Αριθμός Αφορισμών: 43 | Αναγνώσεις: 5,852 |
Αρχαία Γνωμικά
Εσμέν Έλληνες το γένος, ως η τε φωνή και η πάτριος παιδεία μαρτυρεί. Πλήθων Γεμιστός άρεσε σε 122 | |||
Το την Πόλιν σοι δούναι ουτ’ εμόν εστί ούτ’ άλλου των κατοικούντων εν ταύτη. Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ΙΑ’ Παλαιολόγος προς τον Μωάμεθ Β’, το 1453 (λίγο πριν την Άλωση) άρεσε σε 49 | |||
Σθλάβος γαρ Ούννω και Σκύθης τω Βουλγάρω αύθις τε Μήδος συμφρονήσας τω Σκύθη μίαν καθ’ ημών ανεκίνησαν μάχην. Γεώργιος Πισίδης (για τη συμμαχία όλων εναντίον του Βυζαντίου) άρεσε σε 17 | |||
Ερωτηθείς υπό τινος δια τι οι Βυζάντιοι λάλοι εισίν έφη: «ότι επί του στόματος οικούσιν.»
Αριστοτέλης (δηλ. στον Βόσπορο) άρεσε σε 15 | |||
Πλούταρχε, σίγα τους παραλλήλους γράφων. Τι πολλά κάμνεις και στρατηγούς συλλέγεις; Τον δεσπότην έκφραζε, και γράφεις όλους. Γεώργιος Πισίδης (εξυμνώντας τον Ηράκλειο στην «Ηρακλειάδα») άρεσε σε 12 | |||
Εάλω η Πόλις!
Γεώργιος Φραντζής (από το «Χρονικόν», αλλά η φράση υπάρχει και στην Παλ. Διαθήκη. Ιεζεκιήλ ΛΓ’ 21) άρεσε σε 10 | |||
Θύννων δ᾽ ωραίων Βυζάντιον έπλετο μήτηρ και σκόμβρων βυθίων τε και ευχόρτου λικιβάττεω.
Ησίοδος άρεσε σε 9 | |||
Κακείθεν εις το Χώμα ελθών τω Μυριοκεφάλω εφίσταται· φρούριον δε τούτο παλαιόν και αοίκητον, προκληθέν, οίμαι, ό εγένετο ή γεγονός ό προεκλήθη· περί γαρ αυτό πολλάκις μυρίαις κεφαλαίς Ρωμαίων εβλήθη θάνατος. Νικήτας Χωνιάτης (αναφορά στη μεγάλη ήττα των Βυζαντινών στο Μυριοκέφαλον, το 1176) άρεσε σε 7 | |||
Η δε βασίλισσα Ζωή ήτο νέα εις την αύξησιν αυτής και ηγάπα ερωτομιξίας και περιπλοκάς ανδρός. Γεώργιος Αμαρτωλός (για την αυτοκράτειρα Ζωή [1028-1050]) άρεσε σε 6 | |||
Ομοφώνως ορίζομεν απόβλητον είναι και αλλοτρίαν και εβδελυγμένην εκ της των χριστιανών εκκλησίας πάσαν εικόνα εκ πάσης ύλης και χρωματουργικής των ζωγράφων κακοτεχνίας πεποιημένην. Απόφαση της Εικονομαχικής Εκκλησιαστικής Συνόδου της Ιέρειας του 754 μ.Χ. άρεσε σε 5 | |||
Ερεχθέως ανήκεν η γη την πόλιν, αλλ’ ο ουρανός καθήκε Ρώμην την νέαν˙ κρείττον το κάλλος αυτής, όσον λαμπρός πόλος.
Βυζαντινό επίγραμμα (σύγκριση Αθήνας Κωνσταντινούπολης από ανώνυμο Βυζαντινό) άρεσε σε 3 |
Αφορισμοί
Η αμαρτία είναι βυζαντινή κι ο έρωτας αρχαίος. Μάνος Χατζιδάκις άρεσε σε 148 | |||
Η Κωνσταντινούπολη είναι μια αυτοκρατορία από μόνη της. Ναπολέων Βοναπάρτης άρεσε σε 115 | |||
Η θέσις των παρ’ ημίν πολιτευομένων πολύ ομοιάζει την των αυτοκρατόρων της Βυζαντινής Ρώμης, οίτινες προς κατάληψιν του θρόνου συνεμάχουν μετά Φράγκων, Τούρκων και Βουλγάρων, εις ους αυτοί τε και οι υπήκοοι αυτών επλήρωνον έπειτα λύτρα. Εμμανουήλ Ροΐδης άρεσε σε 70 | |||
Ουδέποτε παυσόμεθα μαχόμενοι και πολεμούντες τοις κατέχουσι την Κωνσταντινούπολιν. Ιωάννης Γ’ Δούκας Βατάτζης (από επιστολή του προς τον Πάπα —το πρόβλημα τότε ήταν οι Λατίνοι) άρεσε σε 68 | |||
Τα έθνη μάχεται καθ’ ημών. Και τις ο βοηθήσων ημίν; Πέρσης πώς βοηθήσει τω Έλληνι;… Μόνον δε το Ελληνικόν αυτό βοηθεί εαυτώ. Θεόδωρος Β’ Λάσκαρις άρεσε σε 55 | |||
Δε νομίζω ότι οι σύγχρονοι Έλληνες είναι περισσότερο Έλληνες από τους Βυζαντινούς. Steven Runciman (από συνέντευξή του στον Λ. Θωμά) άρεσε σε 45 | |||
Το μεγαλείο του Βυζαντίου ήταν η τριπλή συνύπαρξη: ενός Ρωμαϊκού σώματος, ενός Ελληνικού νου και μιας μυστηριακής ανατολίτικης ψυχής. Robert Byron άρεσε σε 43 | |||
Τον 5ο αιώνα η αυτοκρατορία συνέχισε να είναι μόνο κατ’ όνομα ρωμαϊκή, αλλά στην πραγματικότητα είχε καταστεί ελληνική και παρέμεινε ελληνική. Arnold J. Toynbee άρεσε σε 42 | |||
Εις το Βυζαντινόν Σημείον και Σταθμόν, πρέπει να στέκεται ο Έλλην, δια να εννοή σωστά τα πριν του, τα έκτοτε και τα τώρα. Περικλής Γιαννόπουλος άρεσε σε 39 | |||
Στην Κωνσταντινούπολη, περισσότεροι χριστιανοί σφαγιάστηκαν από χριστιανούς μεταξύ των ετών 342–343 απ’ ό,τι σε όλους τους διωγμούς από τους ειδωλολάτρες στην ιστορία της Ρώμης. Γουίλ Ντυράν άρεσε σε 35 | |||
Και έτσι, ταξίδεψα στις θάλασσες και έφτασα στην Αγία Πόλη του Βυζαντίου. Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς άρεσε σε 25 | |||
Ω πόλις, πόλις πόλεων, πασών οφθαλμέ, άκουσμα παγκόσμιον, θέαμα υπερκόσμιον. Νικήτας Χωνιάτης (θρήνος για την άλωση της Πόλης από τους Λατίνους το 1204 ) άρεσε σε 24 | |||
Ας αφήσουμε στους ψευδορήτορες τους μάταιους λόγους για τον ειρηνισμό, την αδελφοσύνη και άλλες αυταπάτες, που φέρνουν στη μνήμη τις θεολογικές συζητήσεις των Βυζαντινών την ώρα που ο Μωάμεθ εισέβαλε στα τείχη τους. Gustave Le Bon άρεσε σε 24 | |||
Κάλλιον ειδέναι [στην Πόλη] φακιόλιον Τούρκικον παρά καλύπτραν λατινικήν. Γεννάδιος Β’ (παρόμοια φράση αποδίδεται και στον Λουκά Νοταρά, εκ των διοικητών των υπερασπιστών της Πόλης) άρεσε σε 20 | |||
Σαράντα έξι χρόνια μετά τη φυγή του Μωάμεθ από τη Μέκκα, οι πιστοί του εμφανίστηκαν πάνοπλοι κάτω από τα τείχη της Κωνσταντινούπολης. Τους εμψύχωνε το ρητό του προφήτη, ότι για τον πρώτο στρατό που θα πολιορκούσε την πόλη των Καισάρων, όλες οι αμαρτίες ήταν συγχωρεμένες. Edward Gibbon (η πρώτη πολιορκία από τους Άραβες [674-678], μια από τις πιο συναρπαστικές και πιο υποτιμημένες μάχες της παγκόσμιας ιστορίας) άρεσε σε 20 | |||
Είναι πολύ πιο δύσκολο για μένα να τοποθετήσω τα πρόσωπα μου στη βυζαντινή εποχή, αν και πιο κοντά μου –δεν είναι περίεργο;– είναι περιοριστική. Ενώ η ελληνιστική είναι πιο ανήθικος, πιο ελευθέρα, και με επιτρέπει να κινήσω τα πρόσωπα μου όπως θέλω. Κωνσταντίνος Καβάφης άρεσε σε 12 | |||
Έχει την ευφυΐα ενός βοηθού δικηγόρου και τις μηχανορραφίες ενός Έλληνα της Ανατολικής Αυτοκρατορίας. Βενιαμίν Ντισραέλι (για τον Λόρδο Πάλμερστον) άρεσε σε 11 | |||
Του Αγγέλου τούτου η διαγωγή δεν είχε τίποτε Αγγελικόν. Έζησεν ως Σαρδανάπαλος, κ’ εκυβέρνησεν ως Δεσπότης δημοβόρος, ή μάλλον ως ήθελεν πράξειν ληστής σπουδάζων να μην αφήσ’ τίποτ’ εις τον ληστευόμενον, δια φόβον μη δεν εύρη καιρόν να τον ληστεύση και δεύτερον. Αδαμάντιος Κοραής (για τον αυτοκράτορα του Βυζαντίου Ισαάκ Β’ Άγγελο [1156-1204]) άρεσε σε 9 | |||
Ποιος γνωρίζει τώρα ποια έθνη ήταν ποια κάποτε στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, όταν όλοι έχουν γίνει πια Ρωμαίοι, και όλοι πλέον αποκαλούνται Ρωμαίοι; Ιερός Αυγουστίνος άρεσε σε 8 | |||
Από δε Ηρακλείου, οι βασιλείς αποβαλόντες την ρωμαϊκήν γλώσσαν, διετέλουν ελληνίζοντες. Κωνσταντίνος Ζ΄ Πορφυρογέννητος άρεσε σε 7 | |||
Προς τους ξένους ηγεμόνας γράφοντες οι μονάρχαι της Κωνσταντινουπόλεως δεν απεκάλουν βασιλείς ειμή μόνον τους βασιλείς της Περσίας, Τους διαδεξαμένους την αρχήν αυτών εν Αφρική ηγεμόνας των Μωαμεθανών, ωνόμαζον εξουσιαστάς ή απλώς φίλους… Τους δε βασιλείς της Ευρώπης ωνόμαζον ρήγας. Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος άρεσε σε 7 | |||
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Ντοστογιέφσκι, σε αντίθεση με τον Τολστόι, ήταν εκστασιασμένος με τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1877. Ξαναζωντάνεψε, και σημείωνε πυρετωδώς τα οράματά του για την ιερή αποστολή της Ρωσίας να αναστήσει το Βυζάντιο. Oswald Spengler άρεσε σε 7 | |||
Η γλώσσα λοιπόν παρέμεινε κοινή, αλλά το των Ελλήνων όνομα, γυμνωθέν της αρχαίας ευκλεούς εκδοχής, έλαβε την σημασίαν του ειδωλολάτρου. Και έκτοτε το τε όνομα τούτο και πάντα τα εξ αυτού παράγωγα, «Ελληνικός, Ελληνισμός, Ελληνίζω, Ελληνοφρονώ», απεκρούσθησαν και περιυβρίσθησαν υπό της νέας πίστεως επί αιώνας μακρούς. Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος άρεσε σε 6 | |||
Το Βυζάντιο είναι η μασχάλη της Ελλάδας. Αθήναιος ο Ναυκρατίτης (Αναφέρεται στην αρχαία πόλη –λόγω θέσης) άρεσε σε 5 | |||
Πάνδεινα κακά πέπονθεν η Ρωμανία υπό των Αράβων μέχρι του νυν.
Κωνσταντίνος Ζ΄ Πορφυρογέννητος άρεσε σε 4 | |||
Η δε νεότης και η αυθεντία και η αλαζονεία συνηνώθησαν μετά της μωρίας και απαιδευσίας, και εποίησαν κακόν μέγαν.
Γεώργιος Αμαρτωλός (για τον νεαρό αυτοκράτορα Μιχαήλ Ε’ Καλαφάτη) άρεσε σε 4 | |||
Αυτός ο Ιουστινιανός ηναγκάσθη να εκδώση τας λεγομένας Νεαράς διατάξεις εις την ελληνικήν και να ανομολογήση επισήμως ότι πράττει τούτο διότι η «Ελλήνων γλώσσα» είναι «η κοινή, η συνήθης, η πάσι γνώριμος». Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος άρεσε σε 4 | |||
Χρη ειδέναι, ότι ενώπιον βαρβάτων ο βασιλεύς ουδέποτε στέφεται. Κωνσταντίνος Ζ΄ Πορφυρογέννητος (βαρβάτοι=οι μη ευνούχοι) άρεσε σε 3 | |||
Καθώς πολλάκις συμβαίνει, ο υιός αυτός υπήρξε το αντίθετον του πατρός του. Ο μεν ήτο αμαθής, αλλά πρακτικός άνθρωπος, ο δε λογιώτατος, άλλα παντελώς άπρακτος. Όθεν, ουδέν άπορον ότι επί της βασιλείας ταύτης το κράτος υπέστη συμφοράς. Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος (σύγκριση του Βυζαντινού αυτοκράτορα Βασιλείου Α’ με το γιο του Λέοντα ΣΤ’ τον Σοφό) άρεσε σε 2 | |||
Ο μεν άραψ Αβουλφαράγιος ονομάζει πρώτον Έλληνα βασιλέα τον άμεσον του Ιουστίνου Β' διάδοχον Τιβέριον, ο δε λατίνος Παύλος διάκονος αποδίδει την αυτήν προσηγορίαν εις τον του Τιβερίου διάδοχον Μαυρίκιον, τον Καππαδόκην. Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος (Τιβέριος: 578-582, Μαυρίκιος: 582-602) άρεσε σε 2 | |||
Νομίζω ότι στο πρώιμο Βυζάντιο, ίσως όσο ποτέ πιο πριν ή πιο μετά στην καταγεγραμμένη ιστορία, θρησκευτική, καλλιτεχνική και καθημερινή ζωή ήταν ένα. Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς | |||
Νομίζω ότι αν μου χάριζαν έναν μήνα Αρχαιότητας και είχα το ελεύθερο να τον περάσω όπου θέλω, θα διάλεγα το Βυζάντιο, λίγο προτού ο Ιουστινιανός τελέσει τα θυρανοίξια της Αγίας Σοφίας και βάλει λουκέτο στην Ακαδημία του Πλάτωνος. Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς |