Είδη Γνωμικών

Στο ΓΝΩΜΙΚΟΛΟΓΙΚΟΝ καταγράφονται γνωμικά που ανήκουν σε ένα από τα παρακάτω είδη:

• Αποφθέγματα και Αφορισμοί
  Η συντριπτική πλειοψηφία ανήκει εδώ. Αφορά, ουσιαστικά, όλες τις ρήσεις που δεν ανήκουν σε ένα από τα παρακάτω είδη.
  
  
• Αρχαία Γνωμικά
  Γνωμικά από τους Αρχαίους Έλληνες. Τα περισσότερα αναφέρονται στα Αρχαία Ελληνικά, με μετάφραση όποτε αυτό είναι απαραίτητο.
  
  
• Εκκλησιαστικά Ρητά
  Αποσπάσματα από την Αγία Γραφή, τη Θεία Λειτουργία, τους λόγους των Πατέρων της Εκκλησίας.
  
  
• Λατινικά Ρητά
  Γνωμικά από Λατίνους συγγραφείς. Αναγράφονται στα λατινικά και συνοδεύονται από μετάφραση.
  
  
• Ευφυολογήματα
  Αφορισμοί με χιουμοριστικό περιεχόμενο. Το όριο με τους mainstream αφορισμούς δεν είναι ευδιάκριτο δεδομένου ότι ένα συνηθισμένο συστατικό των αφορισμών είναι η γλαφυρότητα. Εδώ κατατάσσονται οι αφορισμοί που έχουν, περισσότερο, τον χαρακτήρα του σύντομου αστείου.
  
  
• Παραδοξολογίες
  Ένα ιδιαίτερο είδος αποφθεγματικών φράσεων, με κύριο γνώρισμα την παραδοξότητα και ενίοτε την προκλητικότητα του ισχυρισμού τους.
  
  
• Ιστορικές φράσεις
  Πολύ γνωστά αποφθέγματα και ρήσεις που συνδέονται με μια ιστορική περίσταση και που με κάποιον τρόπο «έγραψαν ιστορία».
  
  
• Επιγράμματα
  Αποσπάσματα από μνημειώδεις επιγραφές.
  
  
• «Πατάτες»
  Αδόκιμος, ομολογουμένως, όρος για μια ειδική κατηγορία αφορισμών που είτε αποδείχτηκαν στη συνέχεια εντελώς άστοχοι είτε υπήρξαν εξαρχής προφανείς αερολογίες και ανοησίες. Θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί εδώ και ο εξίσου αδόκιμος όρος «Κοτσάνες».
  
  
• Παροιμίες
  Ελληνικά και διεθνή λαϊκά γνωμικά με σκωπτικό ή αλληγορικό χαρακτήρα.
  
  
• Παροιμιακές Φράσεις
  Σύντομες φράσεις που δεν μπορούν να θεωρηθούν γνωμικά, αλλά που συγγενεύουν με τις παροιμίες ως προς το λαϊκό ή αλληγορικό τους χαρακτήρα.
  
  
• Θυμόσοφες Ρήσεις
  Συμβουλές και Αποφθέγματα με θυμοσοφικό ύφος. Ρήσεις που είναι καταστάλαγμα της λαϊκής σοφίας και της εμπειρίας της ζωής, και έχουν διατυπωθεί με φιλοσοφική διάθεση και ηρεμία. Πολλές από αυτές είναι στο τελευταίο εξελικτικό στάδιο πριν γίνουν παροιμίες! Και κατά κανόνα είναι ανώνυμες.
  
  
• Στίχοι
  Σύντομα αποσπάσματα από αγαπημένα και γνωστά ποιήματα, αλλά και από τραγούδια.
  
  
• Κινηματογραφικές Ατάκες
  Κλασικές και αγαπημένες ατάκες από κινηματογραφικές ταινίες, ελληνικές και ξένες
  
  

Εκτός από τα Γνωμικά, στο ΓΝΩΜΙΚΟΛΟΓΙΚΟΝ περιέχεται και ένα ιδιαίτερα χρήσιμο, όπως αποδείχτηκε, παράρτημα για την Ελληνική Γλώσσα καθώς και παράρτημα με Λατινικές Λέξεις και Λατινικές Φράσεις.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν υπάρχει κανένας περιοριστικός όρος στη χρήση του περιεχομένου της σελίδας. Ο καθένας μπορεί να μοιραστεί ή να αντιγράψει ό,τι του αρέσει από το Γνωμικολογικόν χωρίς να τίθεται θέμα πνευματικών δικαιωμάτων. Βέβαια, σ’ αυτήν την περίπτωση, το σωστό είναι να αναφέρεται η πηγή. Δηλαδή το Γνωμικολογικόν. Αλλά δεν είναι υποχρεωτικό.
Άμα δεν θέλετε να αναφέρετε την πηγή, δεν πειράζει.

Ποιοι Είμαστε

Το όνομά μου είναι Μανώλης Παπαθανασίου. Ανάμεσα στις ασχολίες μου είναι η συλλογή γνωμικών, ο σχεδιασμός ιστοσελίδων και οι βάσεις δεδομένων (σοβαρολογώ). Ο συνδυασμός όλων αυτών δημιούργησε το Γνωμικολογικόν. Ένα χόμπυ που έχει καταλήξει να είναι απαιτητικό και εθιστικό.

Το Γνωμικολογικόν είναι μια μοναχική προσπάθεια.Η συλλογή των γνωμικών, η μετάφραση, η καταχώριση στη βάση δεδομένων και ο σχεδιασμός της σελίδας είναι όλα αποτέλεσμα προσωπικής εργασίας. Κάποιοι φίλοι του site έχουν κατά καιρούς βοηθήσει στέλνοντας γνωμικά και μερικοί άλλοι έχουν βοηθήσει στο τεχνικό μέρος, με πολύτιμες παρατηρήσεις και επισημάνσεις λαθών.

Σε πολλά σημεία του site, χρησιμοποιώ τον πληθυντικό σε προσωπικές τοποθετήσεις και σχόλια: «Κάνουμε...» και «δείχνουμε..» και «νομίζουμε..» και άλλα τέτοια. Δεν είμαι βέβαιος πώς ακριβώς προέκυψε αυτό. Έτσι μου βγήκε. Ίσως για να δώσω έναν απρόσωπο τόνο σε προσωπικές απόψεις ή ίσως ήταν μια υποσυνείδητη παρόρμηση να δώσω κύρος και βαρύτητα στα λεγόμενά μου, υπαινισσόμενος ότι είμαστε πολλοί, μυστηριώδεις και σημαντικοί. Το γεγονός είναι ότι είμαι μόνος μου και όλες οι απόψεις που διατυπώνω (όπως κατά κόρον γίνεται, λόγου χάριν, στο Γλωσσικό παράρτημα) θα έπρεπε να είναι σε πρώτο πρόσωπο ενικού.

Θα πρέπει να τονίσω, αν και είναι νομίζω προφανές, πως το site δεν έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Οι διαφημίσεις είναι απλώς για να καλύπτουν τα έξοδα του site (χωρίς μεγάλη επιτυχία...)

Προέλευση του ονόματος

Τι ακριβώς σημαίνει όμως «Γνωμικολογικόν»;
Καταρχήν να ξεκαθαρίσουμε πως δεν υπάρχει (ή σωστότερα, δεν υπήρχε) τέτοια ελληνική λέξη. Ούτε η λέξη «γνωμικολογίες» που κυκλοφορεί, πλέον, στο διαδίκτυο.

Η προέλευση του ονόματος δεν είναι κανένα φοβερό μυστήριο: ψάχνοντας την ιστορία των γνωμικών έπεσα πάνω στο «Γνωμολογικόν του Μανουήλ Χρυσολωρά», μια πετυχημένη συλλογή γνωμικών από το 1760. H λέξη «Γνωμολογικόν» μου άρεσε και τη σκέφτηκα για τίτλο της ιστοσελίδας. Μετά σκέφτηκα πως το «Γνωμολογικόν» δεν θα είναι αυτονόητο για τον πολύ κόσμο -ούτε και για εμένα ήταν- ότι αφορά γνωμικά. Έτσι προτίμησα το «Γνωμικολογικόν». Είναι λίγο μεγάλη λέξη είναι αλήθεια, και οι μεγάλες, πολυσύλλαβες λέξεις δεν ενδείκνυνται για τίτλοι ιστοσελίδων, αλλά τελικά αποδείχτηκε πετυχημένη.

Αριθμοί Γνωμικών

Στο ΓΝΩΜΙΚΟΛΟΓΙΚΟΝ περιέχονται, μέχρι στιγμής, πάνω από 28.000 Γνωμικά.

Ταξινομούνται σε 550 θεματικές κατηγορίες και αποδίδονται σε πάνω από 2000 διαφορετικούς συγγραφείς και προσωπικότητες, ενώ ένα μέρος από αυτά –περί τα 600– είναι ανώνυμα.

Πιο αναλυτικά, οι πληθυσμιακή εικόνα του Γνωμικολογικού είναι η εξής:

Οι αριθμοί αυτοί αυξάνονται καθημερινά, μιάς και η βάση δεδομένων στο ΓΝΩΜΙΚΟΛΟΓΙΚΟΝ εμπλουτίζεται συνεχώς.

Χρονολόγιον

Η πρώτη σελίδα του Γνωμικολογικού εμφανίστηκε στο Διαδίκτυο στο τέλος του 2008. Είχαν προηγηθεί αρκετοί μήνες δουλειάς μέχρι να δημιουργηθεί η πρώτη βάση δεδομένων (σε Access) και μέχρι να μάθω τα απολύτως στοιχειώδη για το σχεδιασμό ιστοσελίδων. Μέχρι το Μάρτιο του 2009 είχε ολοκληρωθεί αυτή η πρωτόλεια παρουσίαση μέσα από το ειδικό για αρχαρίους Page Creator της Google.

Αλλά τότε ακριβώς (Μάιος 2009) η Google ανακοίνωσε ότι αποσύρει το Page Creator μέχρι το τέλος της χρονιάς. Αυτή η αναπάντεχη δυσκολία σήμαινε ότι το site έπρεπε να ξαναφτιαχτεί και η χαλαρή ενασχόληση με το χόμπι των γνωμικών να αναβαθμιστεί, (για να μην πάει χαμένη) σε μια πιο σοβαρή προσπάθεια. Η νέα μορφή του Γνωμικολογικού, που πλέον έγινε ένα κανονικό Web site, εμφανίστηκε στις αρχές του 2010.

Λίγα χρόνια μετά, έγινε φανερό ότι ο σχεδιασμός της σελίδας ήθελε ανανέωση. Βασικός λόγος, η ανάγκη να είναι η ιστοσελίδα πιο mobile friendly δηλαδή να είναι ευανάγνωστη και εύχρηστη από τους χρήστες κινητών τηλεφώνων και ταμπλετών. Επιπλέον, η προηγούμενη σχεδίαση έδειχνε πολύ γερασμένη. Είναι απίστευτο πώς ένας σχεδιασμός που (μου) φαινόταν σύγχρονος το 2010, έδειχνε εντελώς ξεπερασμένος μέσα σε πέντε χρόνια. (edit: ίσως τελικά να μην είναι τόσο "απίστευτο", καθώς πέντε χρόνια είναι πάρα πολλά για τα δεδομένα του Ίντερνετ.)

Οπότε το Σεπτέμβριο του 2015 εμφανίστηκε η νέα έκδοση του Γνωμικολογικού. Η ιστορία βεβαίως δεν σταματά εκεί, καθώς η τεχνολογία στην οποία στηρίζεται το Γνωμικολογικόν (PHP, MySQL, Javascript κλπ.) εξελίσσεται συνεχώς και o κώδικας πρέπει να προσαρμόζεται και να αναβαθμίζεται κάθε τόσο προκειμένου η ιστοσελίδα να λειτουργεί χωρίς προβλήματα.

Στο μεταξύ, η βάση δεδομένων εμπλουτίζεται συνεχώς. Από 800 γνωμικά που υπήρχαν στο site όταν άνοιξε, το 2008, τώρα φτάσαμε τα +27.000!

Μ’ αυτά και μ’ αυτά, το Γνωμικολογικόν κοντεύει να συμπληρώσει μια δεκαετία δεκαπενταετία αδιαλείπτου παρουσίας στο διαδίκτυο.

Και έπεται συνέχεια!

"My other" sites

To Γνωμικολογικόν δεν είναι ο μοναδικός διαδικτυακός τόπος με τον οποίο ασχολούμαι. Έχω δημιουργήσει και άλλα sites. Κάποια από αυτά είναι ημιτελή και για για κάποια άλλα δεν έχω λόγο να είμαι ιδιαίτερα υπερήφανος.

Θα ήθελα να παραπέμψω σε τρία από αυτά: Το πρώτο απευθύνεται σε όσους ενδιαφέρονται για την Ιστορία, πρόκειται για το : Βυζαντινoν Χρονικoν με τηλεγραφικές πληροφορίες για όλους τους Βυζαντινούς αυτοκράτορες και με περιγραφές των πιο σημαντικών μαχών του Βυζαντίου. Επίσης είναι η μοναδική διαδικτυακή πηγή με συγκεντρωμένα τα κείμενα των έργων πολλών Βυζαντινών ιστορικών, στο πρωτότυπο.

Το δεύτερο είναι ένα ιστολόγιο για τα Ελληνικά Κάστρα: O Καστρολόγος. Έχει φτάσει να περιέχει σχεδόν 1050 κάστρα της Ελλάδας (Μεσαιωνικά και νεώτερα –όχι αρχαία). Μοναδικό στο είδος του, παγκοσμίως (σοβαρά 😊).

To τρίτο είναι ένα ιστολόγιο με τον τίτλο Πατριδογνωσία. Περιέχει πληροφορίες για πόλεις και χωριά της Ελλάδας (με ευρετήριο), για νομούς, περιφέρειες, και κυρίως πολλούς χάρτες με βουνά, ποτάμια, παραλίες, σπήλαια, περιοχές Natura, μνημεία της Φύσης κλ.π. Πολλαπλά χρήσιμο, θέλω να πιστεύω.

Επιπλέον, εδώ και λίγα χρόνια αποπειράθηκα την κατασκευή μιας ιστοσελίδας με γνωμικά στα Αγγλικά. Πρόκειται για το best-quotations.com.
Στην ουσία πρόκειται για την αγγλική έκδοση του Γνωμικολογικού! Προς το παρόν δεν έχει το πλήθος των γνωμικών του Γνωμικολογικού, είναι όμως εξελίξιμο. Τσεκάρετέ το και στηρίξτε το!

Τελειώνοντας, θέλω να ευχαριστήσω όλους όσοι είχαν την υπομονή να φθάσουν μέχρι το τέλος αυτής της κάπως προσωπικής σελίδας. Πρέπει να είναι πραγματικός φίλος του Γνωμικολογικού κάποιος για να ενδιαφερθεί και να το αντέξει.
Ευχαριστώ «Ω, κτήνος αναντικατάστατο, βάναυσο, υποκριτή αναγνώστη μου…άνθρωπέ μου… αδελφέ μου...» (Μπωντλαίρ).