Φιλόσοφος
Μεταξύ άλλων, έγραψε την Απολογία του Σωκράτους, το Συμπόσιο όπου μιλά για την φύση του έρωτα, ενώ σε δύο μακρούς διαλόγους, την Πολιτεία και τους Νόμους, περιέγραψε την ιδανική πολιτεία.
| Αριθμός Αφορισμών: 83 | Αναγνώσεις: 477,194 |
Αρχαία Γνωμικά
| Ου το ζην περί πλείστου ποιητέον, αλλά το ευ ζην. Αυτό που αξίζει δεν είναι να ζεις για να αποκτήσεις περισσότερα αλλά να ζεις καλά. — Κριτίας άρεσε σε 806 |
| Ζώον δίπουν άπτερον. (ο ορισμός του ανθρώπου κατά τον Πλάτωνα) άρεσε σε 629 |
| Όμοιος ομοίω αεί πελάζει. — Συμπόσιον άρεσε σε 575 |
| Άνθρωπος: ο αναθρών ά όπωπε. Άνθρωπος: αυτός που αναλογίζεται και κρίνει όσα έχει δει. άρεσε σε 521 |
| Αεί ο θεός γεωμετρεί. άρεσε σε 507 |
| Η άγαν ελευθερία έοικε εις άγαν δουλείαν μεταβάλλειν. Φαίνεται πως η υπερβολική ελευθερία μετατρέπεται σε υπερβολική υποδούλωση. — Πολιτεία 564Α άρεσε σε 476 |
| Άνθρωπος τελειωθείς βέλτιστον των ζώων, χωρισθέν δε νόμου και δίκης, χείριστον πάντων. άρεσε σε 449 |
| Δια την των χρημάτων κτήσιν πάντες οι πόλεμοι γίγνονται. Όλοι οι πόλεμοι γίνονται για την απόκτηση υλικών αγαθών. άρεσε σε 419 |
| Αρχή ήμισυ παντός. άρεσε σε 414 |
| Το νικάν εαυτόν πασών νικών πρώτη και αρίστη. Το δε ηττάσθαι αυτόν υφ’ εαυτού, αίσχιστον και κάκιστον. άρεσε σε 406 |
| Μάλλον αδικείσθαι ή αδικείν. Καλύτερα να σε αδικούν παρά να αδικείς. άρεσε σε 375 |
| Ο θάνατος τυγχάνει ων, ως εμοί δοκεί, ουδέν άλλο ή δυοίν πραγμάτοιν διάλυσις, της ψυχής και του σώματος απ’ αλλήλου. Νομίζω πως ο θάνατος δεν είναι τίποτε άλλο παρά ο διαχωρισμός δύο πραγμάτων, του ενός από το άλλο, δηλαδή της ψυχής από το σώμα. άρεσε σε 374 |
| Το δίκαιον ουκ άλλο τι ή του κρείττονος ξυμφέρον. Το δίκαιο δεν είναι τίποτε άλλο παρά το συμφέρον του ισχυρού. άρεσε σε 365 |
| Την ειμαρμένην ουδ’ αν είς εκφύγοι. Κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει από το πεπρωμένο του. άρεσε σε 363 |
| Αιτία ελομένου, θεός αναίτιος. Την ευθύνη την έχει αυτός που επιλέγει, ο θεός δεν είναι ο υπαίτιος. άρεσε σε 350 |
| Θεός ουδαμή ουδαμώς άδικος. Ο θεός δεν είναι ποτέ και καθόλου άδικος. άρεσε σε 303 |
| Σοφία πάντων κάλλιστον, η δε αμάθεια πάντων κάκιστον. άρεσε σε 286 |
| Ουδέν άλλο έχουσα ες Άδου η ψυχή έρχεται πλην της παιδείας και τροφής. Η ψυχή έρχεται στον Άδη χωρίς να κουβαλάει τίποτε άλλο πέρα από την παιδεία της και την αγωγή της. — Φαίδων άρεσε σε 272 |
| Κοινωνία γαρ ψυχή και σώματι διαλύσεως ουκ έστιν η κρείττον. Η ένωση της ψυχής και του σώματος [η γέννηση] δεν είναι με κανένα τρόπο καλύτερη από το χωρισμό τους [το θάνατο]. άρεσε σε 263 |
| Εις ευ φρονών μυρίων μη φρονούντων κρείττων εστί. Ένας που σκέφτεται σωστά είναι καλύτερος από μύριους που δεν σκέφτονται. άρεσε σε 262 |
| Επιστήμη ποιητική ευδαιμονίας. Η γνώση δημιουργεί ευδαιμονία. άρεσε σε 243 |
| Ηδονών ήδιον έπαινος. Από όλες τις ηδονές ο έπαινος είναι η πιο γλυκιά. άρεσε σε 205 |
| Ο αληθινός άρχων ου πέφυκε το αυτώ συμφέρον σκοπείσθαι αλλά το τω αρχομένω. Ο αληθινός άρχοντας δεν πρέπει να κοιτάζει το δικό του συμφέρον αλλά των υπηκόων του. άρεσε σε 199 |
| Ου δει ένεκα του κινδύνου πράττειν τι ανελεύθερον. Δεν πρέπει κανείς επειδή κινδυνεύει να κάνει κάτι δουλοπρεπές (να υποκύπτει). άρεσε σε 177 |
| Εις τελειότητα του ανθρώπου τρία δει συνδράμειν: φύσιν, μάθησιν και άσκησιν. άρεσε σε 173 |
| Άριστον υγιαίνειν, δεύτερον δε κάλλος, τρίτον δε πλούτος. Το καλύτερο είναι η υγεία, το δεύτερο η ομορφιά, το τρίτο ο πλούτος. άρεσε σε 171 |
| Ο εντός της ψυχής προς αυτήν διάλογος… επωνομάσθη διάνοια. άρεσε σε 157 |
| Εάν μη οι βασιλείς φιλοσοφήσουν, ουκ έστιν των δεινών παύλα. άρεσε σε 155 |
| Δούλοι γαρ και δεσπότης ουκ αν ποτέ γένοιντο φίλοι. άρεσε σε 153 |
| Τυφλούται ο φιλών περί το φιλούμενον. [φιλών=ερωτευμένος] άρεσε σε 153 |
| Η ψυχή διαιρείται εις τρία: το μεν γαρ αυτής εστι λογιστικόν, το δε επιθυμητικόν, το δε θυμικόν. άρεσε σε 145 |
| Σοφός Σοφοκλής, σοφότερος Ευριπίδης, ανδρών δ’ απάντων Σωκράτης σοφότατος. (από την Παλατινή Ανθολογία) άρεσε σε 139 |
| Του λόγου μέτρον εστίν ουχ ο λέγων, αλλ’ ο ακούων. Την ομιλία αξιολογεί όχι αυτός που μιλάει αλλά αυτός που ακούει. (προς τον Αντισθένη «εν τη σχολή ποτε μακρολογήσαντος» ) άρεσε σε 138 |
| Καθεύδων ουδείς ουδενός άξιος, ουδέν μάλλον του μη ζώντος. Αν κοιμάται [συνέχεια] κανείς, δεν είναι άξιος για τίποτα, όχι περισσότερο από κάποιον που δεν είναι ζωντανός. άρεσε σε 132 |
| Άρα το όσιον ότι όσιόν εστιν, φιλείται υπό των θεών, ή ότι φιλείται όσιόν εστιν. Το καλό είναι καλό επειδή αρέσει στους θεούς ή αρέσει στους θεούς επειδή είναι καλό; (η συνέχεια: «Ομολογούμεν το μεν όσιον δια τούτο φιλείσθαι, ότι όσιόν εστιν, αλλ’ ου διότι φιλείται, όσιον είναι») άρεσε σε 131 |
| Πόρρω ηδονής και λύπης ίδρυται το θείον. Η θρησκεία κρατάει αποστάσεις από ηδονή και λύπη. άρεσε σε 128 |
| Ομολογείν άρα ημίν και ταύτη τους ζώντας εκ των τεθνεώτων γεγονέναι ουδέν ήττον ή τους τεθνεώτας εκ των ζώντων. Συμφωνούμε λοιπόν, ότι οι ζωντανοί απ’ αυτούς που έχουν πεθάνει προέρχονται, όπως κι αυτοί που έχουν πεθάνει από τους ζωντανούς. — Φαίδων άρεσε σε 111 |
| Αγαθώ περί ουδενός εγγίγνεται φθόνος ούτε φόβος ούτε οργή ή μίσος. Στον καλό άνθρωπο για κανένα λόγο δεν δημιουργείται φθόνος ούτε φόβος ούτε οργή ή μίσος. άρεσε σε 109 |
| Επ’ ευτυχία τη μεγίστη παρά θεών η τοιαύτη μανία δίδοται. Η μεγαλύτερη ευτυχία που δίνεται από τους θεούς είναι αυτή η μανία [ο έρωτας]. άρεσε σε 106 |
| Ψυχή πάσα αθάνατος. Το γαρ αεικίνητον αθάνατον· το δ’ άλλο κινούν και υπ’ άλλου κινούμενον, παύλαν έχον κινήσεως, παύλαν έχει ζωής. μόνον δη το αυτό κινούν, άτε ουκ απολείπον εαυτό, ούποτε λήγει κινούμενον, αλλά και τοις άλλοις όσα κινείται τούτο πηγή και αρχή κινήσεως. — Φαίδρος άρεσε σε 94 |
| Αδικία έξις υπεροπτική νόμων. Είναι έλλειψη δικαιοσύνης η συνήθεια να περιφρονούνται οι νόμοι. άρεσε σε 91 |
| Τας ιδέας νοείσθαι μεν, οράσθαι δ’ ού. Τις ιδέες τις σκεφτόμαστε αλλά δεν τις βλέπουμε. — Πολιτεία άρεσε σε 90 |
| Πίνειν δε ες μέθην ουδαμού πρέπον πλην εν ταις εορταίς. Δεν πρέπει να πίνεις μέχρι να μεθύσεις ποτέ εκτός από τις γιορτές. άρεσε σε 89 |
| Της τελείας αρετής είδη τέτταρα: έν μεν φρόνησις, έν δε δικαιοσύνη, άλλο δ’ ανδρεία, ταέταρτον σωφροσύνη. άρεσε σε 89 |
| Στάσις πάντων πολέμων χαλεπώτατος. Η εξέγερση είναι ο πιο δύσκολος από όλους τους πολέμους. άρεσε σε 84 |
| Πόθεν τούτο τεκμαίρεις; άρεσε σε 79 |
| Εμπειρία μεν ποιεί τον αιώνα ημών πορεύεσθαι κατά τέχνην, απειρία δε κατά τύχην. Η εμπειρία μας κάνει να πορευόμαστε στη ζωή ξέροντας τι κάνουμε, ενώ με την απειρία βαδίζουμε στην τύχη. άρεσε σε 74 |
| Εισί γάρ δή οι περί τάς τελετάς ναρθηκοφόροι μέν πολλοί, βάκχοι δε τε παύροι. Πολλοί έλαβαν μέρος εις τα [ελευσίνια]μυστήρια αλλά λίγοι είναι οι εκλεκτοί. άρεσε σε 72 |
| Πολλά και ανόσια περί το των πολλών νόμισμα γέγονε. Πολλά και ανόσια κακουργήματα έχουν γίνει για το χρήμα. άρεσε σε 71 |
| Όμηρος την Ελλάδα επεπαιδεύκει. άρεσε σε 68 |
| Πας γαρ ο τ’ επί γης και υπό γης χρυσός αρετής ουκ αντάξιος. άρεσε σε 68 |
| Αριθμός άπειρος πλήθει. Το πλήθος των αριθμών είναι άπειρο. άρεσε σε 67 |
| Ου πάνυ ημίν ούτω φροντιστέον τι ερούσιν οι πολλοί ημάς, αλλ’ ό,τι ο επαΐων περί των δικαίων και αδίκων. Δεν πρέπει να νοιαζόμαστε πολύ για το τι θα πει για μας ο κόσμος, αλλά τι θα πει εκείνος που ξέρει καλά περί των δικαίων και αδίκων. — Κρίτων άρεσε σε 64 |
| Ευνομία πειθαρχία νόμων σπουδαίων. Ευνομία είναι η υπακοή σε σπουδαίους νόμους. άρεσε σε 63 |
| Παύσαι προς με καλλωπιζόμενος. Σταμάτα να με καλοπιάνεις. (το λέει ο Φαίδρος στον Σωκράτη) — Φαίδρος άρεσε σε 59 |
| Κατόπιν εορτής ήκεις. άρεσε σε 55 |
| Πλάτων έφησε τον μεν ύπνον ολιγοχρόνιον θάνατον, τον δε θάνατον πολυχρόνιον ύπνον. άρεσε σε 44 |
| Σωκράτης μαινόμενος. (όταν ρωτήθηκε τι γνώμη έχει για τον Διογένη) άρεσε σε 42 |
| Το μεν θήλυ τίκτειν, το δε άρρεν οχεύειν. [Οχεύω=βατεύω] (από την «Πολιτεία») άρεσε σε 40 |
| Εν ει μη εστι, τ’ άλλα δε τους ενός, τι χρη είναι; Αν δεν υπάρχει το Ένα, τα άλλα τι χρειάζονται; (=αν δεν υπάρχει το Ένα, τίποτα δεν υπάρχει) — Παρμενίδης άρεσε σε 34 |
| Ουκ αφέξεταί μου τω χείρε. Δεν θα το γλυτώσω ένα χέρι ξύλο. — Φαίδρος άρεσε σε 32 |
| Της πολιτείας εστίν είδη πέντε· το μεν γαρ αυτής εστι δημοκρατικόν, άλλο δε αριστοκρατικόν, τρίτον δε ολιγαρχικόν, τέταρτον βασιλικόν, πέμπτον τυραννικόν. άρεσε σε 29 |
| Πλάτων την φιλοσοφίαν θανάτου μελέτην ωνόμασεν. άρεσε σε 27 |
| Eυ αν έχοι... ει τοιούτον είη η σοφία ωστ᾽ εκ του πληρεστέρου εις το κενώτερον ρείν ημών. Μακάρι η σοφία να ήταν τέτοιο πράγμα που να μπορούσε να ρέει από το γεμάτο προς το άδειο. («Συμπόσιον») άρεσε σε 26 |
| Το ορθώς λέγειν διαιρείται εις τέτταρα· εν μεν α δεί λέγειν, εν δε όσα δεί λέγειν, τρίτον προς ούς δεί λέγειν, τέταρτον δε πηνίκα λέγειν δεί. Ά μεν ουν δεί λέγειν, ά μέλλει συμφέρειν τω λέγοντι και τω ακούοντι. άρεσε σε 22 |
| Δει αυ νοήσαι, ότι ημών εν εκάστω δύο τινε εστον ιδέα άρχοντε και άγοντε, οιν επόμεθα ᾑ δε άν άγητον, η μεν έμφυτος ούσα επιθυμία ηδονών, άλλη δε επίκτητος δόξα, έφιεμένη του αρίστου. Πρέπει να καταλάβουμε ότι μέσα μας υπάρχουν δύο δυνάμεις που μας κυβερνάνε και μας καθοδηγούν και που τις ακολουθούμε όπου και να μας πάνε, και η μία είναι έμφυτη, η επιθυμία για τις ηδονές, η άλλη πάλι είναι η επίκτητη, η σωστή γνώμη [η σοφία] που επιδιώκει να φθάσει το άριστο. — Φαίδρος άρεσε σε 16 |
| Σφοδρόν απειρία των πάντων ουδέ μέγιστον κακόν, αλλ’ η πολυπειρία και πολυμαθία μετά κακής αγωγής γίγνεται πολύ τούτων μείζων ζημία. — Νόμοι άρεσε σε 14 |
| Ουκ εισίν οι παμπλούσιοι αγαθοί. άρεσε σε 13 |
| [Πλάτων] αθάνατον έλεγε την ψυχήν και πολλά μεταμφιεννυμένην σώματα, αρχήν τε έχειν αριθμητικήν, το δε σώμα γεωμετρικήν. (από τον Διογένη Λαέρτιο) άρεσε σε 11 |
| Εις μίαν τε ιδέαν συνορώντα άγειν τα πολλαχή διεσπαρμένα... Το πάλιν κατ’ είδη δύνασθαι τέμνειν κατ' άρθρα, ᾑ πέφυκεν, και μη επιχειρείν καταγνύναι μέρος μηδέν, κακού μαγείρου, τρόπω χρώμενον. [Πρώτον] να μπορείς να αντιλαμβάνεσαι μια ενιαία ιδέα από διάφορα διεσπαρμένα στοιχεία... [δεύτερον], πρέπει να μπορείς να τέμνεις [μια ενιαία ιδέα] στις αρθρώσεις, εκεί όπου διαχωρίζονται εκ φύσεως, και να μην επιχειρείς να σπάσεις κάποιο ενδιάμεσο μέρος όπως θα έκανε ένας κακός μάγειρας. — Φαίδρος άρεσε σε 11 |
| Ος δ' αν άνευ μανίας Μουσών επί ποιητικάς θύρας αφίκηται, πεισθείς ως άρα εκ τέχνης ικανός ποιητής εσόμενος, ατελής αυτός τε και ή ποίησις υπό της των μαινόμενων ή του σωφρονούντος ηφανίσθη. Όποιος όμως πάει χωρίς τη μανία των Μουσών στις θύρες της ποίησης, νομίζοντας πως μόνο με την τεχνική θα γίνει καλός ποιητής, μένει κι αυτός ο ίδιος ασήμαντος και η ποίηση, αυτού που είναι σώφρων, αφανίζεται από την ποίηση εκείνων που τους κυριεύει ή μανία. — Φαίδρος άρεσε σε 11 |
| Μάλα γαρ φιλοσόφου τούτο το πάθος, το θαυμάζειν. Πάνω απ’ όλα το πάθος του φίλου της σοφίας είναι να απορεί. — Θεαίτητος άρεσε σε 11 |
| Ω τεχνικώτατε Θευθ, άλλος μεν τεκείν δυνατός τα της τέχνης, άλλος δε κρίναι, τίν’ έχει μοίραν βλάβης τε και ωφελείας τοις μέλλουσι χρήσθαι. Πολύτεχνε Θευθ, άλλος είναι αυτός που μπορεί να δημιουργεί στην τέχνη και άλλος κρίνει πόσο θα βλάψουν ή θα ωφελήσουν αυτούς που θα τη χρησιμοποιήσουν στο μέλλον. (ο Φαραώ Θαμούν προς τον σοφό Θευθ) — Φαίδρος άρεσε σε 8 |
| Καλούσιν ακολασίαν το υπό των ηδονών άρχεσθαι. Αποκαλούν ακολασία το να κυριαρχείσαι από τις ηδονές. άρεσε σε 7 |
| Ο αυτός προς τινα των μαθητών αυτού έφη: «εὰν καιρόν ζητής προς φιλοσοφίαν, καιρόν ουχ έξεις.» |
| Ου καλόν πεπαιδευμένον εν απαιδεύτοις διαλέγεσθαι, ώσπερ ουδέ νήφοντα εν μεθύουσιν. Δεν είναι καλό ο μορφωμένος να συναναστρέφεται με αμόρφωτους, όπως ούτε ο νηφάλιος με μεθυσμένους. |
Αφορισμοί
| Τον βλάκα μπορείς να τον καταλάβεις από δυο ενδείξεις: μιλάει για πράματα που είναι γι’ αυτόν άχρηστα και εκφράζει γνώμη για κάτι που κανένας δεν τον ρωτάει. άρεσε σε 685 |
| Μια από τις τιμωρίες που δεν καταδέχεσαι να ασχοληθείς με την πολιτική είναι ότι καταλήγεις να σε κυβερνούν οι κατώτεροί σου. άρεσε σε 639 |
| Δεν υπάρχει πιο ακριβής ένδειξη κακής οργάνωσης της πολιτείας, από την αφθονία γιατρών και νομικών. άρεσε σε 439 |
| Οι σοφοί μιλούν επειδή έχουν κάτι να πουν. Οι ανόητοι μιλούν επειδή πρέπει κάτι να πουν. άρεσε σε 392 |
| Αυτή και μόνο είναι η ρίζα από όπου ξεπετιέται ένας τύραννος: όταν εμφανίζεται για πρώτη φορά είναι ο προστάτης. άρεσε σε 245 |
| Φόβος είναι η ψυχική ταραχή που προκαλείται από την αναμονή του κακού. άρεσε σε 217 |
| Η τιμιότητα, ως επί το πλείστον, είναι λιγότερο επικερδής από την ατιμία. άρεσε σε 175 |
