Αδιαφορία | |
| • | Εκατό ξυλιές στον ξένο κώλο λίγες είναι. άρεσε σε 54 |
| • | Άμα πεθάνω εγώ, φούρνος να μην καπνίσει. δηλαδή, αν μου τύχει εμένα κάτι κακό, να κακοπάθουν και όλοι οι άλλοι άρεσε σε 40 |
| • | Ψωμί μη λείψει σπίτι μας και φούρνος να μην καπνίσει. δηλαδή, κοιτάζω το συμφέρον μου και δε με νοιάζει για τους άλλους άρεσε σε 30 |
| • | Για του παπά τ’ αμπέλι μη σε μέλει. άρεσε σε 30 |
| • | Ξένος πόνος ούλλον γέλιον. άρεσε σε 22 |
| • | Τι δε σε νοιάζει μη ρωτάς, ποτέ κακό δεν έχεις. άρεσε σε 14 |
Ανεμελιά | |
| • | Βρακί δεν έχει ο κώλος μας, γαρίφαλο στ’ αυτί μας. άρεσε σε 100 |
| • | Το χωριό καιγότανε κι η νύφη στολιζότανε. άρεσε σε 20 |
| • | Στραβά φορεί το φέσι του, παρά δεν έχ’ στην τσέπη του. άρεσε σε 9 |
Ανοχή | |
| • | Κάνε Γιάννο μ’ τη δουλειά σου, κι ύστερα και πάλι θεια σου. (από δημοτικό άσμα σχετικά με την καλόβολη θεία Κρυστάλλω) άρεσε σε 67 |
| • | Όταν θα μάθει ο κερατάς την τέχνη του κεράτου, μέλι και γάλα γίνεται με τη νοικοκυρά του. άρεσε σε 62 |
| • | Σ’ αγαπώ κυρά να κλάνεις, αλλά μην το παρακάνεις. για κάποιον που εκμεταλλεύεται την ανοχή των άλλων και αποθρασύνεται άρεσε σε 39 |
| • | Γάιδαρος που δεν ‘μποδίζει, άφησέ τον κι ας γκαρίζει. άρεσε σε 34 |
| • | Ασθενής και οδοιπόρος αμαρτίαν ουκ έχει. (δεν πρόκειται για αρχαία ούτε εκκλησιαστική ρήση ούτε γράφεται ωδιπόρος –δεν υπάρχει τέτοια λέξη) άρεσε σε 33 |
| • | Όσο καθίζει ο κερατάς, το κέρατό του αυξαίνει. άρεσε σε 25 |
| • | Ας γυρίζει ο μύλος, κι ας τρώει ο χοίρος. άρεσε σε 13 |
| • | Καλή ’σαι κόρη μ’ κι άνιφτη, καλή ’σαι και νιμένη. άρεσε σε 13 |
| • | Λεκέ που βγάζει το νερό να μην τον συλλογάσαι. δηλαδή, μη στεναχωριέσαι για κάτι που είναι εύκολο να διορθωθεί |
Εγκαρτέρηση | |
| • | Το άδικο το τρως μα δεν το χωνεύεις. άρεσε σε 107 |
| • | Μαθημένα τα βουνά απ’ τα χιόνια. άρεσε σε 69 |
| • | Θεός ξημερώνει, Θεός νυχτώνει. άρεσε σε 53 |
| • | Κάθε εμπόδιο για καλό. άρεσε σε 52 |
| • | Μετά την μπόρα έρχεται η γαλήνη. άρεσε σε 51 |
| • | Και τούτος ο ανήφορος κατήφορο θα φέρει. άρεσε σε 40 |
| • | Η ελιά έχει και σοδιά, έχει και αναποδιά. άρεσε σε 32 |
| • | Κώλος μαθημένος δεν ξεχνάει ο καημένος. άρεσε σε 29 |
| • | Καλό είν’ η συμφορά να έρθει μοναχή της, παρά μαζί κι η μάνα της και η αδελφή της. άρεσε σε 28 |
| • | Όσα βρέχει ο Θεός, τόσα καταπίνει η γη. άρεσε σε 26 |
| • | Μαθημένο είναι το αρνί, να του παίρνουν το μαλλί. άρεσε σε 26 |
| • | Και τα καλά δεχούμενα, και τα κακά. άρεσε σε 19 |
| • | Όσα μας παίρνει ο Θεός, είν’ από τα δικά του. άρεσε σε 18 |
| • | Όταν σε βαρούνε βάστα, θα γυρίσει κι άλλη στράτα. άρεσε σε 17 |
| • | Λαγόν εσφάζαν κι έκλανε, καλά που δεν έχεζε. για όσους μακαρίζουν την τύχη τους για κάτι ασήμαντο ενώ έχουν πιο σοβαρά προβλήματα άρεσε σε 12 |
| • | Χαρά σ’ εκείνο το κακό, που θα ‘ρθει μοναχό του. άρεσε σε 11 |
| • | Πότε ξημέρωσε και δεν βράδιασε; άρεσε σε 10 |
| • | Ό,τι πέψ’ ο Θεός, καλά πεμένο. άρεσε σε 5 |
| • | Καλώς τηνε τη δυστυχιά, αν έρθεις μοναχή σου. |
| • | Όσα λυγούνε δε σπούνε. |
Απαξίωση | |
| • | Ο τεμπέλης κι ο φαγάς, ή χωροφύλακας ή παπάς. άρεσε σε 107 |
| • | Ακαμάτης και φαγάς: ψάλτης, διάκος ή παπάς. άρεσε σε 63 |
| • | Άξιος είναι στο φαΐ και γρήγορος στον ύπνο. άρεσε σε 52 |
| • | Ό,τι του φανεί του Λωλοστεφανή. άρεσε σε 41 |
| • | Δεν γνωρίζουν οι γαϊδάροι πώς το τρώνε το χαβιάρι. άρεσε σε 39 |
| • | Μια γριά μονοδοντού άντρα γύρευε η πορδού. άρεσε σε 34 |
| • | Χωριάτη άγιο κι αν ιδής, ποτέ μην προσκυνήσεις, κι αν τον ιδής και ‘πίσκοπο, χέρι μην του φιλήσεις. άρεσε σε 28 |
| • | Από της μυλωνούς τον κώλο ορθογραφία γυρεύεις. άρεσε σε 27 |
| • | Βροντάν όλα τα σίδερα, βροντά κι η σακοράφα. άρεσε σε 24 |
| • | Εβγήκε και το τζίτζιφο και παριστάν’ το φρούτο. άρεσε σε 24 |
| • | Μιλάν’ όλοι, μιλάνε κι οι κώλοι. άρεσε σε 23 |
| • | Καλώς τον άγιο του Θεού, τον παξιμαδοκλέφτη. άρεσε σε 20 |
| • | Μάστορης είναι και της κατσίκας ο κώλος [που κάνει την κοπριά της κομπολόι]. δηλαδή, δεν σημαίνει ότι έγινες μάστορας επειδή απλά κάνεις κάτι άρεσε σε 16 |
| • | Χέσε κώλε κι άφσε κι όλε. άρεσε σε 15 |
| • | Πλεύουν τα μήλα στο νερό, πλεύουν και οι καβαλίνες. άρεσε σε 14 |
| • | Άσπρα σκυλιά, μαύρα σκυλιά, όλοι οι σκύλοι μια γενιά. άρεσε σε 14 |
| • | Παστρική καλή Θοδώρα, το τσαρούχι μες στην πίτα. άρεσε σε 13 |
| • | Και κόκκορος εν λαχάνοις, και Σαούλ εν προφήταις. για την παρουσία κάποιου σε πολύ ανώτερο επίπεδο απ’ ό,τι του αξίζει άρεσε σε 11 |
| • | Κουκιά τρως, κουκιά μαρτυράς. δηλαδή, τέτοιος που είσαι, λες βλακείες άρεσε σε 11 |
| • | Έβγαλε κι η Ελευσίνα στάρι. |
| • | Είχαμε τόσα σκατά, ήρθε και η Σκατομαριά. |
| • | Δεν μπορείς εσύ να κλάσεις, και κουλούρια θες να πλάσεις. |
Αποδραματοποίηση | |
| • | Τρείς μέρες θάμα, την τρίτη παραθάμα. άρεσε σε 96 |
| • | Σιγά μη χάσει η Βενετιά βελόνι. άρεσε σε 72 |
| • | Μεγάλο θάμα, τρεις μέρες. σημαίνει ότι ο αρχικός εντυπωσιασμός ή ενθουσιασμός για κάτι μεγάλο δεν κρατάει πολύ άρεσε σε 37 |
| • | Σιγά μη στάξει η ουρά του γαϊδάρου. άρεσε σε 35 |
| • | Κάτι τρέχει στα γύφτικα. άρεσε σε 15 |
| • | Έπεσε η ζάχαρη στο μέλι και κάτι τρέχει. άρεσε σε 11 |
| • | Τον καβαλάρη μην τον λυπάσαι που κρέμονται τα ποδάρια του. δηλαδή, μικρή σημασία έχουν τα προβλήματα λόγω πλεονεκτικής θέσης άρεσε σε 8 |
| • | Λεκέ που βγάζει το νερό να μην τον συλλογάσαι. δηλαδή, μη στεναχωριέσαι για κάτι που είναι εύκολο να διορθωθεί |
Ανωτερότητα | |
| • | Το δέντρο που ‘χει τον καρπό, όλο πετροβολιέται. άρεσε σε 79 |
| • | Και το πουλί ψηλά πετάει, μα στη γη θα βρει να φάει. άρεσε σε 57 |
| • | Η αρρώστια και η αρχοντιά φαίνονται από μακριά. άρεσε σε 39 |
| • | Όποιος καμαρώνει γι’ αφεντιά, πρέπει κι αφέντης να ‘ναι. άρεσε σε 27 |
Ενόχληση | |
| • | Μη φυτρώνεις εκεί που δεν σε σπέρνουν. άρεσε σε 24 |
| • | Όπου ρίξει παλαμάρι, κάνει μήνες να σαλπάρει. για ενοχλητικούς και φορτικούς επισκέπτες άρεσε σε 22 |
| • | Κάθε πρώτη του μηνός, για δεσπότης, για φανός. γι’ αυτούς που τακτικά ζητούν δανεικά ή που επιμένουν να εμφανίζονται απρόσκλητοι άρεσε σε 8 |
| • | Εβατεύονταν η γίδα και τον τράγο τσούζει ο κώλος. για όσους διαμαρτύρονται για προβλήματα που δεν είναι δικά τους, για τα οποία μπορεί να ευθύνονται και οι ίδιοι |
| • | Όπου τάβλα και ποτήρι, δέξου και τον κυρ-Σωτήρη. για καθ’ έξιν απρόσκλητους επισκέπτες |
Αποστροφή | |
| • | Όποιου φιλεί δυο στόματα, το ένα του βρωμάει. άρεσε σε 34 |
| • | Όπου άρχοντες και λύκοι, συμφορά και καταδίκη. άρεσε σε 20 |
| • | Σαν τη γίδα το ψαλίδι. για κάποιον που απεχθάνεται ή φοβάται μια δοκιμασία άρεσε σε 7 |
| • | Όσον μισώ τα κάρταμα, στα γένεια μου βλαστούσιν. κάρταμα=το φυτό κάρδαμο άρεσε σε 6 |
Αχρειότητα | |
| • | Πήγα να πω τον πόνο μου και μου ‘πιασαν τον κώλο μου. άρεσε σε 52 |
| • | Γαμεί η χελώνα το λαγό, όταν ο αετός είναι από πάνω. σχετικά με την αισχρή εκμετάλλευση της δυσχερούς θέσης των άλλων άρεσε σε 43 |
| • | Κακό σκυλί ψόφο δεν έχει. άρεσε σε 37 |
| • | Γκαστρώνει γαϊδούρα στην ανηφόρα. άρεσε σε 29 |
| • | Κλαίει η αλεπού που πήρε ο αετός την κλώσα. άρεσε σε 27 |
| • | Αυγό να πάρεις απ’ αυτόν, δεν έχει κρόκο μέσα. άρεσε σε 24 |
| • | Απ’ όπου κι αν τον πιάσεις λερώνεσαι. άρεσε σε 23 |
| • | Όπου πληγή κι αυτός μύγα. |
| • | Ψεύτης, κλέπτης και καλός άνθρωπος. |
Χυδαιότητα | |
| • | Όποιος κεντάει το γάιδαρο, μυρίζεται τις πορδές του. δηλαδή, όποιος αντιπαρατίθεται με ευτελείς ανθρώπους, αντιμετωπίζει κακή συμπεριφορά άρεσε σε 42 |
| • | Η κουρούνα όπου κι αν πάει, τον κώλο της μαζί τον κουβαλάει. δηλαδή, οι ευτελείς άνθρωποι δεν αλλάζουν ούτε όταν αποκτήσουν αξιώματα άρεσε σε 40 |
| • | Όταν λαλούν οι κόρακες, τα αηδόνια φεύγουν. που σημαίνει ότι οι χυδαία φωνασκούντες επικρατούν άρεσε σε 30 |
| • | Έπεσαν τ’ άστρα του ουρανού και τα ‘φαγαν οι χοίροι. άρεσε σε 10 |
| • | Άνθρωπος ξετσίπωτος, γάιδαρος αδέσποτος. |
| • | Κάνε αστείο σε γαϊδούρι και θα φας κλοτσιά στη μούρη. |
Εξύβριση | |
| • | Να ζήσει όποιος μ’ έβρισε, να σκάσει όποιος μου το ‘πε. άρεσε σε 29 |
| • | Έχετε γεια γειτόνισσες, πάω να κοινωνήσω, και άμα γυρίσω απ’ την εκκλησιά, έρχομαι να σας βρίσω. |
Πονηριά | |
| • | Όταν ο διάολος μας δίνει το στάρι, ο διάολος μας παίρνει το σακί. με την έννοια ότι η γενναιοδωρία των παλιανθρώπων κρύβει υστεροβουλία άρεσε σε 62 |
| • | Με λένε Ρίζο και όπως θέλω τα γυρίζω. άρεσε σε 57 |
| • | Μεταξύ κατεργαραίων, ειλικρίνεια. άρεσε σε 28 |
| • | Η αλεπού εκατό χρονών, τ’ αλεπουδάκια εκατόν δέκα. για νέο άνθρωπο που κάνει τον έξυπνο σε μεγαλύτερους και πιο έμπειρους. άρεσε σε 25 |
| • | Η τέχνη και η πονηριά τη νικά την αντρειά. άρεσε σε 25 |
| • | Όταν πεινά η αλεπού, καμώνεται πως κοιμάται. άρεσε σε 19 |
| • | Να κουκιά και δώσ’ μου φάβα. για κουτοπόνηρες προτάσεις για ασύμφορες ανταλλαγές άρεσε σε 10 |
| • | Μας μάθανε οι Κρητικοί πως είμαστε Χανιώτες. με την έννοια ότι κάναμε τους πονηρούς αλλά μας πήραν χαμπάρι |
Απειλή | |
| • | Ο λύκος με μηνύματα ποτέ αρνί δεν τρώγει. δηλαδή, αυτός που πρόκειται να κάνει κακό δεν προειδοποιεί άρεσε σε 55 |
| • | Έβαλαν το λύκο να φυλάει τα πρόβατα. άρεσε σε 52 |
| • | Φυλάξου από άνθρωπο σπανό και μαλλιαρή γυναίκα. άρεσε σε 41 |
| • | Το ποτάμι κοιμάται, ο οχτρός δεν κοιμάται. άρεσε σε 34 |
| • | Σκύλος που γαβγίζει, δεν δαγκώνει. άρεσε σε 31 |
| • | Όταν ακούς την αρκούδα στου γείτονα την αυλή, καρτέρα τη και στη δική σου. άρεσε σε 30 |
| • | Φοβέρισε τον κώλο σου, μην κλάσει στο παζάρι. απαξιωτικό σχόλιο προς αδύναμους που τολμούν και απειλούν άρεσε σε 22 |
| • | Θα φάει η μύγα σίδερο και το κουνούπι ατσάλι. άρεσε σε 21 |
| • | Βαθιά βροντή, κοντά βροχή. άρεσε σε 20 |
| • | Πίσω έχει η αχλάδα την ουρά. άρεσε σε 17 |
| • | Καλομελέτα κι έρχεται. άρεσε σε 17 |
| • | Σαν σ’ αρέσει μπαρμπα-Λάμπρο, ξαναπέρνα από την Άνδρο. άρεσε σε 15 |
| • | Κι ο Άγιος φοβέρα θέλει. άρεσε σε 11 |
| • | Το σιγανό ποτάμι να φοβάσαι. άρεσε σε 7 |
| • | Θα σου δείξω εγώ Ζαμπέτα πώς την παίζουν την τρομπέτα. |
| • | Γειτόνισσες, τις κότες σας κι ο πετεινός μου ελύθη. |
| • | Απολύθηκε ο γάιδαρος; Αλιά από τα λάχανα. |
Εμπαιγμός | |
| • | Όποιο χορτάρι γελάς, στην πόρτα σου φυτρώνει. άρεσε σε 53 |
| • | Είπε ο γάιδαρος τον πετεινό κεφάλα. άρεσε σε 51 |
| • | Εγελούσανε μ’ εμένα, κι έσκασα κι εγώ στα γέλια. άρεσε σε 42 |
| • | Εγώ γελώ με δώδεκα, και δεκατρείς μ’ εμένα. άρεσε σε 37 |
| • | Γέλασε και το παρδαλό κατσίκι. άρεσε σε 18 |
| • | Κουτσό ποτέ μην κυνηγάς, μ’ εσένα θα γελάσουν. άρεσε σε 16 |
| • | Αναγελούμε δεκαοχτώ και μας γελούνε χίλιοι. άρεσε σε 11 |
| • | Γέλασε η κατσίκα που φάνηκε της προβατίνας ο κώλος. |
| • | Όποιος γελάει με τον άλλον, γελάει με τα μούτρα του. |
Καχυποψία | |
| • | Κάνεις το χωριάτη φίλο; Κράτα και κομμάτι ξύλο. δηλαδή, πρέπει να είναι κανείς επιφυλακτικός στις σχέσεις του με αμόρφωτους και κουτοπόνηρους ανθρώπους άρεσε σε 52 |
| • | Ο Τούρκος κι η ουχιά δεν έχουνε μπιστιά. άρεσε σε 47 |
| • | Αρβανίτη αν κάνεις φίλο, κράτα και κανένα ξύλο. άρεσε σε 29 |
| • | Τον σκύλο κάνε σύντεκνο και το ραβδί σου βάστα. άρεσε σε 26 |
Δυσπιστία | |
| • | Όπου ακούς πολλά κεράσια, κράτα και μικρό καλάθι. άρεσε σε 23 |
| • | Ο χορτάτος τον πεινασμένο δεν τον πιστεύει. άρεσε σε 18 |
| • | Καλός ο λόγος του κατή, αν κρατεί. άρεσε σε 8 |
| • | Ζωντανούς Αγίους, μήτε να τους πιστεύεις, μήτε να τους προσκυνάς. άρεσε σε 6 |
| • | Αν δε λαλήσουν τα όργανα, κι αν δε σφαχτεί ο τράγος, απίστευτο μου φαίνεται να ‘ναι δικός μου ο γάμος. άρεσε σε 5 |
Περιφρόνηση | |
| • | Ποτέ σου μην περιφρονείς τα κάτω σκαλοπάτια, γιατί σ’ αυτά πρωτοπατείς και βγαίνεις στα παλάτια. άρεσε σε 74 |
| • | Τα δικά μας είν’ καρύδια και βροντούν, τα δικά σας σύκα και ζουλιούνται. άρεσε σε 12 |
Άρνηση | |
| • | Δεν μπορώ θα πει δεν θέλω. άρεσε σε 42 |
| • | Με το ζόρι παντρειά δε γίνεται. άρεσε σε 25 |
| • | Μήτε στον διάβολο κερί, μήτε στον Τούρκο κώλο. άρεσε σε 20 |
| • | Ανάθελα ξεκίνησε και θελητά του πήγε. για τους προσποιούμενους άρνηση άρεσε σε 17 |
| • | Έμαθες να μου γυρεύεις έμαθα να μη σου δίνω. |
Απόρριψη | |
| • | Απ’ του διαβόλου το μαντρί, μήτε ‘ρίφι μήτε αρνί. άρεσε σε 62 |
| • | Τα καλά του Γιάννη θέμε και το Γιάννη δεν τον θέμε. άρεσε σε 57 |
| • | Μαριγούλα Μαριγώ, κι αν δε με θες, να κι εγώ! άρεσε σε 38 |
| • | Δε με θέλεις μιαν οργιά, δε σε θέλω μια τριχιά. άρεσε σε 29 |
| • | Ο λόγος σου με χόρτασε και τα ψωμί σου φά’ το. απορρίπτοντας μια υποκριτική προσφορά άρεσε σε 28 |
| • | Από κακή κολοκυθιά, ούτε κολοκυθόσπορο. άρεσε σε 13 |
| • | Στον ακάλεστο το γάμο, ή διωγμένος ή δαρμένος. άρεσε σε 6 |
| • | Όποιον δεν αγαπούν, και τα χνώτα του βρομούν. άρεσε σε 4 |
| • | Μήτε μέλι θέλω μήτε μελίσσια. λέγεται κυρίως για άρνηση δωροδοκίας |
Κριτική | |
| • | Όποιος δεν εργάζεται, περιεργάζεται. άρεσε σε 68 |
| • | Όποιος είν’ έξω απ’ το χορό, πολλά τραγούδια ξέρει. άρεσε σε 27 |
| • | Το δικό μου το καρφί το βλέπεις, το δικό σου το παλούκι δεν το βλέπεις; άρεσε σε 24 |
| • | Μη κατακρίνεις και κριθείς κι αναγελάς και πάθεις. άρεσε σε 12 |
Ευπιστία | |
| • | Μασάει η κατσίκα ταραμά; άρεσε σε 13 |
| • | Ακούει ένα και κρίνει δύο. για αυτούς που βγάζουν βιαστικά συμπεράσματα χωρίς να ακούσουν και την αντίθετη άποψη |
Εξαπάτηση | |
| • | Μάτια και φρύδια έβλεπα και πίστεψα ο καημένος, μα την καρδιά δεν έβλεπα και βγήκα γελασμένος. άρεσε σε 42 |
| • | Εγέλασές με μια φορά, ανάθεμα σ’ εσένα, εγέλασές με δυο φορές, ανάθεμά μου εμένα. άρεσε σε 35 |
| • | Τα φαινόμενα απατούν. άρεσε σε 30 |
| • | Κόρδα και φούντα, και τ’ άσπρα πού ‘ντα. για αυτούς που επιδεικνύουν πλούτο χωρίς να έχουν λεφτά ή για όσους αθετούν υποσχέσεις αποπληρωμής χρεών (άσπρα=λεφτά) άρεσε σε 12 |
| • | Άλλην μας εδείξαν τζ’ άλλην μας εμπείξαν! άρεσε σε 8 |
| • | Μέχρι να ’ρθει η γνώση, πάει το γρόσι. |
| • | Όποιος γελάει τη γη, και η γης τόνε γελάει. για ελλιπή προσπάθεια στην καλλιέργεια της γης |
| • | Εσύ γριά που διακονείς έχεις αλεύρι και πουλείς. |
| • | Ποιος γελάει και γιοματίζει δεν ευρίσκει να δειπνήσει. «γελάει» με την έννοια της εξαπάτησης, ότι πιάνει κάποιους κορόιδο |
| • | Γέλασέ τον τον χωριάτη να τον έχεις πάντα εργάτη. σχετικά με την εκμετάλλευση των αφελών |
Επιτηδειότητα | |
| • | Πολλά ξέρει ο ποντικός μα πιο πολλά ο γάτος. άρεσε σε 51 |
| • | Άλλοι ζιούσιν με τον κόπον κι άλλοι ζιούσιν με τον τρόπον. για καταφερτζήδες άρεσε σε 33 |
| • | Ο διάβολος γίδια δεν είχε και τυρί επούλαγε. άρεσε σε 19 |
| • | Δεν έγινα παπάς ν’ αγιάσω, έγινα παπάς για να περάσω. για κάποιον που ανέλαβε μια θέση για να επωφεληθεί άρεσε σε 19 |
| • | Είχε ο φρόνιμος χουλιάρι κι έτρωγε ο ζουρλός μ’ εκείνο. για όσους επωφελούνται από τη σύνεση και προνοητικότητα των άλλων άρεσε σε 13 |
| • | Να νογάς και να βλογάς. για αυτούς που βλέπουν ποιο είναι το συμφέρον τους και ενεργούν ανάλογα άρεσε σε 9 |
| • | Εγώ με την τρελίτσα μου, την κάνω τη δουλίτσα μου. άρεσε σε 7 |
| • | Δανεικό κυρά τ’ αλεύρι, δανεικό και το προζύμι. άρεσε σε 7 |
| • | Μερεμέτα και σκαπέτα. δηλ. κάνε τη δουλειά σου γρήγορα (και ίσως πρόχειρα) και φύγε γι’ αλλού (προτού ζητηθούν ευθύνες) άρεσε σε 5 |
| • | Αλλού ο παπάς κι αλλού τα ράσα του. για πονηρούς που ξέρουν να συγκαλύπτουν τις πράξεις τους και να διαστρεβλώνουν τα γεγονότα άρεσε σε 4 |
| • | Ο καλόερος ήβανε το διάολο μες στο μποκάλι. άρεσε σε 4 |
| • | Αυτός με την τρελίτσα του γεμίζει την κοιλίτσα του. |
| • | Η γάτα όπως κι αν την πετάξεις, με τα τέσσερα θα πέσει. για αυτούς που μένουν πάντα όρθιοι σε δύσκολες καταστάσεις |
Δικαιολογίες | |
| • | Θέλω ν’ αγιάσω κι ο διάβολος δεν μ’ αφήνει. για όσους μένουν αδιόρθωτοι βρίσκοντας δικαιολογίες άρεσε σε 53 |
| • | Απορία ψάλτου βηξ. άρεσε σε 42 |
| • | Όσα δεν φτάνει η αλεπού τα κάνει κρεμαστάρια. άρεσε σε 34 |
| • | Πότε ο Γιάννης δεν μπορεί, πότε ο κώλος τον πονεί. άρεσε σε 30 |
| • | Ψάλε δεσπότη, με πονεί το δάχτυλο μου. για όσους προσπαθούν να αποφύγουν να κάνουν τη δουλειά τους με άσχετες δικαιολογίες άρεσε σε 24 |
| • | Ο ακαμάτης δεν τρώει τα μύγδαλα για να μην τα σπάσει. άρεσε σε 21 |
| • | Τι έχεις γέρο που χορεύεις; Δε μ’ αφήνουν τα δαιμόνια. άρεσε σε 20 |
| • | Οκνόν έχεις, προφήτην έχεις. άρεσε σε 13 |
| • | Ο κακός ο μάστορης με τα σύνεργά του τα βάζει. άρεσε σε 11 |
| • | Ό,τι νερό με πνίξει, θάλασσα το λέγω. άρεσε σε 11 |
| • | Κίνησε ο Οβριός για το παζάρι κι έτυχε να ‘ναι Σάββατο. για όσους αποφασίζουν να κάνουν κάτι που δεν το συνηθίζουν και τελικά παρουσιάζεται ή προφασίζονται ένα εμπόδιο άρεσε σε 9 |
| • | Γυναίκα που δικαιολογείται αυτοκατηγορείται. |
Παράπονα | |
| • | Αντί να τρίζει η άμαξα, τρίζει ο αμαξηλάτης. άρεσε σε 33 |
| • | Εφτά νομάτοι δυο ψωμιά κι εγώ ο καημένος ένα. για αδικαιολόγητα παράπονα άρεσε σε 32 |
| • | Δεν είμαι φαγάς, είμαι παραπονιάρης. για αυτούς που είναι παραμελημένοι αλλά αρκούνται στο να ζητήσουν μόνο μια μικρή χάρη άρεσε σε 12 |
| • | Ξένου παινέψου και δικού παραπονέψου. |
Υπερβολές | |
| • | Κάνει σαν τη χήρα στο κρεβάτι. για προσποιητές και υπερβολικές αντιδράσεις άρεσε σε 34 |
| • | Βρήκαμε παπά, ας θάψουμε πέντε-έξι. άρεσε σε 22 |
| • | Όλα τα παλιά φρόνιμα και τα πλούσια όμορφα. άρεσε σε 22 |
| • | Το πολύ το «Κύριε ελέησον» το βαριέται κι ο παπάς. άρεσε σε 18 |
| • | Μεγάλη μπουκιά φάε, μεγάλη κουβέντα μην πεις. άρεσε σε 18 |
| • | Έκαψ’ την καλύβα του να μην τον τρων’ οι ψύλλοι. για καταστροφικές διορθωτικές κινήσεις άρεσε σε 18 |
| • | Ή οκτώ λογιώ φαγί ή σαρδέλα μοναχή. για διαμετρικά αντίθετες και απρόβλεπτες επιλογές άρεσε σε 16 |
| • | Όποιος έχει πολύ πιπέρι, ρίχνει και στα λάχανα. άρεσε σε 15 |
| • | Γλυκάθηκε η γριά στο μέλι, θα φάει και το κουβέλι. άρεσε σε 11 |
| • | Είπαν του τρελού ν’ ανάψει φωτιά κι έκαψε τα ρούχα του. άρεσε σε 11 |
| • | Το πολύ περίσσιο χαλά το ίσιο. άρεσε σε 8 |
| • | Τον κασίδη σαν πεθάνει, χρυσομάλλη θα τον πουν. άρεσε σε 7 |
| • | Είπαν τον τρελό να χέσει κι έβγαλε και τ’ άντερά του. άρεσε σε 5 |
| • | Πάνω που έμαθε ο γάιδαρος να μην τρώει, ψόφησε. |
Θυμός | |
| • | Του θυμού ο γιατρός είναι ο λόγος ο καλός. άρεσε σε 21 |
| • | Εκάκιωσεν ο μπάμπακας κι η λίμνη δεν το ξέρει. για όσους έχουν τη ματαιοδοξία να πιστεύουν ότι η δυσφορία ή ο θυμός τους πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη (μπάμπακας=βάτραχος) άρεσε σε 18 |
| • | Το αψύ το ξίδι στο αγγειό του βράζει. |
Εκδίκηση | |
| • | Έχει ο καιρός γυρίσματα να πληρωθούν τα πείσματα. άρεσε σε 75 |
| • | Γλυκά τα έφαγες, ξινά θα τα ξεράσεις. άρεσε σε 33 |
| • | Δανεικά ‘ναι τα κούρταλα στο γάμο. με την έννοια «ό,τι κάνεις θα σου κάνουν» (κούρταλα=τα φαγιά του γάμου) άρεσε σε 20 |
| • | Μία σου και μία μου. άρεσε σε 12 |
| • | Ό,τι σου κάμνουν κάμνε και κάκια μην το έχεις. άρεσε σε 12 |
| • | Εσύ κατουρείς την πόρτα μου κι εγώ χέζω στη γωνιά σου. άρεσε σε 9 |
Τιμωρία | |
| • | Όποιος κατουράει στη θάλασσα, το βρίσκει στο αλάτι. άρεσε σε 191 |
| • | Όποιος σκάβει το λάκκο τ’ αλλουνού, πέφτει ο ίδιος μέσα. άρεσε σε 52 |
| • | Ό,τι κάνει η γίδα στο πουρνάρι το βρίσκει στο τομάρι. άρεσε σε 42 |
| • | Αν κλωτσάς τα γονικά σου, θα το βρεις απ’ τα παιδιά σου. άρεσε σε 41 |
| • | Ο ψεύτης και ο κλέφτης τον πρώτο χρόνο χαίρονται. άρεσε σε 30 |
| • | Δείρ’ τονε για τ’ αυγό, να μην σου πάρ’ την κότα. άρεσε σε 30 |
| • | Μια του κλέφτη, δυο του κλέφτη, τρεις και την κακή του μοίρα. άρεσε σε 29 |
| • | Όλα εδώ πληρώνονται. άρεσε σε 21 |
| • | Με τα πολλά στη φυλακή και με τα λίγα μέσα. δηλαδή, θα υπάρξουν συνέπειες ανεξάρτητα από το μέγεθος του ολισθήματος άρεσε σε 18 |
| • | Έφαγες το μέλι, πιέ και το ξίδι. άρεσε σε 8 |
| • | Από τ’ αυτί και στο δάσκαλο. άρεσε σε 6 |
| • | Φταίει ο γάιδαρος και δέρνουν το σαμάρι. |
| • | Βαρ’ της νιάς με την καλάμα και της γριάς με τη ματσούκα. δηλαδή, η τιμωρία πρέπει να είναι επιεικής για τους νέους ελλείψει εμπειρίας σε αντίθεση με τους μεγαλύτερους |
Μετάνοια | |
| • | Αμαρτία εξομολογουμένη ουκ έστι αμαρτία. άρεσε σε 35 |
| • | Στερνή μου γνώση να σ’ είχα πρώτα. άρεσε σε 27 |
| • | Ο Μάρτης ο πεντάγνωμος πέντε φορές εχιόνισε και πάλι το μετάνιωσε και πάλι ξαναχιόνισε. άρεσε σε 24 |
| • | Καλόγρια στα γεράματα. για υπερμάχους της ηθικής μετά από μια ζωή ακολασίας |
Φυγή | |
| • | Έτρεχε να μη βραχεί κι έπεσε στο ποτάμι. άρεσε σε 23 |
| • | Βαστάτε ποδαράκια μου [να μη σας χέσει ο κώλος μου]. άρεσε σε 7 |
| • | Αν τον ματαϊδείς, γράψε τον αράπη. |
| • | Φτώχυνε το μοναστήρι, χαθήκανε και οι καλογήροι. για εγκατάλειψη για λόγους προσωπικού συμφέροντος |
σελίδα 8 από 17
| «προηγούμενη σελίδα | επόμενη σελίδα» |
Συγγενές είδος με τις παροιμίες είναι και οι Παροιμιακές Φράσεις
Ξένες Παροιμίες υπάρχουν στη σελίδα: Ξένες Παροιμίες
Επιπλέον, αρκετές «βωμολοχικές» παροιμίες θα βρείτε στα: Ακατάλληλα και στη σελίδα με τις Αθυρόστομες Παροιμίες .
Πολύ κοντά στις παροιμίες είναι και οι: Θυμόσοφες Ρήσεις
Για αποκλειστικά αρχαίες παροιμίες υπάρχει η σελίδα:
Αρχαίες Ελληνικές Παροιμίες
