Εποχές | |
| • | Από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνα. άρεσε σε 145 |
| • | Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει. άρεσε σε 99 |
| • | Ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη. άρεσε σε 51 |
| • | Αν δεν λαλήσει ο τζίτζικας, δεν είναι καλοκαίρι. άρεσε σε 40 |
| • | Γύρω–τριγύρω του Χριστού, είν’ η καρδιά του χειμωνιού. άρεσε σε 40 |
| • | Τ’ Αγι’ Αντωνιού, τ’ Αϊ-Θανασιού, του βλάχαρου ο χειμώνας. άρεσε σε 28 |
Καιρός | |
| • | Βρήκες καιρό, αρμένιζε, καιρό μην περιμένεις, γιατί ο καιρός τα πράγματα δεν ξέρεις πώς τα φέρνει. άρεσε σε 149 |
| • | Ήλιος και βροχή παντρεύονται οι φτωχοί, ήλιος και φεγγάρι παντρεύονται οι γαϊδάροι. άρεσε σε 86 |
| • | Αν δε βαφτίσουν τα νερά, ο καιρός δεν καλοσυνεύει. δηλαδή τα Θεοφάνια άρεσε σε 77 |
| • | Θεού θέλοντος και καιρού επιτρέποντος. άρεσε σε 76 |
| • | Ή θα βρέξει ή θα χιονίσει ή καλό καιρό θα κάνει. άρεσε σε 60 |
| • | Μάρτης γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης. άρεσε σε 57 |
| • | Η καλή μέρα απ’ το πρωί φαίνεται. άρεσε σε 52 |
| • | Μη σε γελάσει ο Μάρτης το πρωί και χάσεις την ημέρα. άρεσε σε 49 |
| • | Χιόνια που δε λιώνουν κι άλλα περιμένουν. άρεσε σε 40 |
| • | Όρθιο το φεγγαράκι ξαπλωτός ο βαρκάρης. άρεσε σε 37 |
| • | Άσπρος ήλιος, μαύρη ημέρα. άρεσε σε 35 |
| • | Καιρός πανιά, καιρός κουπιά. δηλαδή, ο καιρός δεν είναι πάντα ευνοϊκός και κάποιοι στιγμή χρειάζεται να κάνεις και κουπί άρεσε σε 31 |
| • | Αϊ-Δημητράκη μου, μικρό καλοκαιράκι μου. άρεσε σε 28 |
| • | Η Βαρβάρα βαρβαρώνει, Αϊ-Σάββας σαβανώνει κι ο Αϊ-Νικόλας παραχώνει. άρεσε σε 28 |
| • | Χιόνι ρίχνει το Φλεβάρη, βάνεις στάρι στο κελάρι. άρεσε σε 27 |
| • | Το κρύο με το σακί μπαίνει και με το βελόνι βγαίνει. άρεσε σε 23 |
| • | Μάης βρεμένος, μούστος μετρημένος. δηλαδή, αν βρέξει το Μάιο, η παραγωγή κρασιού είναι μειωμένη άρεσε σε 22 |
| • | Από Μαρτιού πουκάμισο κι απ’ Αύγουστο σεγκούνι. άρεσε σε 20 |
| • | Ας είν’ η Δύση καθαρή κι η Ανατολή ας αστράφτει. άρεσε σε 18 |
| • | Όπου βροντές και αστραπές, περίμενε βροχές. άρεσε σε 17 |
| • | Πάν’ τα σύννεφα στην Πάτρα, πάν’ τα ρέματα γιομάτα. άρεσε σε 16 |
| • | Αν δεν βραχεί καλά η γη, κρύο μην περιμένεις. άρεσε σε 16 |
| • | Του ήλιου κύκλος άνεμος, του φεγγαριού χειμώνας. άρεσε σε 15 |
| • | Σαν έπρεπε, δεν έβρεχε, το Μάη δροσολόγαε… άρεσε σε 15 |
| • | Σα τσακουματίζουν τ’ άστρα, δέσε πιο καλά τη βάρκα. άρεσε σε 12 |
| • | Να ‘ναι Χριστούγεννα στεγνά, τα Φώτα χιονισμένα, και τα Λαμπρά βρεχούμενα, αμπάρια γιομισμένα. άρεσε σε 12 |
| • | Του ήλιου κύκλος άνεμος, του φεγγαριού νερά ‘ναι. άρεσε σε 1 |
| • | Του κακού καιρού τα γνέφια, άλλα πάνω κι άλλα κάτω. για κακό καιρό, αλλά και μεταφορικά για καταστάσεις αταξίας και αβεβαιότητας |
| • | Υπαπαντούλα χιονισμένη, η κοφινούλα γιομισμένη. |
| • | Χιόνισε μέσα στο Γενάρη, να οι χαρές του Αλωνάρη. |
| • | Τη Γέννηση την άβρεχη, τα Φώτα χιονισμένα και τη Λαμπρή βρεχούμενη, τα πάντα ‘φτυχισμένα. |
Άνεμος | |
| • | Αγέρας και γυναίκα δεν κλειδώνονται. άρεσε σε 71 |
| • | Όποιος αέρας κι αν φυσά, ο μύλος πάντα αλέθει. άρεσε σε 55 |
| • | Η θάλασσα είναι γαλανή μα ο αγέρας τη μαυρίζει. άρεσε σε 49 |
| • | Τα μαύρα νέφη του βοριά, τα κόκκινα του νότου, κι εκείνα τα κατάμαυρα του σκύλου του σορόκου. άρεσε σε 39 |
| • | Τι σε νοιάζει για αέρα που δεν μπαίνει στα πανιά σου; άρεσε σε 28 |
| • | Άνεμος που δεν μποδίζει, άφησέ τον κι ας βουίζει. άρεσε σε 27 |
| • | Έχει κάθε λαγκαδάκι το δικό του αεράκι. άρεσε σε 19 |
| • | Γέρο βοριά αρμένιζε και νότο παλληκάρι. άρεσε σε 18 |
Φως | |
| • | Ποιος στραβός δε θέλει το φως του; άρεσε σε 23 |
| • | Πώς λάμπει ο ήλιος του Μαγιού, τ’ Αυγούστου το φεγγάρι. άρεσε σε 18 |
Ήλιος | |
| • | Ο ύπνος θρέφει τα μωρά κι ο ήλιος τα μοσχάρια. άρεσε σε 97 |
| • | Σπίτι που δεν το βλέπει ο ήλιος, το βλέπει ο γιατρός. άρεσε σε 62 |
| • | Τι έχουν τα έρμα και ψοφάνε; Με ήλιο τα μπάζουμε, με ήλιο τα βγάζουμε. για ατελέσφορες προσπάθειες άρεσε σε 39 |
| • | Άσπρος ήλιος, μαύρη ημέρα. άρεσε σε 35 |
| • | Του Μάρτη ο ήλιος βάφει και πέντε μήνες δεν ξεβάφει. άρεσε σε 28 |
| • | Ήλιος του ηλιού καθάρια τραμουντάνα. |
Βροχή | |
| • | Ο βρεγμένος τη βροχή δεν τη φοβάται. άρεσε σε 95 |
| • | Οι όψιμες θέλουν βροχές κι οι πρώιμες δροσούλες. άρεσε σε 72 |
| • | Αν φοβόταν ο λύκος τη βροχή, θα φόραγε καπότα. άρεσε σε 58 |
| • | Αν βρέξει ο Απρίλης δυο νερά κι ο Μάης άλλο ένα, χαρά σ’ εκείνον το ζευγά που ‘χει πολλά σπαρμένα. άρεσε σε 56 |
| • | Του Απρίλη η βροχή κάθε στάλα και φλουρί. άρεσε σε 48 |
| • | Ήλιος και βροχή παντρεύονται φτωχοί, ήλιος και χιόνι παντρεύονται αρχόντοι. άρεσε σε 46 |
| • | Μάης άβροχος, μούστος άμετρος. άρεσε σε 33 |
| • | Όσα βρέχει ο Θεός, τόσα καταπίνει η γη. άρεσε σε 26 |
| • | Αν δεν αστράψει, δεν βροντά, κι αν δε βροντά δε βρέχει. άρεσε σε 25 |
| • | Αν δε βρέξει, πώς θα ξαστερώσει; άρεσε σε 24 |
| • | Βαθιά βροντή, κοντά βροχή. άρεσε σε 20 |
| • | Χιόνισ’ έβρεξ’ ο Γενάρης, όλ’ οι μύλοι μας θ’ αλέθουν. άρεσε σε 16 |
| • | Αν βρέξ' ο Μάρτης τρία νερά κι' Απρίλης άλλα δύο να ιδείς του Μάρτη τα κουκιά τ' Απρίλη του σιτάρια, να ιδείς το γεροκρίθαρο πώς στρίφτει το μουστάκι. άρεσε σε 16 |
| • | Σαν έπρεπε δεν έβρεχε, το Μάη εχαμοβρόντα. άρεσε σε 16 |
| • | Ο καλός ο νοικοκύρης, ο λαγός και το περδίκι, όταν βρέχει χαίρονται. άρεσε σε 14 |
| • | Αν δεν μαλώσουν δυο καιροί, δεν βρέχει. |
| • | Ο γεωργός θέλει βροχή κι ο κεραμάς την ξέρα. |
| • | Βρέχει ο Θεός και φταίν’ οι μήνες. |
| • | Τι θα γίνουμε αν δε βρέξει, και αν θα βρέξει πού θα πάμε; |
| • | Όλα τα σύννεφα δε φέρνουνε βροχή. |
| • | Η βροχή τ’ Απριλομάρτη μόνο τους ψαράδες βλάπτει. |
| • | Στο κακορίζικο χωριό τον Αλωνάρη βρέχει. |
Ουρανός | |
| • | Καθαρός ουρανός αστραπές δε φοβάται. άρεσε σε 20 |
Νερό | |
| • | Μήνας που δεν έχει ρο, ρίξε στο κρασί νερό. άρεσε σε 123 |
| • | Διψάει η αυλή του για νερό κι αυτός αλλού ποτίζει. άρεσε σε 54 |
| • | Η φωτιά και το νερό δεν έχουν μαλλιά. μάλλον με την έννοια ότι δεν μπορείς να τα πιάσεις και να τα ελέγξεις άρεσε σε 33 |
| • | Όπου πλάτανος, εκεί και νερό. άρεσε σε 26 |
| • | Ο μύλος νερό θέλει, ευχές δεν θέλει. άρεσε σε 21 |
| • | Ο Γενάρης δεν γεννά μήτε αυγά μήτε πουλιά, μόνο χιόνια και νερά. άρεσε σε 20 |
| • | Ό,τι νερό με πνίξει, θάλασσα το λέγω. άρεσε σε 11 |
Θάλασσα | |
| • | Όποιος κατουράει στη θάλασσα, το βρίσκει στο αλάτι. άρεσε σε 191 |
| • | Η θάλασσα είναι γαλανή μα ο αγέρας τη μαυρίζει. άρεσε σε 49 |
| • | Θάλασσα, πικροθάλασσα και πικροκυματούσα. άρεσε σε 19 |
Βουνά | |
| • | Οι κάμποι τρέφουν άλογα και τα βουνά λεβέντες. άρεσε σε 81 |
| • | Μαθημένα τα βουνά απ’ τα χιόνια. άρεσε σε 69 |
| • | Βουνό με βουνό δε σμίγει. άρεσε σε 46 |
| • | Ο θεός βλέπει βουνά και ρίχνει χιόνι. άρεσε σε 31 |
| • | Ευχή γονιού αγόραζε και στα βουνά περπάτα! |
| • | Παίνευε τα βουνά κι αγόραζε στον κάμπο. για διαπραγματευτικούς λόγους κατά την αγορά γης |
Νύχτα | |
| • | Όποιος νύχτα περπατεί, λάσπες και σκατά πατεί. άρεσε σε 42 |
| • | Η νύχτα έχει αυτιά και η ημέρα μάτια. άρεσε σε 42 |
| • | Της νύχτας τη δουλειά τη βλέπει η μέρα και γελά. άρεσε σε 31 |
| • | Η νυκτερίδα κι ο λαγός και δαίμων και αγάπη τα τέσσερα δαιμόνια την νύκτα ου κοιμούνται. άρεσε σε 30 |
| • | Η νύχτα βγάνει επίσκοπο, η αυγή μητροπολίτη. επί νυχτερινών διαβουλεύσεων και για επικείμενες αλλαγές σε υψηλές θέσεις άρεσε σε 26 |
| • | Αμαρτίες πο ‘χεις άντρα και ξυπνάς τη νύχτα πάντα. άρεσε σε 26 |
| • | Μήτε νύχτα δίχως μέρα, μήτε νιος δίχως αγάπη. άρεσε σε 25 |
Φωτιά | |
| • | Το στραβό το ξύλο η φωτιά το σιάζει. δηλαδή, οι δύστροποι άνθρωποι αντιμετωπίζονται με αυστηρότητα άρεσε σε 50 |
| • | Μην παίζεις με τη φωτιά. άρεσε σε 40 |
| • | Η φωτιά και το νερό δεν έχουν μαλλιά. μάλλον με την έννοια ότι δεν μπορείς να τα πιάσεις και να τα ελέγξεις άρεσε σε 33 |
| • | Άλλος ανάφτει τη φωτιά, κι άλλος την ανεμίζει. όταν κάποιος δημιουργεί μια κρίση και κάποιος άλλος την υποδαυλίζει άρεσε σε 21 |
| • | Είπαν του τρελού ν’ ανάψει φωτιά κι έκαψε τα ρούχα του. άρεσε σε 11 |
Απόσταση | |
| • | Καλύτερα από μακριά και αγαπημένοι παρά από κοντά και μαλωμένοι. άρεσε σε 273 |
| • | Μακριά απ’ τον κώλο μου, κι ας είναι δέκα μέτρα. άρεσε σε 47 |
| • | Όπου αγάλι-αγάλι περπατεί, μακριά μπορεί να πάει. άρεσε σε 18 |
| • | Μακριά ο αδερφός και σιμά ο γείτονας. |
| • | Συμπεθεριά και κουμπαριά μακριά από τη γειτονιά. |
Ζώα | |
| • | Να ‘μουν το Μάη γάιδαρος, τον Αύγουστο κριάρι, όλους τους μήνες κόκορας και γάτος το Γενάρη. άρεσε σε 225 |
| • | Κάλλιο ένα χρόνο κόκορας παρά σαράντα κότα. |
| • | Το παπί και το χηνάρι, του διαβόλου το ζευγάρι. |
| • | Διώξαμε την αλεπού και μπήκε το λιοντάρι. δηλαδή, από το κακό στο χειρότερο |
Φυτά | |
| • | Όποιο χορτάρι γελάς, στην πόρτα σου φυτρώνει. άρεσε σε 53 |
| • | Όσο πιο αραιά φυτεύεις τα σκόρδα, τόσο πιο πολύ χοντραίνουν. με την έννοια ότι όταν στους ανθρώπους δίνεται ελευθερία και χώρος, προοδεύουν άρεσε σε 42 |
| • | Χωρίς χώμα και νερό, πώς ευρέθη αγγούρι εδώ. για απροσδόκητα ευρήματα άρεσε σε 26 |
| • | Ο Μάης φτιάχνει τα σπαρτά κι ο Μάης τα χαλάει. άρεσε σε 19 |
| • | Αλί στα Μαρτοκλάδευτα και στ’ Απριλοσπαρμένα. άρεσε σε 14 |
| • | Έτσι το ‘χει το λινάρι, να ανθεί τον Αλωνάρη. άρεσε σε 13 |
Λουλούδια | |
| • | Στη γειτονιά τριαντάφυλλο και μες στο σπίτι αγκάθι. για όσους κοινωνικά συμπεριφέρονται καλά, αλλά στο σπίτι είναι δύστροποι άρεσε σε 171 |
| • | Από αγκάθι βγαίνει ρόδο κι από ρόδο βγαίνει αγκάθι. άρεσε σε 54 |
| • | Ο Μάης έχει τ’ όνομα κι ο Απρίλης τα λουλούδια. άρεσε σε 50 |
| • | Ο Απρίλης με τα λούλουδα και ο Μάης με τα ρόδα. άρεσε σε 34 |
Δέντρα | |
| • | Αμπέλι του χεριού σου, συκιά του κυρού σου και ελιά του παππού σου. άρεσε σε 37 |
| • | Η ελιά έχει και σοδιά, έχει και αναποδιά. άρεσε σε 32 |
| • | Το δένδρο από τον καρπό γνωρίζεται. άρεσε σε 30 |
| • | Όπου πλάτανος, εκεί και νερό. άρεσε σε 26 |
| • | Κάθε δεντράκι με τον ίσκιο του. δηλαδή, κάθε πράγμα ή άνθρωπος με την αξία του και τη χρησιμότητα του άρεσε σε 25 |
| • | Το δάσος από τα ίδια του τα ξύλα καίγεται. που σημαίνει ότι τα στοιχεία που απαρτίζουν ή χαρακτηρίζουν μπορεί να γίνουν και αιτία καταστροφής. άρεσε σε 22 |
| • | Χαίρεται ο πεύκος τις δροσιές κι ο έλατος τα χιόνια. άρεσε σε 20 |
| • | Κόψε κέδρο, φτιάξε Αντώνη και από πλάτανο Θανάση, εάν πεις και για το Γιάννη, όποιο ξύλο να ‘ναι κάνει. άρεσε σε 18 |
| • | Θέλει ν’ ανθίσει το δενδρί μα η πάχνη δεν τ’ αφήνει. άρεσε σε 14 |
| • | Ο πλάτανος θέλει νερό κι η λεύκα θέλει αέρα. άρεσε σε 10 |
Σκύλοι | |
| • | Δεμένο σκυλί, πρόβατα δε φυλάει. άρεσε σε 76 |
| • | Αν δεν κουνήσ’ η σκύλα την ουρά της, ο σκύλος δεν πάει κοντά της. άρεσε σε 57 |
| • | Του γειτόνου μας ο σκύλος, γείτονας είναι κι εκείνος. άρεσε σε 48 |
| • | Μητ’ ο σκύλος τρώει τ’ άχυρο μήτε τον γάιδαρο αφήνει. για αυτούς που δεν αφήνουν τους άλλους να επωφεληθούν όταν δεν μπορούν να επωφεληθούν οι ίδιοι άρεσε σε 41 |
| • | Κακό σκυλί ψόφο δεν έχει. άρεσε σε 37 |
| • | Εγώ το λέω στον σκύλο μου κι ο σκύλος στην ουρά του. δηλαδή, δίνω μια εντολή σε κάποιον που τη δίνει σε κάποιον κατώτερο αντί να την εκτελέσει ο ίδιος άρεσε σε 33 |
| • | Σκύλος που γαβγίζει, δεν δαγκώνει. άρεσε σε 31 |
| • | Και την πίτα σωστή και το σκύλο χορτάτο. άρεσε σε 19 |
| • | Όποιος ξένο σκύλο τρέφει, μόνο το λουρί του μένει. άρεσε σε 16 |
| • | Ο κακός ο σκύλος φυλάει το μαντρί. άρεσε σε 16 |
| • | Με το στανιό ο σκύλος μαντρί δε φυλάει. άρεσε σε 15 |
| • | Η σκύλα από τη βιάση της τα κάνει στραβά τα κουτάβια της. άρεσε σε 15 |
| • | Όποιος θρέφει ξένο σκύλο, η χαρά μόνο του μένει. άρεσε σε 14 |
| • | Άσπρα σκυλιά, μαύρα σκυλιά, όλοι οι σκύλοι μια γενιά. άρεσε σε 14 |
| • | Το φτηνό το κρέας το τρώνε τα σκυλιά. άρεσε σε 13 |
| • | Είναι πολλά μαντρόσκυλα και το κομμάτι ένα. άρεσε σε 11 |
| • | Δε γνωρίζει το σκυλί τον αφέντη του. για καταστάσεις αταξίας, αναρχίας ή ανοργανωσιάς άρεσε σε 10 |
| • | Όλοι οι σκύλοι μια γενιά. άρεσε σε 10 |
| • | Τρέμει σαν το σκύλο κάτω απ’ το ρέχτι. ρέχτι=η απόληξη της υδρορροής άρεσε σε 9 |
Γάτες | |
| • | Πολλά ξέρει ο ποντικός μα πιο πολλά ο γάτος. άρεσε σε 51 |
| • | Γέρος γάτος, τρυφερά ποντίκια θέλει. άρεσε σε 45 |
| • | Όταν λείπει η γάτα, χορεύουν τα ποντίκια. (αρχαιοελληνικής προέλευσης) άρεσε σε 40 |
| • | Δεν πίν’ η κατσούλα ξίδι. για κάποιον που παραείναι έξυπνος για να κάνει κάτι ανόητο (κατσούλα=γατούλα) άρεσε σε 25 |
| • | Για να μη φάγει ο γάτος το ψωμί, τρώει ο ποντικός τα ρούχα. άρεσε σε 23 |
| • | Ζεματισμένος γάτος, φοβάται και το κρύο νερό. άρεσε σε 14 |
| • | Η γάτα πούλησε το σπίτι της για ν’ αγοράσει ψάρια. |
| • | Γάτα πού μουλώνει, ποντικούς μαζώνει. |
| • | Θα κουρέψουμε μια γάτα, για να φτιάσουμε μια κάπα. |
| • | Η γάτα όπως κι αν την πετάξεις, με τα τέσσερα θα πέσει. για αυτούς που μένουν πάντα όρθιοι σε δύσκολες καταστάσεις |
| • | Όταν γεράσει ο γάτος, παίζουν μαζί του τα ποντίκια. |
Λύκοι | |
| • | Θρέψε λύκο το χειμώνα, να σε φάει το καλοκαίρι. άρεσε σε 211 |
| • | Ο λύκος κι αν εγέρασε κι άσπρισε το μαλλί του, ούτε τη γνώμη άλλαξε ούτε την κεφαλή του. άρεσε σε 107 |
| • | Ο λύκος έχει το σβέρκο χοντρό γιατί κάνει μόνος τις δουλειές του. άρεσε σε 73 |
| • | Όταν τα σκυλιά τρώγονται, ο λύκος τρώει τα πρόβατα. άρεσε σε 63 |
| • | Αν φοβόταν ο λύκος τη βροχή, θα φόραγε καπότα. άρεσε σε 58 |
| • | Ο λύκος με μηνύματα ποτέ αρνί δεν τρώγει. δηλαδή, αυτός που πρόκειται να κάνει κακό δεν προειδοποιεί άρεσε σε 55 |
| • | Έβαλαν το λύκο να φυλάει τα πρόβατα. άρεσε σε 52 |
| • | Ο λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται. για όσους επωφελούνται σε συνθήκες αταξίας και αναταραχής άρεσε σε 30 |
| • | Ο λύκος έχει τ’ όνομα κι ο τσάκαλος τη χάρη. άρεσε σε 26 |
| • | Ο λύκος τη φωλιά του δεν τη μαγαρίζει. άρεσε σε 26 |
| • | Το λύκο τον κουρεύανε, πούθε παν’ τα πρόβατα. δηλαδή, ο κακός, ακόμα και όταν βρίσκεται σε δύσκολη θέση, σκέφτεται το κακό άρεσε σε 23 |
| • | Ο λύκος από τα μετρημένα τρώει. που σημαίνει πως αν δεν έχουμε μετρήσει κάτι, δεν το αντιλαμβανόμαστε όταν το χάσουμε άρεσε σε 19 |
| • | Έρμα μαντριά γιομάτα λύκους. για μέρη ή δραστηριότητες που έχουν παραμεληθεί ή εγκαταλειφθεί άρεσε σε 18 |
| • | Έπεσε ο λύκος στ’ άντερα. για μεγάλη λαιμαργία αλλά και για διαφθορά άρεσε σε 17 |
| • | Εμείς το λύκο βλέπουμε, πούθε πάν’ τ’ αχνάρια του. δηλαδή, δεν έχει νόημα να ψάχνεις για ενδείξεις, όταν κάτι είναι ολοφάνερο άρεσε σε 15 |
| • | Αρνί που βλέπει ο Θεός, ο λύκος δεν το τρώει. |
| • | Το πρόβατο το μοναχό, εκείνο τρώει ο λύκος. |
Άλογα | |
| • | Οι κάμποι τρέφουν άλογα και τα βουνά λεβέντες. άρεσε σε 81 |
| • | Σαράντα τ’ άλογο κι εξήντα το σαμάρι. Για επιδειξιομανείς και για περιττά λούσα άρεσε σε 31 |
| • | Για το καρφί χάνεται το πέταλο, για το πέταλο το άλογο. άρεσε σε 28 |
| • | Αλί απ’ τον Αλή που ‘χασε τ’ άλογο και πιλαλεί. άρεσε σε 18 |
| • | Το καλό το άλογο στ’ αχούρι το πουλάνε. άρεσε σε 15 |
| • | Κι αν στόλισες το γάιδαρο, γι’ άλογο δεν περνιέται! |
| • | Πούλα τ’ άλογό σου και κράτα το γάιδαρό σου. |
| • | Όταν ψοφήσουν τ’ άλογα, τιμή έχουν τα γαϊδούρια! |
| • | Όταν σκοντάφτει τ’ άλογο, όλοι του λένε τύφλα. δηλαδή όλοι επικρίνουν τους ικανούς με το παραμικρό λάθος |
| • | Απ’ τα γρίβα τ’ άλογα, στα κούντρικα γαϊδούρια! |
| • | Όταν σε γκρεμίσει τ’ άλογο, κατέβα τράβα το καπίστρι. |
Γαϊδούρια | |
| • | Ήλιος και βροχή παντρεύονται οι φτωχοί, ήλιος και φεγγάρι παντρεύονται οι γαϊδάροι. άρεσε σε 86 |
| • | Δεν μπορεί να μοιράσει δυο γαϊδουριών άχυρα. άρεσε σε 83 |
| • | Πας μετά Χριστόν προφήτης γάιδαρος εστί. άρεσε σε 64 |
| • | Δυο γάιδαροι μαλώνανε σε ξένο αχυρώνα. άρεσε σε 62 |
| • | Ν’ άκουγε ο Θεός τον κόρακα, όλοι οι γάιδαροι θα ψοφούσαν. άρεσε σε 57 |
| • | Ψάρι μπαρμπούνι διάλεγε και γάιδαρο καμπούρη, γυναίκα ψηλοκάβαλη και χοίρο μακρυμούρη. άρεσε σε 56 |
| • | Κι αν έχει ο γάιδαρος φωνή, για ψάλτη δεν τον κράζουν. άρεσε σε 55 |
| • | Είπε ο γάιδαρος τον πετεινό κεφάλα. άρεσε σε 51 |
| • | Κάλλιο γαϊδουρόδενε παρά γαϊδουρογύρευε. άρεσε σε 49 |
| • | Μαντζουράνα στο κατώφλι, γάιδαρος στα κεραμίδια. επί ασυνεννοησίας άρεσε σε 48 |
| • | Αντί να βογκάει ο γάιδαρος βογκάει ο καβαλάρης. άρεσε σε 48 |
| • | Όποιος κεντάει το γάιδαρο, μυρίζεται τις πορδές του. δηλαδή, όποιος αντιπαρατίθεται με ευτελείς ανθρώπους, αντιμετωπίζει κακή συμπεριφορά άρεσε σε 42 |
| • | Μητ’ ο σκύλος τρώει τ’ άχυρο μήτε τον γάιδαρο αφήνει. για αυτούς που δεν αφήνουν τους άλλους να επωφεληθούν όταν δεν μπορούν να επωφεληθούν οι ίδιοι άρεσε σε 41 |
| • | Καβαλικεύω γάιδαρο ώσπου να βρω ένα άτι. άρεσε σε 40 |
| • | Δεν γνωρίζουν οι γαϊδάροι πώς το τρώνε το χαβιάρι. άρεσε σε 39 |
| • | Κατά φωνή και γάιδαρος. άρεσε σε 37 |
| • | Βαράει το σαμάρι ν’ ακούσει ο γάιδαρος. άρεσε σε 36 |
| • | Σιγά μη στάξει η ουρά του γαϊδάρου. άρεσε σε 35 |
| • | Γάιδαρος που δεν ‘μποδίζει, άφησέ τον κι ας γκαρίζει. άρεσε σε 34 |
| • | Τα γέρικα γαϊδούρια Φλεβάρη ψοφάνε. άρεσε σε 33 |
| • | Εγώ μιλάω, γαϊδούρια κλάνουνε. δηλαδή, εγώ μιλάω και κανένας δεν μ’ ακούει άρεσε σε 31 |
| • | Ήταν στραβό το κλήμα, το ‘φαγε κι ο γάιδαρος. άρεσε σε 30 |
| • | Όταν σου χαρίζουν έναν γάιδαρο, μην τον κοιτάς στα δόντια. άρεσε σε 29 |
| • | Γκαστρώνει γαϊδούρα στην ανηφόρα. άρεσε σε 29 |
| • | Όλοι με χρυσά βελούδα, ποιος τα βόσκει τα γαϊδούρια; άρεσε σε 29 |
| • | Γάιδαρος είναι γάιδαρος, ας εφορεί και σέλλα και η γριά κι αν ομορφίζεται δεν γίνεται κοπέλα. άρεσε σε 29 |
| • | Μην κουνάς τα πόδια σου πριν ανεβείς στο γάιδαρο. άρεσε σε 27 |
| • | Δέσε το γάιδαρο κι ας τονε φάει ο λύκος. άρεσε σε 25 |
| • | Κάθε πουλί με τη λαλησιά του και κάθε γάιδαρος με την γκαρισιά του. άρεσε σε 24 |
| • | Το μισιακό γαϊδούρι το τρώει ο λύκος. άρεσε σε 22 |
| • | Τον γάιδαρο δεν τον ρωτούν όταν τον σαμαρώνουν. άρεσε σε 21 |
| • | Ο πεινασμένος γάιδαρος, ξυλιές δε λογαριάζει. άρεσε σε 19 |
| • | Ο κουζουλός ο γάιδαρος, πάντα πουλάρι δείχνει. άρεσε σε 18 |
| • | Ο γέρος γάιδαρος στράτα δε μαθαίνει. άρεσε σε 18 |
| • | Καβάλα στο γάιδαρο και τον γάιδαρο γύρευε. άρεσε σε 15 |
| • | Η γαϊδούρα σαράντα πουλάρια έκανε και το σαμάρι δεν της έλειψε. άρεσε σε 14 |
| • | Όσο λείπει ο αφέντης κανένα δεν νοιάζει, μα όσο λείπει ο γάιδαρος, ούλοι βαρυγκωμάνε. άρεσε σε 11 |
| • | Στο γάμο πάει ο γάιδαρος ή για νερό ή για ξύλα. για αυτούς που πρέπει να δουλεύουν όταν οι άλλοι περνούν καλά άρεσε σε 10 |
| • | Εγκάριξεν ο γάιδαρος κι είπε «άχερος». άρεσε σε 8 |
| • | Φταίει ο γάιδαρος και δέρνουν το σαμάρι. |
| • | Πάνω που έμαθε ο γάιδαρος να μην τρώει, ψόφησε. |
| • | Έκαμα το γάιδαρο κι ετσούλωσε τ’ αυτιά του και πήρε το σαμάρι του και πήγε στην κυρά του. |
| • | Αρχόντου λόγος και πορδές γαϊδάρου, ένα. |
| • | Είδα γάιδαρο με σέλα και τσομπάνο με ομπρέλα. |
| • | Βαγενάδες και γαϊδάροι, ένα μήνα έχουν τη χάρη. επειδή οι βαγενάδες (βαρελάδες) έχουν ένα μήνα δουλειά και ο γάιδαρος ξεκουράζεται λίγο μόνο ένα μήνα (το Μάρτιο) |
| • | Απολύθηκε ο γάιδαρος; Αλιά από τα λάχανα. |
| • | Και στο δήμαρχο να πας, γαϊδουρινή θα τηνε φας! |
| • | Είπαν τα γαϊδουρόπουλα τη μάνα τους γαϊδούρα. |
| • | Άνθρωπος ξετσίπωτος, γάιδαρος αδέσποτος. |
| • | Άνθρωπος κοιμώμενος γάιδαρος δεμένος. |
| • | Κι αν στόλισες το γάιδαρο, γι’ άλογο δεν περνιέται! |
| • | Κάνε αστείο σε γαϊδούρι και θα φας κλοτσιά στη μούρη. |
| • | Κάλιο κουτσό γαϊδούρι, παρά τσινιάρικο μουλάρι. |
| • | Πρώτα πάρε το γαϊδούρι και μετά το σαμάρι. |
| • | Πούλα τ’ άλογό σου και κράτα το γάιδαρό σου. |
| • | Γέρος γάιδαρος καινούρια περπατησιά δε βγάζει. |
| • | Όταν ψοφήσουν τ’ άλογα, τιμή έχουν τα γαϊδούρια! |
| • | Όσο και να δουλέψει ο γάιδαρος, αγκάθια τον ταγίζουν. |
| • | Όσο καλός κι αν είναι ο γάιδαρος, πάλε γάιδαρο τον κράζουν. |
| • | Ο καλός ο σαμαράς σκέφτεται και το γάιδαρο. |
| • | Ο καλός ο πεθερός, γάιδαρος καμαρωτός και η κακιά η πεθερά, κολοβή οχιά. |
| • | Να πουλήσουμε το γάιδαρο, να φτιάξουμε σαμάρι. για αποφάσεις που αναιρούν την αναγκαιότητα της προσπάθειας |
| • | Τον αγά και γάιδαρο να τον ιδείς, να μην τον καβαλήσεις. |
| • | Το γαϊδούρι το δεμένο τρώει χορτάρι διαλεγμένο. δηλαδή κάποιος που υποκύπτει ή στερείται την ελευθερία του μπορεί σε αντάλλαγμα να αποκτά κάποια προνόμια |
| • | Τρανή γαϊδούρα, μεγάλη καμπούρα. |
| • | Του γαϊδάρου η προκοπή, άχερα μες το παχνί. για αυτούς που έχουν πρότυπα ή στόχους ή απολαβές χαμηλής αξίας |
| • | Απ’ τα γρίβα τ’ άλογα, στα κούντρικα γαϊδούρια! |
| • | Αν χωρατέψεις με το γάιδαρο, θα σε χτυπήσει στο πρόσωπο με την ουρά. |
| • | Βόσκει ο γάιδαρος εκεί που θα τον δέσουν. δηλαδή, επωφελείται κανείς όσο μπορεί από την κατάσταση στην οποία κατ’ ανάγκη θα βρεθεί |
Γουρούνια | |
| • | Αδύνατο `ναι να γενεί χοίρου μαλλί μετάξι και του χωριάτη το παιδί να ‘χει αρχοντιά και τάξη. άρεσε σε 32 |
| • | Σαπουνίζοντας γουρούνι, χάνεις χρόνο και σαπούνι. άρεσε σε 24 |
| • | Μην αγοράζεις γουρούνι στο σακί. άρεσε σε 21 |
| • | Αυτός που ‘χασε το χοίρο του, όλο μουγκριές ακούει. άρεσε σε 20 |
| • | Του χοίρου το μαλλί δε γίνεται μετάξι. άρεσε σε 20 |
| • | Καλός-καλός ο χοίρος μας κι εξέβην χαλαζιάρης. άρεσε σε 18 |
| • | Ξέρει ο μπουρμάς ίντα είναι ο χουρμάς. μπουρμάς=ευνουχισμένος χοίρος άρεσε σε 17 |
| • | Γριά δεν είχε βάσανα και αγόραζε γουρούνι. άρεσε σε 15 |
| • | Το γουρούνι το κράζουν για μαχτό κι εκείνο πάει για σκατό. για αυτούς που από άγνοια προτιμούν τα χειρότερα· «μαχτό» είναι η τροφή για γουρούνια με τα μεμαγμένα πίτουρα άρεσε σε 13 |
| • | Λύσε δέσε το γουρούνι, μακρυσκοίνησε την κλώσα, πέρασε η μέρα. δηλαδή, πέρασε η μέρα χωρίς να γίνει δουλειά άρεσε σε 12 |
| • | Έπεσαν τ’ άστρα του ουρανού και τα ‘φαγαν οι χοίροι. άρεσε σε 10 |
| • | Χάνεις χρόνο και σαπούνι καθαρίζοντας γουρούνι. άρεσε σε 4 |
| • | Άντρα, γουρούνι, γάιδαρο, και ποιον να πρωτοκλάψω; |
Πουλιά | |
| • | Και το πουλί ψηλά πετάει, μα στη γη θα βρει να φάει. άρεσε σε 57 |
| • | Το έξυπνο πουλί από τη μύτη πιάνεται. άρεσε σε 44 |
| • | Όταν λαλούν οι κόρακες, τα αηδόνια φεύγουν. που σημαίνει ότι οι χυδαία φωνασκούντες επικρατούν άρεσε σε 30 |
| • | Κατά το πουλί η φωλιά του, και κατά τον άνθρωπο το σπίτι του. άρεσε σε 27 |
| • | Κάτσε κότα μου στ’ αυγά σου για να βγούνε τα πουλιά σου. άρεσε σε 20 |
| • | Το θηλυκό πουλί φτιάνει τη φωλιά. άρεσε σε 17 |
| • | Παρά αηδόνι στο κλουβί, κάλλιο κουρούνα στο βουνί. άρεσε σε 16 |
| • | Όταν περνάνε τα καλά πουλιά στήνουμε ξόβεργα. άρεσε σε 12 |
| • | Τα χαζά τα πουλιά τα κάνει ο θεός φωλιά. άρεσε σε 11 |
| • | Προτού σκάσουν τα αυγά, άρχισε να μετράει τα πουλιά. άρεσε σε 10 |
| • | Όλα τα πουλιά πάνε κι έρχονται, και ο σπουργίτης αναμένει. άρεσε σε 9 |
| • | Όλα τα πουλιά μισεύουν, οι κοράκοι μόνο μένουν. άρεσε σε 8 |
| • | Κάλιο πουλί του κλαδιού παρά του κλουβιού. |
| • | Τότε λαλούν τ’ αηδόνια όταν πάψουν τα κοράκια. |
Φίδια | |
| • | Ο Τούρκος κι η ουχιά δεν έχουνε μπιστιά. άρεσε σε 47 |
| • | Κι αν κελαηδάει η οχιά, δεν είναι καρδερίνα. άρεσε σε 36 |
| • | Όποιος τα φίδια κυνηγά, φίδι θα τον δαγκώσει, και όποιος τον κίνδυνο αγαπά, αυτός θα τον σκοτώσει. άρεσε σε 33 |
| • | Αν του τη δώσεις του φιδιού, δώσ’ τη του στο κεφάλι. άρεσε σε 22 |
| • | Μην πατάς φίδι στην ουρά. γιατί θα γυρίσει και θα σε δαγκώσει άρεσε σε 17 |
σελίδα 3 από 17
| «προηγούμενη σελίδα | επόμενη σελίδα» |
Συγγενές είδος με τις παροιμίες είναι και οι Παροιμιακές Φράσεις
Ξένες Παροιμίες υπάρχουν στη σελίδα: Ξένες Παροιμίες
Επιπλέον, αρκετές «βωμολοχικές» παροιμίες θα βρείτε στα: Ακατάλληλα και στη σελίδα με τις Αθυρόστομες Παροιμίες .
Πολύ κοντά στις παροιμίες είναι και οι: Θυμόσοφες Ρήσεις
Για αποκλειστικά αρχαίες παροιμίες υπάρχει η σελίδα:
Αρχαίες Ελληνικές Παροιμίες
Μανώλης Παπαθανασίου 2008 – 2024
