωρείς λιγότερο σημαντική τη νουθεσία από τον έπαινο. άρεσε σε 26 |
Τα κατά πόλεμον κρατούμενα των κρατούντων είναι φασιν. Όσα κυριεύονται στον πόλεμο λέγεται ότι ανήκουν στου νικητές. — Πολιτικά 1255 άρεσε σε 22 |
Τι γηράσκει ταχύ; Χάρις. άρεσε σε 21 |
Όλως δε το συζήν και κοινωνείν των ανθρωπικών πάντων χαλεπόν. Γενικά, το να ζεις με άλλους και να ανήκεις σε μια κοινωνία είναι το πιο δύσκολο στις ανθρώπινες υποθέσεις. — Πολιτικά β’ άρεσε σε 20 |
Τον ήττω λόγον κρείττω ποιείν. [απόδοση:] παρουσιάζοντας το πιο αδύναμο επιχείρημα σαν το ισχυρότερο. (Ρητορικό τέχνασμα των σοφιστών, όπως ο Πρωταγόρας, που υπερηφανεύονταν ότι μπορούσαν να παρουσιάσουν ένα ασήμαντο στοιχείο σαν το ισχυρότερο) — Ρητορική άρεσε σε 18 |
Έστι δ᾽ η ειρωνεία της βωμολοχίας ελευθεριώτερον· ο μεν γαρ αυτού ένεκα ποιεί το γελοίον, ο δε βωμολόχος ετέρου. Στον ελεύθερο άνθρωπο ταιριάζει πιο πολύ η ειρωνεία, όχι η χυδαιολογία: ο είρων κάνει αστείο για να διασκεδάσει ο ίδιος, ενώ ο χυδαιολόγος για να διασκεδάσει τους άλλους. — Ρητορική άρεσε σε 16 |
Αεὶ Λιβύη φέρει τι καινόν. Πάντα κάτι καινούργιο έρχεται από την Αφρική. (αποδίδεται συχνά και με «κακόν» αντί «καινόν») άρεσε σε 15 |
Ήκιστα γαρ επιμελείας τυγχάνει το πλείστων κοινόν. Την πιο μικρή επιμέλεια αφιερώνουμε σε αυτό που είναι κοινό για τους περισσότερους. άρεσε σε 15 |
Ερωτηθείς υπό τινος δια τι οι Βυζάντιοι λάλοι εισίν έφη: «ότι επί του στόματος οικούσιν.» Ερωτηθείς [ο Αριστοτέλης] γιατί οι κάτοικοι του Βυζαντίου είναι φλύαροι, είπε: «επειδή κατοικούν επάνω στο στόμα» (δηλ. στον Βόσπορο) άρεσε σε 15 |
Τρεις δε και σκηνογραφίαν Σοφοκλής. Ο Σοφοκλής [εισήγαγε] τους τρεις [ηθοποιούς] και τη σκηνογραφία [στην τραγωδία]. άρεσε σε 13 |
Πάντων γαρ όσα πλείω μέρη έχει και μη έστιν οίον σωρός το παν, αλλ’ έστι τι το όλον παρά τα μόρια. Το σύνολο κάθε πράγματος που έχει πολλά μέρη δεν είναι απλά ένας σωρός, αλλά κάτι παραπάνω από τα μέρη του. (φράση που έχει αποδοθεί διεθνώς ως «το όλον είναι μεγαλύτερο από τα μέρη του») — Μετά τα Φυσικά άρεσε σε 13 |
Αριστοτέλης ονειδιζόμενος ότι πονηροίς συνδιατρίβει, έφη «άριστος ιατρός εστι, ός τους υπό πάντων απεγνωσμένους αναλαμβάνει.» Ο Αριστοτέλης όταν επικρίθηκε που συναναστρέφεται παλιανθρώπους, είπε: «ο καλύτερος γιατρός είναι αυτός που αναλαμβάνει αυτούς που οι άλλοι τους θεωρούν τελειωμένους.» άρεσε σε 13 |
Ο αυτός ερωτηθεὶς υπό τινος, τι άνθρωπος ίσον έχει θεώ, είπε: «το ευεργετείν». Ερωτηθείς [ο Αριστοτέλης] τι έχει ο άνθρωπος που τον κάνει ίσο με θεό είπε: «να ευεργετεί». άρεσε σε 8 |
Ο αυτός έφη τας μεν ρίζας της παιδείας είναι πικράς, τους δε καρπούς γλυκείς. άρεσε σε 6 |
Κρείσσον τας επιθυµίας κολάζειν ή διά τας επιθυµίας κολάζεσθαι. Καλύτερα να τιμωρείς τις επιθυμίες παρά να τιμωρείσαι από τις επιθυμίες. άρεσε σε 1 |
Το ζητείν απανταχού το χρήσιμον ήκιστα αρμόζει τοις μεγαλοψύχοις και ελευθερίοις. (ήκιστα=ελάχιστα) άρεσε σε 1 |
Αφορισμοί
Δεν υπάρχει τίποτε πιο άνισο από την ίση μεταχείριση των ανίσων. άρεσε σε 1045 |
Ο άνθρωπος είναι ον φύσει κοινωνικό και πολιτικό. Αυτός που μπορεί να ζήσει μακριά απ’ τις ανθρώπινες κοινωνίες είναι είτε θηρίο είτε θεός. (σσ: ή και τα δύο) άρεσε σε 567 |
Ο καθένας μπορεί να θυμώσει, είναι εύκολο. Αλλά να θυμώσεις με τον σωστό άνθρωπο, στο σωστό βαθμό, για τον σωστό λόγο, τη σωστή στιγμή και με τον σωστό τρόπο, αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο. άρεσε σε 555 |
Τα πράγματα που πρέπει να κάνεις, τα μαθαίνεις κάνοντάς τα. άρεσε σε 355 |
Η φτώχεια είναι ο γονιός της επανάστασης και του εγκλήματος. άρεσε σε 338 |
Είναι χαρακτηριστικό του καλλιεργημένου μυαλού να μπορεί να απολαύσει μια ιδέα χωρίς να την αποδεχθεί. άρεσε σε 334 |
Οι μητέρες αγαπούν τα παιδιά τους πιο πολύ από τους πατεράδες. Κι αυτό, διότι πρώτον ο τοκετός είναι οδυνηρός, και δεύτερο, είναι σίγουρες ότι τα παιδιά που γέννησαν είναι δικά τους άρεσε σε 332 |
Είναι χαρακτηριστικό του μεγαλόψυχου ανθρώπου να μη ζητάει χάρες, αλλά να είναι έτοιμος να κάνει το καλό στους άλλους. άρεσε σε 291 |
Συνήθως, την ισχυρότερη μνήμη την έχουν εκείνοι που είναι αργοί στην αντίληψη. άρεσε σε 286 |
Είμαστε όλοι φίλοι των ευτυχούντων, ενώ των δυστυχούντων δεν είναι φίλος ούτε ο πατέρας. άρεσε σε 259 |
Άμιλλα είναι η τάση να φτάσει κανένας τον άλλον, που τον θαυμάζει, ή και να τον ξεπεράσει, χωρίς να αισθάνεται φθόνο, αν ο άλλος τον ξεπερνάει. άρεσε σε 209 |
Κάθε εργασία επί πληρωμή αποσπά και φθείρει το μυαλό. άρεσε σε 195 |
Όλες οι ανθρώπινες πράξεις έχουν ως αίτιο ένα από τα εξής επτά: τύχη, φύση, παρόρμηση, συνήθεια, λογική, πάθος, πόθο. άρεσε σε 191 |
Κάλλιο τρελός με όλους παρά συνετός και μόνος. άρεσε σε 150 |
Το όλον είναι μεγαλύτερο από το άθροισμα των μερών του. άρεσε σε 150 |
Η οικογένεια είναι η ένωση που καθιερώθηκε από τη φύση για την εξυπηρέτηση των καθημερινών αναγκών του ανθρώπου. άρεσε σε 146 |
Ποιος είναι πολίτης; Πολίτης είναι αυτός που είναι ικανός να κυβερνήσει και να κυβερνηθεί. άρεσε σε 125 |
Είναι ανάρμοστο για έναν νέο άνθρωπο να χρησιμοποιεί αφορισμούς. άρεσε σε 102 |