Κυνικός φιλόσοφος
Θεωρείται ο κυριότερος εκπρόσωπος της Κυνικής Φιλοσοφίας.
Σύμφωνα με την παράδοση, ο Διογένης είχε μόνιμη κατοικία του ένα πιθάρι και γυρνούσε στους δρόμους , όλη μέρα, με ένα φανάρι. Όταν τον ρωτούσαν τι το χρειάζεται το φανάρι την ημέρα, αυτός απαντούσε “Ψάχνω να βρω τίμιους ανθρώπους”.
| Αριθμός Αφορισμών: 38 | Αναγνώσεις: 141,569 |
Αρχαία Γνωμικά
| Λυχνίας σβεσθείσης, πάσα γυνή ομοία. άρεσε σε 885 |
| Άνθρωπον ζητώ. άρεσε σε 660 |
| Διογένης τον έρωτα είπε σχολαζόντων ασχολίαν. Ο Διογένης είπε ότι ο έρωτας είναι ασχολία των αργόσχολων. (από το ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ Ιωάννη Στοβαίου) άρεσε σε 268 |
| Γυναικί μη πίστευε, μηδ’ αν αποθάνη. άρεσε σε 252 |
| Ει μεν πλούσιος, όταν θέλη, ει δε πένης, όταν έχη. [Πένης=φτωχός] (ερωτηθείς τι ώρα πρέπει να γευματίζει κανείς) άρεσε σε 238 |
| Διογένης ερωτηθείς τι των θηρίων κάκιστα δάκνει έφη: των μεν αγρίων συκοφάντης, των δε ημέρων κόλαξ. άρεσε σε 201 |
| Αποσκότησων με. Βγάλε με από το σκοτάδι. (με διττή έννοια – η απάντησή του προς το Μ. Αλέξανδρο, όταν τον ρώτησε τι επιθυμούσε από εκείνον) άρεσε σε 194 |
| Διότι τηλικούτος ών, κιθαρωδεί και ου ληστεύει! Διότι αν και είναι τέτοιος, παίζει κιθάρα και δεν ληστεύει. (εξηγώντας γιατί χειροκροτεί θερμά κάποιον θηριώδη τύπο που έπαιζε –οικτρά– λύρα) άρεσε σε 183 |
| Μελετώ αποτυγχάνειν. (εξηγώντας γιατί ζητούσε ελεημοσύνη από ένα άγαλμα) άρεσε σε 174 |
| Παιδεία τοις μεν νέοις σωφροσύνη, τοις δε πένησι πλούτος, τοις δε πλουσίοις κόσμος. Η παιδεία για τους νέους είναι σωφροσύνη, για τους φτωχούς πλούτος και για τους πλούσιους στολίδι. άρεσε σε 172 |
| Ο ήλιος εις τους αποπάτους, αλλ’ ου μιαίνεται. [Μιαίνεται=λερώνεται] άρεσε σε 138 |
| Ευτελές δείπνον ου ποιεί παροινία. Το φτωχικό δείπνο δεν κάνει τους ανθρώπους να παραφέρονται. άρεσε σε 114 |
| Αθλίας, παρ’ αθλίου, δι’ Αθλίου προς άθλιο. Ο άθλιος στέλνει άθλια επιστολή με τον Αθλία προς έναν άθλιο. (ο Αθλίας ήταν απεσταλμένος του Μ. Αλέξανδρου, που παρέδωσε επιστολή του στο Διογένη) άρεσε σε 107 |
| Διογένης λοιδορούμενος υπό τινος φαλακρού, έφη: «Σε μεν ουχ υβρίζω, τας δε τρίχας σου επαινώ, ότι κακόν εξέφυγον κρανίον». Ο Διογένης όταν τον κορόιδεψε ένας φαλακρός, είπε: «εσένα δεν σε βρίζω, αλλά επαινώ τις τρίχες σου που έφυγαν από ένα κακό κρανίο». άρεσε σε 106 |
| Πενία αυτοδίδακτος αρετή. άρεσε σε 105 |
| Ανθρώπων άρχειν. (λογοπαίγνιο, απαντώντας στην ερώτηση με τι ασχολείται) άρεσε σε 103 |
| Οι μεγάλοι κλέπται από το μικρόν απάγουσι. Οι μεγάλοι κλέφτες αρπάζουν και τα μικρά. άρεσε σε 92 |
| Οι μεν άλλοι κύνες τους εχθρούς δάκνουσι, εγώ δε τους φίλους ίνα σώσω. Οι άλλοι σκύλοι δαγκώνουν τους εχθρούς, αλλά εγώ τους φίλους για να τους σώσω. άρεσε σε 92 |
| Καγώ, φησίν, Διογένης ο κύων. (συστηνόμενος στον Μ. Αλέξανδρο) άρεσε σε 71 |
| Ει και προσποιούμαι σοφίαν, και τούτο φιλοσοφείν εστι. (προς τον ειπόντα «ουδέν ειδώς φιλοσοφείς» —από τον Διογένη Λαέρτιο ) άρεσε σε 63 |
| Ως μετά Χαιρώνειαν συλληφθείς απήχθη προς Φίλιππον· και ερωτηθείς τις είη, απεκρίνατο, «κατάσκοπος της σης απληστίας.» Όθεν θαυμασθείς αφείθη. (από τον Διογένη Λαέρτιο) άρεσε σε 62 |
| Τους ρήτορας τα δίκαια μεν εσπουδακέναι λέγειν, πράττειν δε, ουδαμώς. Οι ρήτορες έχουν σπουδάσει να μιλούν για τα δίκαια, αλλά να τα πράττουν, καθόλου. άρεσε σε 60 |
| Ην ποτε χρόνος εκείνος ότ' ήμην εγώ τοιούτος οποίος συ νυν· οποίος δ' εγώ νυν, συ ουδέποτε. Υπήρξε κάποτε μια εποχή που εγώ ήμουν τέτοιος που είσαι εσύ τώρα.. Αλλά αυτό που είμαι εγώ τώρα, εσύ δεν θα γίνεις ποτέ. (σε κάποιον που του θύμισε ότι υπήρξε [ο Διογένης] παραχαράκτης) άρεσε σε 50 |
| Εις Μύνδον ελθών και θεασάμενος μεγάλας τας πύλας, μικράν δε την πόλιν, έφη, «άνδρες Μύνδιοι, κλείσατε τας πύλας, μη η πόλις υμών εξέλθη». (Μύνδος: πόλη της Καρίας, στη Μικρά Ασία) άρεσε σε 47 |
| Κυνικόν μεν το βρώμα, ου βασιλικόν δε το δώρον. Το φαΐ είναι μεν κυνικόν (για σκύλους) αλλά το δώρο δεν είναι βασιλικό. (όταν έλαβε δώρο από τον Αλέξανδρο ένα πιάτο κόκαλα) άρεσε σε 40 |
| Χρη των βιβλίων καθάπερ των οστέων τω μυελώ χρήσθαι, τα δε λοιπά απορρίπτειν ες κύνας. Πρέπει από τα βιβλία να χρησιμοποιούμε [τα καλά] όπως το μεδούλι από τα κόκαλα, και τα υπόλοιπα να τα πετάμε στα σκυλιά. άρεσε σε 34 |
| Της αλαζονείας, καθάπερ των κεχρυσωμένων όπλων, ουχ όμοια εστι τα εντός τοις εκτός. άρεσε σε 33 |
| Νεκρόν ιατρεύειν και γέροντα νουθετείν, ταυτόν εστιν. άρεσε σε 25 |
| Άνδρας μεν ουδαμού, παίδας δ’ εν Λακεδαίμονι. Άνδρες [αγαθοί δεν υπάρχουν] πουθενά, παιδιά στη Σπάρτη. (απάντηση όταν ρωτήθηκε πού υπάρχουν στην Ελλάδα αγαθοί άντρες) άρεσε σε 23 |
| Διογένης ερωτηθείς υπό τινος, διά τίνα αιτίαν οι άνθρωποι, τοις μεν
προσαιτούσι, διδόασι, τοις δε φιλοσοφούσιν, ουδαμώς, είπεν, «Ότι χωλοί μεν και τυφλοί ίσως ελπίζουσι γενέσθαι, φιλόσοφοι δε ού.» άρεσε σε 11 |
| Διογένης ερωτηθείς πώς άν τις πολιτεύηται εξουσίᾳ, έφη: Καθάπερ πυρί, μήτε λίαν εγγύς είναι, ίνα μη κατακαή· μήτε πόρρω, ίνα μη ριγώσῃ. άρεσε σε 8 |
Αφορισμοί
| Η στάση απέναντι στην εξουσία πρέπει να είναι ίδια με τη στάση απέναντι στη φωτιά: να μη στέκεσαι ούτε πολύ κοντά, για να μην καείς, ούτε πολύ μακριά για να μην ξεπαγιάσεις. άρεσε σε 504 |
| Μακάρι να ήταν τόσο εύκολο να εξαφανίσουμε την πείνα τρίβοντας την κοιλιά μας, όπως γίνεται με τον αυνανισμό. (ο Διογένης συνήθιζε να αυνανίζεται δημοσίως) άρεσε σε 440 |
| Όταν είναι κανείς νέος, είναι πολύ νωρίς. Όταν είναι γέρος, είναι πολύ αργά. άρεσε σε 277 |
| Η φιλοσοφία μου χάρισε την ετοιμότητα να αντιμετωπίσω οποιαδήποτε στροφή της μοίρας. άρεσε σε 232 |
| Βλέπω πολλούς να ανταγωνίζονται και να τρέχουν απ’ εδώ και από κει, δεν βλέπω όμως κανέναν να αγωνίζεται για την απόκτηση της αρετής. άρεσε σε 194 |
| Ο αθλητισμός ωφελεί μέχρι να κοκκινίσουν τα μάγουλά σου. Από κει και πέρα είναι βλαβερός και καταστρέφει το μυαλό. άρεσε σε 192 |
| Οι Σινωπείς με καταδίκασαν να φύγω κι εγώ τους καταδίκασα να μείνουν. (οι κάτοικοι της γενέτειράς του Σινώπης τον είχαν διώξει) άρεσε σε 186 |
