Παροδικότητα | |
| • | Η αγάπη σου είναι ψεύτικη σαν τ’ Απριλιού το χιόνι, πρωί-πρωί απλώνεται, το μεσημέρι λειώνει. άρεσε σε 227 |
| • | Ρόδα είναι και γυρίζει. άρεσε σε 221 |
| • | Βρήκες καιρό, αρμένιζε, καιρό μην περιμένεις, γιατί ο καιρός τα πράγματα δεν ξέρεις πώς τα φέρνει. άρεσε σε 149 |
| • | Θα γυρίσει ο τροχός, θα χορτάσει κι ο φτωχός. άρεσε σε 142 |
| • | Εφτού που είσαι ήμουνα και δω που είμαι θα ‘ρθεις. άρεσε σε 114 |
| • | Σήμερα είμαστε, αύριο δεν είμαστε. άρεσε σε 95 |
| • | Καιρός φέρνει τα λάχανα, καιρός τα παραπούλια. δηλαδή, έχει ο καιρός γυρίσματα άρεσε σε 94 |
| • | Έχει ο καιρός γυρίσματα να πληρωθούν τα πείσματα. άρεσε σε 75 |
| • | Πότε φύλλα, πότε μήλα. άρεσε σε 73 |
| • | Μην το περηφανεύεσαι και μην το κάνεις νάζι, γιατί ο Θεός την ομορφιά σαν άνθος την τινάζει. άρεσε σε 60 |
| • | Θεός ξημερώνει, Θεός νυχτώνει. άρεσε σε 53 |
| • | Η αγάπη της Αποκριάς πεθαίνει τη Σαρακοστή. άρεσε σε 38 |
| • | Μεγάλο θάμα, τρεις μέρες. σημαίνει ότι ο αρχικός εντυπωσιασμός ή ενθουσιασμός για κάτι μεγάλο δεν κρατάει πολύ άρεσε σε 37 |
| • | Της νύφης τα προικιά σαν της Λαμπρής τ’ αυγά. δηλαδή, δεν κρατάνε για πολύ καιρό άρεσε σε 24 |
| • | Πότε μήλα, πότε φύλλα. άρεσε σε 20 |
| • | Το πράμα που γεννάει εκείνο και ψοφάει. με την έννοια ότι κάτι που φέρνει κέρδος κάποια στιγμή θα χαθεί |
Κατάλληλος Χρόνος | |
| • | Όσα φέρνει η ώρα, δεν τα φέρνει ο χρόνος όλος. άρεσε σε 129 |
| • | Στη βράση κολλάει το σίδερο. άρεσε σε 92 |
| • | Ο λόγος εις την ώρα του χίλια φλουριά αξίζει, κι αν δεν τον πεις στην ώρα του, τίποτα δεν αξίζει. άρεσε σε 67 |
| • | Κάθε πράμα στον καιρό του κι ο κολιός τον Αύγουστο. άρεσε σε 61 |
| • | Σαν έπρεπε δεν έβρεχε, το Μάη εχαμοβρόντα. άρεσε σε 16 |
| • | Τα του γάμου πριν του γάμου. |
Χρόνος | |
| • | Όποιος σκορπάει τον καιρό, δεν τον ξαναμαζεύει. άρεσε σε 94 |
| • | Νυχτώνει ξημερώνει, το σχοινί μαζώνει. για αυτούς που πλησιάζουν στο τέλος της ζωής τους |
Διάρκεια | |
| • | Ο Αϊ-Γιώργης τ' ανοίγει κι ο Αϊ-Δημήτρης τα κλείνει. (τα πανηγύρια) άρεσε σε 25 |
| • | Μία κοιλιά, καλή κοιλιά, κρατάει πέντε ημέρες. άρεσε σε 16 |
Παλαιότητα | |
| • | Τα ξερά σκατά στον τοίχο δεν κολλάνε. για ξεχασμένες ιστορίες και παλιές συκοφαντίες που δεν μπορούν να βλάψουν άρεσε σε 128 |
| • | Όλα τα παλιά φρόνιμα και τα πλούσια όμορφα. άρεσε σε 22 |
Προέλευση | |
| • | Το ξύλο βγήκε απ’ τον Παράδεισο. άρεσε σε 238 |
| • | Η κότα έκανε τ’ αυγό ή το αυγό την κότα; άρεσε σε 103 |
| • | Από αγκάθι βγαίνει ρόδο κι από ρόδο βγαίνει αγκάθι. άρεσε σε 54 |
| • | Ανεμομαζώματα, διαβολοσκορπίσματα. άρεσε σε 46 |
| • | Από τη γης βγαίνει το χρυσάφι κι από το σκουλήκι το μετάξι. για ταπεινή προέλευση πολύτιμων πραγμάτων άρεσε σε 40 |
Ηλικίες | |
| • | Ας ήμουν νιος και να ‘ξερα, γέρος και να μπορούσα. άρεσε σε 155 |
| • | Ο έρως χρόνια δεν κοιτά. άρεσε σε 109 |
| • | Πάντα νέο στο κατάρτι, πάντα γέρο στο τιμόνι. άρεσε σε 80 |
| • | Οι όψιμες θέλουν βροχές κι οι πρώιμες δροσούλες. άρεσε σε 72 |
| • | Φοβού τον νιο τον άγρυπνο, το γέρο σαν κοιμάται. άρεσε σε 54 |
| • | Χαρά στο νιο που νοιάζεται, στο γέρο που γελάει. άρεσε σε 41 |
| • | Αξίζει μια γερόκοτα σαράντα πουλακίδες. άρεσε σε 41 |
Νεότητα | |
| • | Η γριά η κότα έχει το ζουμί, μα η πουλάδα κάνει τον πετεινό και λαλεί! άρεσε σε 54 |
| • | Όλα του πρέπουνε του νιου, εκτός απ’ το κουμάντο. άρεσε σε 46 |
| • | Κατουράει την πέτρα και γίνεται ασβέστης. επί «σφριγώσης νεανίδος» άρεσε σε 31 |
| • | Να ‘ταν τα νιάτα δυο φορές τα γηρατειά καμία. |
| • | Σκατά νιάτα, καλά γεράματα. |
Γηρατειά | |
| • | Ο γέρος πάει ή από πέσιμο ή από χέσιμο. άρεσε σε 483 |
| • | Εφτού που είσαι ήμουνα και δω που είμαι θα ‘ρθεις. άρεσε σε 114 |
| • | Και του γέρου τα παιχνίδια, σα νερόβραστα κρεμμύδια. (η αυθεντική εκδοχή είναι με αρχi... αντί για παιχνί...) άρεσε σε 61 |
| • | Ανάθεμα δυο πράγματα, φτώχεια και γεράματα. άρεσε σε 58 |
| • | Τώρα στα γεράματα, μάθε γέρο γράμματα. άρεσε σε 56 |
| • | Γάμος εις τα γέρατα, ή σταυρός ή κέρατα. άρεσε σε 56 |
| • | Όπου είν’ ο γέρος κουζουλός από τα νιάτα το ‘χει. άρεσε σε 54 |
| • | Γέρος γάτος, τρυφερά ποντίκια θέλει. άρεσε σε 45 |
| • | Του γέρου σκόνταμμα, του χάρου μήνυμα. άρεσε σε 28 |
| • | Η γριά η κότα έχει το ζουμί. άρεσε σε 27 |
| • | Γέρος κι αν επαινεύτηκεν, ανήφορος το δείχνει. άρεσε σε 23 |
| • | Βγήκε ο γέρος στο κλωτσάτο κι η γριά στο κοπελάτο. για ασυνήθιστα έντονες δραστηριότητες γερόντων και μη άρεσε σε 20 |
| • | Γεράματα σκοντάμματα. άρεσε σε 19 |
| • | Όπου γέρος κακό σκάνταλο, όπου γριά κακή βουλή. για δύστροπους γέροντες άρεσε σε 17 |
| • | Γριάς μαντεύματα και γέρου παραμύθια. (με την έννοια ότι σε αυτά τα καταφέρνουν καλά) άρεσε σε 14 |
| • | Κάλιο γηρός κι να πεινώ παρά γέρους κι να πονώ. άρεσε σε 10 |
| • | Ο γέρος κι αν αντρεύγεται, στο ρίζωμα κοντεύγεται. (δηλ. κουράζεται και κάθεται στο ρίζωμα του δέντρου) άρεσε σε 8 |
| • | Γέρος είσαι δεν ‘φελάς, μόνο το ψωμί χαλάς. |
| • | Καλόγρια στα γεράματα. για υπερμάχους της ηθικής μετά από μια ζωή ακολασίας |
| • | Τεμπέλης στα νιάτα, ζητιάνος στα γεράματα. |
| • | Σκατά νιάτα, καλά γεράματα. |
| • | Χαρά στο νιο τον τσίρλιαρη, τον γέρο σφιχτοκώλη. |
| • | Το γέρο δεν τον ρωτούν πού πονεί, αλλά πού δεν πονεί. |
| • | Άρχισε η παγωνιά, πιάνει ο γέρος τη γωνιά. |
| • | Όταν γεράσει ο γάτος, παίζουν μαζί του τα ποντίκια. |
Φθορά | |
| • | Τρώει η σκουριά το σίδερο και η θλίψη την καρδιά μας. |
Μήνες | |
| • | Να ‘μουν το Μάη γάιδαρος, τον Αύγουστο κριάρι, όλους τους μήνες κόκορας και γάτος το Γενάρη. άρεσε σε 225 |
| • | Από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνα. άρεσε σε 145 |
| • | Μήνας που δεν έχει ρο, ρίξε στο κρασί νερό. άρεσε σε 123 |
| • | Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει. άρεσε σε 99 |
| • | Μάρτης γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης. άρεσε σε 57 |
| • | Αν βρέξει ο Απρίλης δυο νερά κι ο Μάης άλλο ένα, χαρά σ’ εκείνον το ζευγά που ‘χει πολλά σπαρμένα. άρεσε σε 56 |
| • | Ο Μάης έχει τ’ όνομα κι ο Απρίλης τα λουλούδια. άρεσε σε 50 |
| • | Μη σε γελάσει ο Μάρτης το πρωί και χάσεις την ημέρα. άρεσε σε 49 |
| • | Του Απρίλη η βροχή κάθε στάλα και φλουρί. άρεσε σε 48 |
| • | Αύγουστε καλέ μου μήνα, να ‘σουν δυο φορές το χρόνο. άρεσε σε 35 |
| • | Ο Απρίλης με τα λούλουδα και ο Μάης με τα ρόδα. άρεσε σε 34 |
| • | Μάης άβροχος, μούστος άμετρος. άρεσε σε 33 |
| • | Τα γέρικα γαϊδούρια Φλεβάρη ψοφάνε. άρεσε σε 33 |
| • | Μάη μήνα μη φυτέψεις, Μάη μη στεφανωθείς, Μάη μήνα μη δουλέψεις, Μάη μην ταξιδευτείς. άρεσε σε 32 |
| • | Του Μάρτη ο ήλιος βάφει και πέντε μήνες δεν ξεβάφει. άρεσε σε 28 |
| • | Οκτώβρη και δεν έσπειρες, στάρι μην περιμένεις. άρεσε σε 28 |
| • | Χιόνι ρίχνει το Φλεβάρη, βάνεις στάρι στο κελάρι. άρεσε σε 27 |
| • | Να ‘σαι καλά τον Αύγουστο που ‘ναι παχιές οι μύγες. άρεσε σε 26 |
| • | Το Μάρτη ξύλα φύλαγε μην κάψεις τα παλούκια. άρεσε σε 25 |
| • | Ο Μάρτης ο πεντάγνωμος πέντε φορές εχιόνισε και πάλι το μετάνιωσε και πάλι ξαναχιόνισε. άρεσε σε 24 |
| • | Μάης βρεμένος, μούστος μετρημένος. δηλαδή, αν βρέξει το Μάιο, η παραγωγή κρασιού είναι μειωμένη άρεσε σε 22 |
| • | Από Μαρτιού πουκάμισο κι απ’ Αύγουστο σεγκούνι. άρεσε σε 20 |
| • | Ο Γενάρης δεν γεννά μήτε αυγά μήτε πουλιά, μόνο χιόνια και νερά. άρεσε σε 20 |
| • | Τ’ Αυγούστου και του Γεναριού τα δυο χρυσά φεγγάρια. άρεσε σε 19 |
| • | Ο Μάης φτιάχνει τα σπαρτά κι ο Μάης τα χαλάει. άρεσε σε 19 |
| • | Όποιος σπέρνει τον Οκτώβρη έχει τρεις σωρούς τ’ αλώνι. άρεσε σε 18 |
| • | Πώς λάμπει ο ήλιος του Μαγιού, τ’ Αυγούστου το φεγγάρι. άρεσε σε 18 |
| • | Χιόνισ’ έβρεξ’ ο Γενάρης, όλ’ οι μύλοι μας θ’ αλέθουν. άρεσε σε 16 |
| • | Αν βρέξ' ο Μάρτης τρία νερά κι' Απρίλης άλλα δύο να ιδείς του Μάρτη τα κουκιά τ' Απρίλη του σιτάρια, να ιδείς το γεροκρίθαρο πώς στρίφτει το μουστάκι. άρεσε σε 16 |
| • | Σαν έπρεπε δεν έβρεχε, το Μάη εχαμοβρόντα. άρεσε σε 16 |
| • | Σαν έπρεπε, δεν έβρεχε, το Μάη δροσολόγαε… άρεσε σε 15 |
| • | Οκτώβρης και δεν έσπειρες, λίγο ψωμί θα πάρεις. άρεσε σε 14 |
| • | Αλί στα Μαρτοκλάδευτα και στ’ Απριλοσπαρμένα. άρεσε σε 14 |
| • | Οκτώβρης και δεν έσπειρες, οκτώ σπυριά δεν κάνεις. άρεσε σε 10 |
| • | Ο Αύγουστος επλάκωσε, η άκρη του χειμώνος. άρεσε σε 10 |
| • | Κότα πίτα τον Γενάρη και παπί τον Αλωνάρη. άρεσε σε 10 |
| • | Όταν έπρεπε δεν έβρεχε και το Μάη χιόνιζε. άρεσε σε 9 |
| • | Ο Αύγουστος πουλά κρασί κι ο Μάης πουλά στάρι. άρεσε σε 8 |
| • | Αλωνάρη με τ’ αλώνια και με τα χρυσά πεπόνια. άρεσε σε 7 |
| • | Γενάρη μήνα κλάδευε και το φεγγάρι χέσ’ το. |
| • | Γενάρη πίνουν το κρασί, το Θεριστή το ξύδι. |
| • | Του Γενάρη το φεγγάρι παρά λίγο μέρα κάνει. |
| • | Βαγενάδες και γαϊδάροι, ένα μήνα έχουν τη χάρη. επειδή οι βαγενάδες (βαρελάδες) έχουν ένα μήνα δουλειά και ο γάιδαρος ξεκουράζεται λίγο μόνο ένα μήνα (το Μάρτιο) |
| • | Ο Οκτώβρης θέλει γέλια, γιατί ανοίγουν τα βαρέλια. |
| • | Μάρτης είναι νάζια κάνει, πότε κλαίει πότε γελάει. |
| • | Χιόνισε μέσα στο Γενάρη, να οι χαρές του Αλωνάρη. |
| • | Τον Οκτώβρη τα κουδούνια, το Νοέμβρη παραμύθια. |
Προφητείες | |
| • | Πας μετά Χριστόν προφήτης γάιδαρος εστί. άρεσε σε 64 |
Αναβλητικότητα | |
| • | Όποιος δεν θέλει να ζυμώσει, δέκα μέρες κοσκινίζει. άρεσε σε 70 |
| • | Το σήμερα είναι του Θεού, το αύριο του πονηρού. άρεσε σε 46 |
| • | Η κότα όταν έρθει το αυγό στον κώλο της ψάχνει για φωλιά. δηλαδή την τελευταία στιγμή άρεσε σε 42 |
| • | Λύσε δέσε το γουρούνι, μακρυσκοίνησε την κλώσα, πέρασε η μέρα. δηλαδή, πέρασε η μέρα χωρίς να γίνει δουλειά άρεσε σε 12 |
| • | Η αλεπού είχ’ εργατιά κι εκείνη ακριδολόγαγε. για αυτούς που έχουν αναλάβει μια δουλειά και χασομερούν άρεσε σε 9 |
| • | Αύριο λούζουν το γαμπρό και τραγουδούν τη νύφη. |
Καθυστέρηση | |
| • | Όποιος σκορπάει τον καιρό, δεν τον ξαναμαζεύει. άρεσε σε 94 |
| • | Πέρσι έκλασε, φέτος βρόμισε. άρεσε σε 76 |
| • | Το καλό πράγμα αργεί να γίνει. άρεσε σε 68 |
| • | Καράβι που αργεί, σκατά είναι φορτωμένο. άρεσε σε 49 |
| • | Κάλλιο αργά παρά ποτέ. άρεσε σε 36 |
| • | Αργεί ο Θεός και σκάει ο φτωχός. άρεσε σε 30 |
| • | Ο αγουροφάγος έφαγε, ο ρουμοφάγος δεν έφαγε. για όσους περιμένουν ιδανικές συνθήκες για να κάνουν κάτι και τους προλαβαίνει άλλος (ρουμαφάγος: αυτός που τρώει ώριμα φρούτα) άρεσε σε 29 |
| • | Βάστα Τούρκο να γεμίσω. άρεσε σε 28 |
| • | Αργεί ο Θεός, όμως δεν αλησμονάει. άρεσε σε 26 |
| • | Καλώς τονα κι ας άργησε. άρεσε σε 24 |
| • | Κάτσε κόρη ανύπαντρη, να κάμω γιο να πάρεις. για αδιανόητη καθυστέρηση άρεσε σε 22 |
| • | Γάμος όψιμος, παιδιά της ορφάνιας. άρεσε σε 21 |
| • | Ο τελευταίος, για καλομοίρης για κακομοίρης. άρεσε σε 10 |
| • | Όποιος γιοματάει στο σπίτι του, δειπνάει στο χωράφι. άρεσε σε 10 |
| • | Όταν οι άλλοι αποτρυγούσαν, η Μαρία έπλεκε καλάθι. άρεσε σε 9 |
| • | Όσο να σηκώσει το ένα πόδι του, παίρνει ο διάολος το άλλο. |
Βιασύνη | |
| • | Πάω αργά γιατί βιάζομαι. άρεσε σε 68 |
| • | Κυριακή κοντή γιορτή. σημαίνει ότι κάτι αναμενόμενο και σημαντικό θα γίνει γρήγορα άρεσε σε 60 |
| • | Όποιος βιάζεται σκοντάφτει. άρεσε σε 42 |
| • | Ακόμα δεν τον είδαμε και Γιάννη τον εβγάλαμε. άρεσε σε 31 |
| • | Στις εννιά του μακαρίτη, άλλος μπήκε μες στο σπίτι. άρεσε σε 27 |
| • | Μην κουνάς τα πόδια σου πριν ανεβείς στο γάιδαρο. άρεσε σε 27 |
| • | Άντρα θέλω, τώρα τον εθέλω. άρεσε σε 27 |
| • | Η βιάση ψήνει το ψωμί, μα δεν το καλοψήνει. άρεσε σε 24 |
| • | Το γλήγορον και το καλόν δεν παν μαζίν τα δκυό τους. άρεσε σε 16 |
| • | Η σκύλα από τη βιάση της τα κάνει στραβά τα κουτάβια της. άρεσε σε 15 |
| • | Ακόμα δεν απόθανε κι ανάψαν τα κεριά του. άρεσε σε 14 |
| • | Από εψές το δειλινό λείπει ο άντρας μου στο μύλο, πείτε μου γειτόνισσες, να παντρευτώ ή να μείνω; άρεσε σε 13 |
| • | Μην αγοράζεις το σκοινί, πριν αγοράσεις βόδι. άρεσε σε 13 |
| • | Προτού σκάσουν τα αυγά, άρχισε να μετράει τα πουλιά. άρεσε σε 10 |
| • | Που τρώει μπροστά, αγναντεύει ύστερα. για κάποιον που κακώς βιάζεται άρεσε σε 8 |
| • | Όσο βιάζεται η γριά, τόσο της κόβεται η κλωστή. άρεσε σε 6 |
| • | Σήμερα κινήσαμε κι αύριο πόσες έχουμε. |
| • | Γοργά γοργά ας τον θάψουμε, μη σηκωθεί η ψωλή του. για επειγομενους άνευ λόγου |
| • | Πριν να δούμε το γαμπρό, στολίσαμε τη νύφη. |
Τέλος | |
| • | Τα στερνά τιμούν τα πρώτα. άρεσε σε 84 |
| • | Στο τέλος ξυρίζουν το γαμπρό. άρεσε σε 28 |
| • | Έκλασ’ η νύφη και σχόλασεν ο γάμος. για απότομη διακοπή λόγω απροσδόκητου γεγονότος (υπάρχει και εκδοχή με «έπλασε» που έχει νόημα: η γιορτή του γάμου τελειώνει όταν η νύφη αρχίζει πλέον τις οικιακές εργασίες ) άρεσε σε 21 |
| • | Κατά τη ζωή και τα τέλη. άρεσε σε 19 |
| • | Τέλος καλό, όλα καλά. άρεσε σε 1 |
| • | Νυχτώνει ξημερώνει, το σχοινί μαζώνει. για αυτούς που πλησιάζουν στο τέλος της ζωής τους |
σελίδα 2 από 17
| «προηγούμενη σελίδα | επόμενη σελίδα» |
Συγγενές είδος με τις παροιμίες είναι και οι Παροιμιακές Φράσεις
Ξένες Παροιμίες υπάρχουν στη σελίδα: Ξένες Παροιμίες
Επιπλέον, αρκετές «βωμολοχικές» παροιμίες θα βρείτε στα: Ακατάλληλα και στη σελίδα με τις Αθυρόστομες Παροιμίες .
Πολύ κοντά στις παροιμίες είναι και οι: Θυμόσοφες Ρήσεις
Για αποκλειστικά αρχαίες παροιμίες υπάρχει η σελίδα:
Αρχαίες Ελληνικές Παροιμίες
Μανώλης Παπαθανασίου 2008 – 2024
