Γνωμικολογικον

Αποφθέγματα, Γνωμικά, Αφορισμοί, Ρητά, Παροιμίες
 
 
 

Λατινικά Ρητά

Λατινομάθεια


λατινικες ρητα

σελίδα 7 από 7

«προηγούμενη σελίδαεπόμενη σελίδα»

 

Αρχή

Omnium rerum principia parva sunt.
–  Η αρχή όλων των πραγμάτων είναι μικρή.

Κικέρων, 106-43 π.Χ., Ρωμαίος ρήτορας & πολιτικός

άρεσε σε 24
 

Ολοκλήρωση

Finis coronat opus.
–  Το τέλος στεφανώνει το έργο.

άρεσε σε 63
 

Αναζήτηση

Quis, quid, ubi, quibus auxiliis, cur, quomodo, quando?
–  Ποιος, τι, πού, με τι, γιατί, πώς, πότε.

Κοϊντιλιανός, 35-96 μ.Χ., Ρωμαίος ρήτορας

άρεσε σε 15
 

Ταχύτητα

Dictum, factum.
–  Με το που το είπαμε, έγινε.

άρεσε σε 16
 

Αποφάσεις

Alea jacta est.
–  Ο κύβος (το ζάρι) ερίφθη.

Ιούλιος Καίσαρας, 100-44 π.Χ., Ρωμαίος στρατηγός & ύπατος

(το είπε όταν διέβη τον Ρουβίκωνα, αλλά ή φράση προϋπήρχε στα αρχαία Ελληνικά)

άρεσε σε 81
Hoc opus, hic labor est.
–  Αυτό είναι το έργο [που έχουμε να κάνουμε], αυτή είναι η δουλειά [μας].

Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Ρωμαίος ποιητής

άρεσε σε 9
 

Θεραπεία

Primum, non nocere.
–  Πρώτα απ’ όλα, μην προκαλέσεις κακό [εφαρμόζοντας μια θεραπεία].

Ιπποκράτης, 460-370 π.Χ., Πατέρας της Ιατρικής

άρεσε σε 70
 

Ορμητικότητα

Quod est violentum, non est durabile.
–  Ό,τι είναι βίαιο, δεν διαρκεί.

Λατινικό ρητό

άρεσε σε 25
Moriamur, et in media arma ruamus.
–  Ας πεθάνουμε και ας ορμήσουμε μέσα στη μάχη.

Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Ρωμαίος ποιητής

άρεσε σε 23
 

Κίνηση

Mens agitat molem.
–  Ο νους κινεί την ύλη.

Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Ρωμαίος ποιητής

(άλλη απόδοση: το πνεύμα υπεράνω της ύλης)

άρεσε σε 8
 

Πράξη

Spectemur agendo.
–  Να με κρίνετε από τις πράξεις μου.

Οβίδιος, 43 π.Χ.-17 μ.Χ., Ρωμαίος ποιητής

άρεσε σε 24
Res, non verba.
–  Έργα, όχι λόγια.

άρεσε σε 22
Dictum, factum.
–  Με το που το είπαμε, έγινε.

άρεσε σε 16
Age quot agis.
–  Κάνε αυτό που κάνεις.

άρεσε σε 12
 

Υπαιτιότητα

Dux femina facti.
–  Η γυναίκα ηγείται των γεγονότων.

Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Ρωμαίος ποιητής

(η βασίλισσα Διδώ εν προκειμένω –με την έννοια ότι κάνει κουμάντο)

άρεσε σε 22
 

Χρησιμότητα

Abusus non tollit usum.
–  Η κακή χρήση δεν απαξιώνει τη χρήση.

Νομικό αξίωμα

(λ.χ. ενός προνομίου)

άρεσε σε 8
 

Εμπειρία

Quod nocet, saepe docet.
–  Αυτό που βλάπτει [ή πονάει], συχνά διδάσκει.

άρεσε σε 191
Homo sum, humani nihil a me alienum puto.
–  Άνθρωπος είμαι, τίποτα το ανθρώπινο δεν μου είναι ξένο.

Τερέντιος, περ185-159 π.Χ., Ρωμαίος κωμωδιογράφος

άρεσε σε 30
Experientia docet.
–  Η εμπειρία διδάσκει.

άρεσε σε 9
Usus est magister optimus.
–  Η χρήση είναι ο καλύτερος δάσκαλος.

άρεσε σε 7
 

Αλλαγή

Varium et mutabile semper Femina.
–  Η γυναίκα είναι πάντα διαφορετική και ευμετάβλητη.

Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Ρωμαίος ποιητής

άρεσε σε 19
Omnia mutantur, nihil interit.
–  Όλα εκφυλίζονται, [όμως] τίποτα δεν χάνεται.

Οβίδιος, 43 π.Χ.-17 μ.Χ., Ρωμαίος ποιητής

άρεσε σε 18
Quantum mutatus ab illo!
–  Πόσο έχει αλλάξει από τον εαυτό του!

Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Ρωμαίος ποιητής

άρεσε σε 15
 

Καινούργιο

Omne ignotum pro magnifico.
–  Κάθε τι που είναι άγνωστο έχει την τάση να φαίνεται θαυμάσιο.

Τάκιτος, 55-120 μ.Χ., Ρωμαίος ιστορικός

άρεσε σε 87
Nihil sub sole novum.
–  Τίποτε δεν είναι καινούργιο κάτω από τον ήλιο.

άρεσε σε 10
 

Αποκαλύψεις

In vino veritas.
–  Εν οίνω η αλήθεια.

Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, 23-79 μ.X., Ρωμαίος φυσιοδίφης

άρεσε σε 40
 

Ετοιμότητα

Libens–Volens–Potens.
–  Έτοιμος–Πρόθυμος–Ικανός

άρεσε σε 43
In utrumque paratus.
–  Έτοιμος για όλα τα ενδεχόμενα.

Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Ρωμαίος ποιητής

άρεσε σε 13
 

Προσήλωση

Age quot agis.
–  Κάνε αυτό που κάνεις.

άρεσε σε 12
 

Επιμονή

Gutta cavat lapidem
–  Η σταγόνα ανοίγει τρύπα στο βράχο.

Οβίδιος, 43 π.Χ.-17 μ.Χ., Ρωμαίος ποιητής

άρεσε σε 21
 

Προθυμία

Libens–Volens–Potens.
–  Έτοιμος–Πρόθυμος–Ικανός

άρεσε σε 43
Dictum, factum.
–  Με το που το είπαμε, έγινε.

άρεσε σε 16
 

Κανόνες

Omne bonum trium.
–  Όλα τα καλά πράγματα είναι τρία.

(βασίζεται σε φράση που έγραψε ο τραγωδός Ίων ο Χίος)

άρεσε σε 17
Exceptio probat regulam de rebus non exceptis.
–  Η εξαίρεση ορίζει τον κανόνα των πραγμάτων που δεν εξαιρούνται.

άρεσε σε 13
Caesar non supra grammaticos
–  Ο βασιλιάς δεν είναι πάνω από τους κανόνες γραμματικής.

κάποιος Καρδινάλιος στον αυτοκράτορα Σιγισμούνδο, στη σύνοδο της Κωνστάντζας του 1414

(επειδή ο βασιλιάς έκανε λάθος στη λέξη schisma, και ήθελε να το καθιερώσει επειδή το είπε αυτός)

άρεσε σε 12
 

Δυνατότητες

Non omnia possumus omnes.
–  Όλα δεν μπορούμε να τα κάνουμε όλοι.

Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Ρωμαίος ποιητής

άρεσε σε 42
Destitutus ventis, remos adhibe.
–  Αν ο άνεμος δεν βοηθάει, πιάσε τα κουπιά.

άρεσε σε 19
Nemo dat quod non habet.
–  Κανένας δεν δίνει αυτό που δεν έχει.

Νομικό αξίωμα

(αφορά, καταρχήν, ιδιοκτησιακό καθεστώς)

άρεσε σε 7
 

Μέσα & Μέθοδοι

Lupus dentis, taurus cornis.
–  Ο λύκος με τα δόντια και ο ταύρος με τα κέρατα [επιτίθεται].

(δηλ. ο καθένας χρησιμοποιεί τα μέσα που διαθέτει)

άρεσε σε 45
Multa paucis.
–  Πολλά με λίγα (λόγια ή μέσα).

άρεσε σε 17
 

Βάσανα

Ne cede malis.
–  Μην υποκύπτεις στο κακό (ή στην κακοτυχία ή στα βάσανα).

Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Ρωμαίος ποιητής

άρεσε σε 31
 

Κίνδυνος

Hannibal ante portas.
–  Ο Αννίβας προ των πυλών.

(ο φόβος των Ρωμαίων όταν ο Αννίβας πλησίαζε στη Ρώμη περί το 217 π.Χ.)

άρεσε σε 11
 

Διαφωνία

Audiatur et altera pars.
–  Ακούστε και την άλλη πλευρά.

άρεσε σε 33
 

Πειθώ

Ultima ratio regum.
–  Το υπέρτατο επιχείρημα των βασιλέων.

χαραγμένο στα κανόνια του Μ. Φρειδερίκου της Πρωσίας

άρεσε σε 16
Vide et credere.
–  Δες και πίστεψε.

άρεσε σε 12
 

Βοήθεια

Post bellum auxilium.
–  Μετά τον πόλεμο βοήθεια.

Λατινικό ρητό

άρεσε σε 8
 

Καθήκον

Hoc opus, hic labor est.
–  Αυτό είναι το έργο [που έχουμε να κάνουμε], αυτή είναι η δουλειά [μας].

Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Ρωμαίος ποιητής

άρεσε σε 9
 

Ομαδικότητα

Ubi concordia, ibi victoria.
–  Όπου ενότητα, εκεί νίκη.

άρεσε σε 57
 

Συνέργεια

E pluribus unum.
–  Από τους πολλούς, ένα.

φράση στο θυρεό των ΗΠΑ

(αναφορά στην ένωση των αρχικών 13 πολιτειών σε ένα κράτος)

άρεσε σε 9
 

Σκληρή Δουλειά

Ora et labora.
–  Να προσεύχεσαι και να εργάζεσαι.

Σύνθημα των Βενεδικτίνων μοναχών

άρεσε σε 42
Labor omnia vincit.
–  H σκληρή δουλειά όλα τα νικά.

Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Ρωμαίος ποιητής

άρεσε σε 22
 

Εξειδίκευση

Sutor, ne supra crepidam.
–  Παπουτσή, όχι πάνω από το σανδάλι

Απελλής, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος ζωγράφος

(σε παπουτσή, που ενώ κλήθηκε να σχολιάσει την εικόνα ενός σανδαλιού, θέλησε να κρίνει και το υπόλοιπο έργο)

άρεσε σε 42
 

Χειραγώγηση

Divide ut regnes.
–  Διαίρει και βασίλευε.

άρεσε σε 30
 

Ηγεσία & Διοίκηση

Oderint, dum metuant.
–  Ας με μισούν, αρκεί να με φοβούνται.

Καλιγούλας, 12-41 μ.Χ., Ρωμαίος αυτοκράτορας

(αγαπημένη φράση του Καλιγούλα, αλλά μάλλον ανήκει στον ποιητή Accius)

άρεσε σε 94
Nemo autem regere potest nisi qui et regi.
–  Κανείς δεν μπορεί να διοικήσει αν δεν είναι δυνατόν να τον διοικήσουν.

Σενέκας, 4 μ.Χ-65 μ.Χ., Ρωμαίος φιλόσοφος

άρεσε σε 53
Qualis rex, talis grex.
–  Όπως ο βασιλιάς, τέτοιος και ο λαός.

(δηλ. ο λαός έχει τον ηγεμόνα που του αξίζει)

άρεσε σε 52
De minimis non curat praetor.
–  Ο πραίτωρ δεν ασχολείται με τα παράμικρα.

άρεσε σε 32
Rex non potest peccare.
–  Ο βασιλιάς δεν μπορεί να έχει άδικο.

(παλιό νομικό αξίωμα που όριζε ότι ο πολίτης δεν μπορεί να στραφεί δικαστικά εναντίον του βασιλιά ή του κράτους)

άρεσε σε 8
 

Γραφειοκρατία

Semper letteris mandate.
–  Πάντα γραπτές οδηγίες.

άρεσε σε 13
 

Χρήμα

Pecunia nervus rerum [ή belli].
–  Η ψυχή των πραγμάτων (ή του πολέμου) είναι τα λεφτά.

Κικέρων, 106-43 π.Χ., Ρωμαίος ρήτορας & πολιτικός

άρεσε σε 50
Pecunia non olet.
–  Το χρήμα δεν μυρίζει.

άρεσε σε 16
Αuri sacra fames.
–  Καταραμένη πείνα για χρυσάφι.

Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Ρωμαίος ποιητής

άρεσε σε 3
 

Ιδιοκτησία

Res nullius.
–  Πράγμα που δεν ανήκει σε κανέναν.

(π.χ. ο ήλιος)

άρεσε σε 63
Habere non Haberi.
–  Να κατέχεις, όχι να κατέχεσαι.

D’ Annunzio, 1863-1938, Ιταλός ποιητής

(αρχικά φράση του Αριστίππου: «έχω αλλ’ ουκ έχομαι»)

άρεσε σε 37
Nemo dat quod non habet.
–  Κανένας δεν δίνει αυτό που δεν έχει.

Νομικό αξίωμα

(αφορά, καταρχήν, ιδιοκτησιακό καθεστώς)

άρεσε σε 7
 

Κόστος & Τιμή

Omnia cum pretio.
–  Όλα έχουν την τιμή τους.

Γιουβενάλης, 1ος-2ος αι. μ.Χ., Ρωμαίος σατιρικός ποιητής

άρεσε σε 16
 

Εκμετάλλευση

Carpe diem.
–  Άρπαξε [και αξιοποίησε] τη μέρα.

Οράτιος, 65-8 π.Χ., Λατίνος ποιητής

άρεσε σε 168
Carpent tua poma nepotes.
–  Οι απόγονοί σου θα δρέψουν τους καρπούς.

Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Ρωμαίος ποιητής

άρεσε σε 22
Abusus non tollit usum.
–  Η κακή χρήση δεν απαξιώνει τη χρήση.

Νομικό αξίωμα

(λ.χ. ενός προνομίου)

άρεσε σε 8
 

Διαφθορά

Corruptio optimi pessima.
–  Η διαφθορά των αρίστων είναι η χειρότερη.

άρεσε σε 24
O Tite tute Tati tibi tanta tyranne tulisti!
–  Ω εσύ τύραννε, Titus Tatius, τόσα πράγματα έκανες για εσένα.

Ennius, 239-169 π.Χ., Ρωμαίος συγγραφέας

(λατινικός γλωσσοδέτης)

άρεσε σε 16
Abusus non tollit usum.
–  Η κακή χρήση δεν απαξιώνει τη χρήση.

Νομικό αξίωμα

(λ.χ. ενός προνομίου)

άρεσε σε 8
 

Δρόμος

Aut viam inveniam aut faciam.
–  Είτε θα τον βρούμε το δρόμο είτε θα τον φτιάξουμε.

Αννίβας, 247 - 183 π.Χ., Καρχηδόνιος στρατηλάτης

(προσπαθώντας να διασχίσει τις Άλπεις περί το 212 π.Χ.)

άρεσε σε 370
Via trita, via tuta.
–  Δρόμος περπατημένος, δρόμος σίγουρος.

άρεσε σε 37
 

Αθλητισμός

Citius, Altius, Fortius
–  Πιο γρήγορα, πιο ψηλά, πιο δυνατά.

Πιέρ ντε Κουμπερντέν, 1863-1937, Γάλλος, αναβιωτής των Ολυμπιακών

(μότο των Ολυμπιακών αγώνων, εμπνευσμένο από το θυρεό του σχολείου που φοίτησε ο Κουμπερτέν)

άρεσε σε 74
Mens sana in corpore sano.
–  Νους υγιής εν σώματι υγιεί.

Γιουβενάλης, 1ος-2ος αι. μ.Χ., Ρωμαίος σατιρικός ποιητής

άρεσε σε 69
 

Φαγητό

Quod me nutrit me destruit.
–  Ότι με τρέφει [ή με ταΐζει] με καταστρέφει.

Κρίστοφερ Μάρλοου, 1564-1593, Άγγλος θεατρικός συγγραφέας

άρεσε σε 24
 

Αλκοόλ

In vino veritas.
–  Εν οίνω η αλήθεια.

Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, 23-79 μ.X., Ρωμαίος φυσιοδίφης

άρεσε σε 40
In mari meri miri mori muri placet.
–  Το ποντίκι ευχαριστήθηκε που πέθανε σε μια θάλασσα από υπέροχο κρασί.

Λατινικός γλωσσοδέτης

άρεσε σε 23
Bibere humanum est, ergo bibamus.
–  Είναι ανθρώπινο να πίνεις, επομένως ας πιούμε.

άρεσε σε 20
Nemo saltat sobrius.
–  Κανένας δεν χοροπηδάει (χορεύει) όντας νηφάλιος.

άρεσε σε 11
 

Ύπνος

Qui dormit, non peccat.
–  Αυτός που κοιμάται δεν αμαρτάνει.

άρεσε σε 35
 

Αίτιο & Αποτέλεσμα

Male parta male dilabuntur.
–  Άσχημα χάνεται ό,τι άσχημα αποκτάται.

Κικέρων, 106-43 π.Χ., Ρωμαίος ρήτορας & πολιτικός

άρεσε σε 61
Natura nihil fit in frustra.
–  Η Φύση δεν κάνει τίποτα χωρίς λόγο.

άρεσε σε 39
Causa latet, vis est notissima.
–  Η αιτία είναι κρυμμένη, το αποτέλεσμα είναι εμφανέστατο.

Οβίδιος, 43 π.Χ.-17 μ.Χ., Ρωμαίος ποιητής

άρεσε σε 32
De malo, bonum.
–  Από το κακό, καλό.

άρεσε σε 29
Ratio legis est anima legis.
–  Η αιτία του νόμου είναι η ψυχή του νόμου.

άρεσε σε 27
Omnia causa fiunt.
–  Όλα συμβαίνουν για κάποιο λόγο.

άρεσε σε 17
Ex nihilo nihil fit.
–  Ουδέν εξ ουδενός.

(βασισμένο στη φιλοσοφία του Παρμενίδη)

άρεσε σε 15
Post hoc, ergo propter hoc.
–  Κατόπιν αυτού άρα εξαιτίας αυτού.

(γνωστό και ως σφάλμα post hoc)

άρεσε σε 11
Felix qui potuit rerum cognoscere causas.
–  Τυχερός όποιος μπόρεσε να γνωρίσει τις αιτίες των πραγμάτων.

Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Ρωμαίος ποιητής

άρεσε σε 4
Nihil est sine ratione.
–  Δεν υπάρχει τίποτα χωρίς αιτία.

Gottfried Leibnitz, 1646-1716, Γερμανός φιλόσοφος & μαθηματικός

άρεσε σε 3
 

Γεγονότα

Non quis, sed quid.
–  Όχι ποιος, αλλά τι.

άρεσε σε 9
 

Τελειότητα

Nihil est ab omni parte beatum.
–  Τίποτε δεν είναι ευλογημένο σε όλα.

Οράτιος, 65-8 π.Χ., Λατίνος ποιητής

άρεσε σε 25
 

Άνοδος & Κάθοδος

Sic transit gloria mundi.
–  Έτσι περνάει η [μάταιη] δόξα σ’ αυτόν τον κόσμο.

άρεσε σε 13
 

Πρόοδος & Ανάπτυξη

Quinon proficit deficit.
–  Όποιος δεν προχωρά, πάει προς τα πίσω.

άρεσε σε 42
 

Υπερίσχυση

Vincit qui se vincit.
–  Κυριαρχεί αυτός που κυριαρχεί στον εαυτό του.

άρεσε σε 285
Vi Veri Veniversum Vivus Vici.
–  Με τη δύναμη της αλήθειας, ζώντας, κατέκτησα το σύμπαν.

Aleister Crowley, 1875-1945, Βρετανός μάγος και μυστικιστής

(γνωστό και ως V.V.V.V.V. —αναφέρθηκε και στην ταινία “V for Vendetta”)

άρεσε σε 210
Omnia vincit amor.
–  Ο έρωτας νικάει τα πάντα.

Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Ρωμαίος ποιητής

άρεσε σε 195
Vincere est totum.
–  Το παν είναι να νικάς.

άρεσε σε 22
Labor omnia vincit.
–  H σκληρή δουλειά όλα τα νικά.

Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Ρωμαίος ποιητής

άρεσε σε 22
 

Αναπόφευκτο

Mors ultima ratio.
–  Ο θάνατος έχει τον τελευταίο λόγο.

άρεσε σε 48
Cito fit quod dii volunt.
–  Γρήγορα γίνεται αυτό που θέλουν οι θεοί.

Γάιος Πετρώνιος, 1ος μ.Χ αιών, Ρωμαίος συγγραφέας

άρεσε σε 24
 

Αμετάκλητες Εξελίξεις

Alea jacta est.
–  Ο κύβος (το ζάρι) ερίφθη.

Ιούλιος Καίσαρας, 100-44 π.Χ., Ρωμαίος στρατηγός & ύπατος

(το είπε όταν διέβη τον Ρουβίκωνα, αλλά ή φράση προϋπήρχε στα αρχαία Ελληνικά)

άρεσε σε 81
 

Κατάντια

O tempora! Ο mores!
–  Ω καιροί, ω ήθη!

Κικέρων, 106-43 π.Χ., Ρωμαίος ρήτορας & πολιτικός

άρεσε σε 103
Ecce homo.
–  Ίδε ο άνθρωπος.

κατά Ιωάννην ιθ'

(φράση του Πιλάτου)

άρεσε σε 18
 

Πείνα

Fabas indulcet fames.
–  Τα φασόλια τα γλυκαίνει η πείνα.

άρεσε σε 13


σελίδα 7 από 7

«προηγούμενη σελίδαεπόμενη σελίδα»









Μανώλης Παπαθανασίου   2008 – 2024





Σχετικό Γνωμικό
Ό,τι λέγεται στα λατινικά, ακούγεται βαθυστόχαστο.
Λατινικό ρητό


Google

λατινικα ρητα