– Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας.

Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Λατίνος ποιητής

– ο Αννίβας προ των πυλών.

(ο φόβος των Ρωμαίων όταν ο Αννίβας πλησίαζε, περί το 217 π.Χ.)

– Να καταστραφεί η Καρχηδών!

Κάτων ο πρεσβύτερος, 234-149 π.Χ., Ρωμαίος πολιτικός

(έκλεινε όλες τις ομιλίες του με αυτή την φράση)

– Μέχρι πότε, Καταλίνα, θα κάνεις κατάχρηση της υπομονής μας;

Κικέρων, 106-43 π.Χ., Ρωμαίος ρήτορας & πολιτικός

(στην πρώτη του αγόρευση κατά του συνωμότη Καταλίνα)

– Ο κύβος ερρίφθη.

Ιούλιος Καίσαρ, 101-14 π.Χ, Ρωμαίος στρατηγός και ύπατος

(το είπε όταν διέβη τον Ρουβίκωνα, αλλά ήταν παλιότερη ελληνική παροιμία)

– Και συ τέκνον! [Βρούτε]

Ιούλιος Καίσαρ, 101-14 π.Χ, Ρωμαίος στρατηγός και ύπατος

(τα τελευταία λόγια του· ειπώθηκαν στα Ελληνικά)

– Έτσι πάντα στους τυράννους!

(μότο της Βιρτζίνια, αλλά και η κραυγή του Μπουθ όταν πυροβόλησε τον Λίνκολν)

– Ω ιερή απλότητα! ή Ω αγία αφέλεια!

Jan Hus, 1369-1415, Τσέχος θεολόγος & αιρετικός

(πεθαίνοντας στην πυρά, όταν είδε μια γριούλα να ρίχνει προσανάμματα στη φωτιά)

– Οι ερωτευμένοι [είναι] τρελοί.

Τερέντιος, 185-159 π.Χ., Ρωμαίος κωμωδιογράφος

– Αν θέλεις να σ’ αγαπούν, να αγαπάς.

Σενέκας, 4 μ.Χ-65 μ.Χ., Ρωμαίος φιλόσοφος

– Ο έρωτας νικάει τα πάντα.

Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Λατίνος ποιητής

– Εν οίνω η αλήθεια.

– Κανένας δεν χοροπηδάει (χορεύει) όντας νηφάλιος.

– Είναι ανθρώπινο να πίνεις, επομένως ας πιούμε.

– Έργα, όχι λόγια.

– Ο σιωπών συναινεί.

– Ό,τι λέγεται στα λατινικά φαίνεται βαθυστόχαστο.

– η καρδιά μιλάει στην καρδιά

Ιερός Αυγουστίνος, 354-430, Άγιος

– Τα λόγια πετούν, τα γραπτά μένουν.

(βασισμένο στο ομηρικό έπεα πτερόεντα)

– Το πρόσωπο είναι ο δείκτης της ψυχής.

– Καμιά εμπιστοσύνη στην εξωτερική όψη (στη βιτρίνα).

– Τα γένια δεν κάνουν τον φιλόσοφο.

– Κανένας δεν δίνει αυτό που δεν έχει.

– Κάνε αυτό που κάνεις [μην κάνεις πολλά πράγματα μαζί].

– Όλα δεν μπορούμε να τα κάνουμε όλοι.

Οράτιος, 65-8 π.Χ., Λατίνος ποιητής

– Ο λύκος με τα δόντια και ο ταύρος με τα κέρατα [επιτίθεται].

(δηλαδή ο καθένας χρησιμοποιεί τα μέσα που διαθέτει)

– Όποιος δεν αξίζει τίποτα, δεν μπορεί να θέλει τίποτα.

Arnold Geulincx, 1624-1669, Φλαμανδός φιλόσοφος

– Δεν υπάρχει κανένας χωρίς ελάττωμα

Σενέκας, 4 μ.Χ-65 μ.Χ., Ρωμαίος φιλόσοφος

– Τίποτε δεν είναι ευλογημένο σε όλα.

Οράτιος, 65-8 π.Χ., Λατίνος ποιητής

– Πάντα το ίδιο (ή, πάντα ο ίδιος).

Κικέρων, 106-43 π.Χ., Ρωμαίος ρήτορας & πολιτικός

– Ο πραίτωρ δεν ασχολείται με τα παράμικρα.

– Ο βασιλιάς δεν μπορεί να έχει άδικο.

– Ας με μισούν, αρκεί να με φοβούνται.

Καλιγούλας, Ρωμαίος αυτοκράτορας

(αγαπημένη του φράση, που μάλλον ανήκει στον ποιητή Accius)

– Η διαφθορά των αρίστων είναι η χειρότερη.

– Κανείς δεν μπορεί να διοικήσει, αν δεν είναι είναι δυνατόν να τον διοικήσουν.

Σενέκας, 4 μ.Χ-65 μ.Χ., Ρωμαίος φιλόσοφος

– Όσο αναπνέω ελπίζω

– Ζει δυο φορές αυτός που ζει καλά.

– Όπου [αισθάνεσαι] καλά, εκεί η πατρίδα σου.

– Όσο ζούμε, ας ζήσουμε.

– Ας ζήσουμε [αφού] πρέπει να πεθάνουμε.

Σενέκας, 4 μ.Χ-65 μ.Χ., Ρωμαίος φιλόσοφος

– Σκέφτομαι, άρα υπάρχω.

Καρτέσιος (Descartes), 1596-1650, Γάλλος φιλόσοφος

– Πρώτα το ζην και μετά το φιλοσοφείν.

Thomas Hobbes, 1588-1679, Άγγλος φιλόσοφος

– Έτσι περνάει η [μάταιη] δόξα σ’ αυτόν τον κόσμο.

– Είμαστε σκόνη και σκιά.

Οράτιος, 65-8 π.Χ., Λατίνος ποιητής

– Μια νύχτα μας περιμένει όλους.

Οράτιος, 65-8 π.Χ., Λατίνος ποιητής

– Η φήμη πετάει.

– Στην Αρκαδία [ήμουν] κι εγώ.

(επιγραφή σε τάφο σε πίνακα του Poussin)

– Θυμήσου το θάνατο.

– Ας πεθάνουμε και ας ορμήσουμε μέσα στη μάχη.

Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Λατίνος ποιητής

– Χαίρε Καίσαρ, οι μελλοθάνατοι σε χαιρετούν.

(χαιρετισμός των μονομάχων πριν από τους αγώνες στις ρωμαϊκές αρένες)

– Χειροκροτήστε, φίλοι, η κωμωδία τελείωσε!

Αύγουστος, 63 π.Χ-14 μ.Χ., Ρωμαίος Αυτοκράτορας

(τα τελευταία του λόγια)

– Δεν θα πεθάνω ολόκληρος [κάτι από μένα θα παραμείνει ζωντανό].

Οράτιος, 65-8 π.Χ., Λατίνος ποιητής

– Ο θάνατος εξισώνει τα πάντα.

– Ο θάνατος είναι σίγουρος, η ώρα του δεν είναι σίγουρη.

– Ο θάνατος έχει τον τελευταίο λόγο.

– Από τη στιγμή που γεννιόμαστε, [αρχίζουμε να] πεθαίνουμε.

– Χαίρε και αντίο.

Κάτουλος, 84-54 π.Χ, Λατίνος ποιητής

– Η αιτία του φόβου είναι η άγνοια.

Σενέκας, 4 μ.Χ-65 μ.Χ., Ρωμαίος φιλόσοφος

– Στην ουρά είναι το δηλητήριο.

αντίστοιχο του "πίσω έχει η αχλάδα την ουρά"

– ένα φίδι κρύβεται στα χόρτα

Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Λατίνος ποιητής

– Πιο γρήγορα, πιο ψηλά, πιο δυνατά.

Πιέρ ντε Κουμπερντέν, 1863-1937, Γάλλος αναβιωτής των Ολυμπιακών

(μότο των Ολυμπιακών αγώνων, εμπνευσμένο από το θυρεό του σχολείου του)

– Κυριαρχεί αυτός που κυριαρχεί στον εαυτό του.

– Αποκτάς δύναμη προχωρώντας.

Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Λατίνος ποιητής

– Ποτέ μην απελπίζεσαι.

Οράτιος, 65-8 π.Χ., Λατίνος ποιητής

– Έτοιμος, Πρόθυμος, Ικανός.

– Με το που το είπαμε, έγινε.

– Όποιος δεν προχωρά, πάει προς τα πίσω.

– Είτε θα τον βρούμε το δρόμο είτε θα τον φτιάξουμε

Αννίβας, 247 - 183 π.Χ., Καρχηδόνιος στρατηλάτης

(προσπαθώντας να διασχίσει τις Άλπεις περί το 212 π.Χ.)

– Να θυμάσαι πάντα να τολμάς.

D’ Annunzio, 1863-1938, Ιταλός ποιητής

– Πολύ, όχι πολλά.

– Πολλά με λίγα (λόγια ή μέσα).

– Γενηθήτω φως.

από τη Vulgata (Γένεσις Α')

– Ίδε ο άνθρωπος.

από τη Vulgata (φράση του Πιλάτου, κατά Ιωάννην ΙΘ')

– Δες και πίστεψε.

– Πιστεύω διότι είναι παράλογο.

Τερτυλλιανός, 155-222 μ.Χ., Καρχηδόνιος θεολόγος

– Μη μου άπτου.

από τη Vulgata (λόγια του Ιησού)

– ο Θεός θέλει.

το σύνθημα στις μάχες της Α’ σταυροφορίας

– Γρήγορα γίνεται αυτό που θέλουν οι θεοί.

Γάιος Πετρώνιος, 1ος μ.Χ αιων, Ρωμαίος συγγραφέας

– Δεν θα [σε] υπηρετήσω.

από τη Vulgata (ο Σατανάς προς το Θεό)

– Ύπαγε οπίσω μου Σατανά!

από τη Vulgata (λόγια του Ιησού)

– Να προσεύχεσαι και να εργάζεσαι.

σύνθημα των Βενεδεκτίνων μοναχών

– Όποιου το βασίλειο, εκείνου η θρησκεία.

– Μετά το σκοτάδι, φως.

από τη Vulgata (βιβλίο Ιώβ).

συν τοις άλλοις, σύνθημα των Καλβινιστών

– Όλος δικός Σου.

(μότο του Πάπα Ιωάννη-Παύλου Β’)

– Κανένας κακός δεν είναι ευτυχισμένος.

Γιουβενάλης, 1ος-2ος αιών μΧ, Ρωμαίος σατιρικός ποιητής

– Από το κακό, καλό.

– Μην υποκύπτεις στο κακό (ή στα βάσανα).

Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Λατίνος ποιητής

– Τα γνωστά κακά είναι τα πιο καλά.

– Όλα τα καλά πράγματα είναι τρία.

– Άσχημα χάνεται ό,τι άσχημα αποκτάται.

Κικέρων, 106-43 π.Χ., Ρωμαίος ρήτορας και πολιτικός

– Ο σκύλος, σκύλο δεν τρώει.

– Η αλήθεια υπερισχύει όλων.

– Η αλήθεια απεχθάνεται την καθυστέρηση.

Σενέκας, 4 μ.Χ-65 μ.Χ., Ρωμαίος φιλόσοφος

– Ο κόσμος θέλει να εξαπατηθεί, άσ’ τον λοιπόν να εξαπατηθεί.

Γάιος Πετρώνιος, 1ος μ.Χ αιών, Ρωμαίος συγγραφέας

– Να είσαι παρά να φαίνεσαι.

Κικέρων, 106-43 π.Χ., Ρωμαίος ρήτορας & πολιτικός

– Προσθέτω και λίγο αλάτι.

Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, 23-79 μ.X., Ρωμαίος φυσιοδίφης

– το Σφάλλειν ανθρώπινον.

– Κατόπιν αυτού, άρα εξαιτίας αυτού.

(γνωστό και ως σφάλμα "post hoc")

– Λάθος σε ένα, λάθος σε όλα.

– Υπέροχα λάθος.

Οράτιος, 65-8 π.Χ., Λατίνος ποιητής

– Αυτός που του επιτρέπεται να σφάλλει, σφάλλει λιγότερο.

Οβίδιος, 43 π.Χ.-17 μ.Χ., Ρωμαίος ποιητής

– Ήρθα, είδα, νίκησα!

Ιούλιος Καίσαρ, 101-14 π.Χ, Ρωμαίος στρατηγός και ύπατος

(μήνυμα στη Σύγκλητο μετά τη νίκη του επί του βασιλιά του Πόντου, το 47 π.Χ.)

– Όπου ενότητα, εκεί νίκη.

– Το να νικάς είναι το παν.

– Στο νικητή τα λάφυρα.

– Ουαί τοις ηττημένοις.

Βρέννος, αρχηγός των Γαλατών, το 387 π.Χ.

ρίχνοντας το ξίφος του στη ζυγαριά των λύτρων που του πρόσφεραν οι Ρωμαίοι

– Με τη δύναμη της αλήθειας, ζώντας, κατέκτησα το σύμπαν.

από τον Φάουστ του Γκαίτε

(αναφέρθηκε και στην ταινία “V for Vendeta”)

– Έτσι θα πας στα άστρα. (=έτσι θα δοξαστείς)

Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Λατίνος ποιητής

– Κανένα έγκλημα, καμιά ποινή χωρίς [ήδη ισχύοντα] νόμο.

(θεμελιώδες νομικό αξίωμα)

– Η αιτία του νόμου είναι η ψυχή του νόμου.

– Είς μάρτυς, ουδείς μάρτυς.

– Ο κακός νόμος,δεν είναι καθόλου νόμος.

Θωμάς Ακινάτης

– Σκληρός νόμος, αλλά νόμος.

– Η ανάγκη δεν ξέρει νόμο.

– Η ευημερία του λαού είναι ο υπέρτατος νόμος.

Κικέρων, 106-43 π.Χ., Ρωμαίος ρήτορας και πολιτικός

– Η κατάχρηση δεν καταργεί (απαξιώνει) τη χρήση.

– Υπέρτατη (υπερβολική) δικαιοσύνη, υπέρτατη αδικία.

– Ακούστε και την άλλη πλευρά.

– Όχι δύο φορές [έγκληση] για το ίδιο [αδίκημα].

– Η αδικία δεν δικαιολογεί [μιαν άλλη] αδικία.

– Οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται.

– Ό,τι [υπήρχε] πάντα, ό,τι παντού, ό,τι από όλους.

– Είμαστε σκλάβοι του νόμου για να μπορούμε να είμαστε ελεύθεροι.

Κικέρων, 106-43 π.Χ., Ρωμαίος ρήτορας & πολιτικός

– Ο ήλιος λάμπει για όλους.

Γάιος Πετρώνιος, 1ος μ.Χ αι., Ρωμαίος συγγραφέας

– Ας επικρατήσει η δικαιοσύνη, κι ας χαθεί ο κόσμος.

Μότο του αυτοκράτορα της Αγ. Ρωμ. Αυτοκρατορίας Φερδινάνδου Ι (1503-1564)

– Αν θες ειρήνη, να ετοιμάζεσαι για πόλεμο.

– Το έσχατο επιχείρημα των βασιλέων.

χαραγμένο στα κανόνια του Μ. Φρειδερίκου της Πρωσίας

– Γλυκύς φαίνεται ο πόλεμος σ' αυτούς που δεν έχουν πείρα (από πόλεμο).

Πίνδαρος, Αρχαίος Έλληνας ποιητής

– Πόλεμος, μισητός από τις μητέρες.

Οράτιος, 65-8 π.Χ., Λατίνος ποιητής

– Η ψυχή των πραγμάτων (ή του πολέμου) είναι τα λεφτά.

Κικέρων, 106-43 π.Χ., Ρωμαίος ρήτορας και πολιτικός

– Ανάμεσα στα όπλα (δηλ. στον πόλεμο) οι νόμοι σιγούν.

– Φωνή λαού, φωνή Θεού.

– Άρτον και θεάματα.

Γιουβενάλης, Ρωμαίος σατιρικός ποιητής

– Διαίρει και βασίλευε.

– Όπου αμφισβήτηση, εκεί ελευθερία.

Publilius Syrus, 1ος μ.Χ αιών, Ρωμαίος γνωμικογράφος

– Ω εσύ τύραννε, Titus Tatius, τόσα πράγματα έκανες για σένα.

Ennius, 239-169 π.Χ., Ρωμαίος συγγραφέας

(λατινικός γλωσσοδέτης)

– Ας υποκύψουν τα άρματα [οι στρατιωτικοί] στην τήβεννο [στην πολιτική εξουσία].

Κικέρων, 106-43 π.Χ., Ρωμαίος ρήτορας και πολιτικός

– Τίποτε δεν είναι πιο αβέβαιο από τον όχλο.

Κικέρων, 106-43 π.Χ., Ρωμαίος ρήτορας και πολιτικός

– Νέα τάξη των αιώνων.

φράση σε θυρεό των ΗΠΑ

– Από τους πολλούς, ένας.

φράση στο θυρεό των ΗΠΑ

– Τέτοιος βασιλιάς, ίδιος λαός.

– [Μη βασίζεσαι] στα λόγια κανενός.

Οράτιος, 65-8 π.Χ., Λατίνος ποιητής

– Πάντα γραπτές οδηγίες.

– Είναι ασφαλέστερο να προχωράς στη μέση [του δρόμου].

Οβίδιος, 43 π.Χ.-17 μ.Χ., Ρωμαίος ποιητής

– Το ποντίκι δεν βασίζεται σε μια τρύπα μόνο.

– [κάθε] Ξένος [είναι] εχθρός.

– Δρόμος περπατημένος, δρόμος σίγουρος.

– Τίποτε δεν είναι σίγουρο στον άνθρωπο.

Οβίδιος, 43 π.Χ.-17 μ.Χ., Ρωμαίος ποιητής

– Είναι κακό σχέδιο αυτό που δεν μπορεί να αλλάξει.

Publilius Syrus, 1ος μ.Χ αιών, Ρωμαίος γνωμικογράφος

– Ο σκοπός δικαιώνει την πράξη.

Οβίδιος, 43 π.Χ.-17 μ.Χ., Ρωμαίος ποιητής

– Εξέταζε το παρελθόν, εξέταζε το παρόν, εξέταζε το μέλλον.

– Ο μονομάχος κάνει το σχέδιό του μέσα στην αρένα.

Σενέκας, 4 μ.Χ-65 μ.Χ., Ρωμαίος φιλόσοφος

– Η τέχνη μακρά, ο βίος βραχύς.

Ιπποκράτης, 460-377 π.Χ., Πατέρας της ιατρικής

– Παπουτσή, όχι πάνω από το σανδάλι.

Απελλής, 4ος αιων π.Χ., Αρχαίος ζωγράφος

(σε παπουτσή που κλήθηκε να συμβουλέψει για την εικόνα ενός σανδαλιού και θέλησε να κρίνει και το υπόλοιπο έργο)

– Το τέλος στεφανώνει το έργο.

– Ούτε μέρα χωρίς γραμμή.

Απελλής, Αρχαίος ζωγράφος

– Μέγιστη διάνοια, πρωτόγονη τεχνική.

Οβίδιος, 43 π.Χ.-17 μ.Χ., Ρωμαίος ποιητής

(αναφερόμενος στον ποιητή Έννιο)

– Η τύχη είναι γυαλί: εκεί που λάμπει, θρυμματίζεται.

Publilius Syrus, 1ος μ.Χ αιών, Ρωμαίος γνωμικογράφος

– Η καλή τύχη είναι σύντροφος της αρετής.

– Η τύχη βοηθάει τους τολμηρούς.

Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Λατίνος ποιητής

– Οι μοίρες θα βρουν το δρόμο.

Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Λατίνος ποιητής

– Το όνομα είναι σημάδι (αλλά και κατάρα;)

– Η αιτία είναι κρυμμένη, το αποτέλεσμα είναι εμφανέστατο.

Οβίδιος, 43 π.Χ.-17 μ.Χ., Ρωμαίος ποιητής

– Η αρχή όλων των πραγμάτων είναι μικρή.

Κικέρων, 106-43 π.Χ., Ρωμαίος ρήτορας & πολιτικός

– Όλα συμβαίνουν για κάποιο λόγο.

– Νους υγιής εν σώματι υγιεί.

Γιουβενάλης, Ρωμαίος σατιρικός ποιητής

– Πρώτα απ' όλα, μην κάνεις κακό.

Ιπποκράτης, 460-377 π.Χ., Πατέρας της ιατρικής

– Ό,τι με τρέφει [ή με ταΐζει] με καταστρέφει.

Christopher Marlowe, 1564-1593, Άγγλος θεατρικός συγγραφέας

– Η Φύση δεν κάνει άλματα.

– η Φύση δεν κάνει τίποτα χωρίς λόγο.

– Η Φύση είναι ο θεός στα πράγματα.

Giordano Bruno, 1548-1600, Ιταλός μοναχός & φυσικός φιλόσοφος

– Ευχάριστο να αγναντεύεις την αγριεμένη θάλασσα [από τη στεριά].

Λουκρήτιος, 98-55 π.Χ., Λατίνος ποιητής

– Θεός ή Φύση (δηλαδή, ότι είναι ταυτόσημες έννοιες)

Σπινόζα, 1632-1677, Ολλανδός φιλόσοφος

– Άρπαξε [και αξιοποίησε] τη μέρα.

Οράτιος, 65-8 π.Χ., Λατίνος ποιητής

– Ω καιροί, ω ήθη!

Κικέρων, 106-43 π.Χ., Ρωμαίος ρήτορας και πολιτικός

– Ο χρόνος φεύγει ανεπιστρεπτί.

Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Λατίνος ποιητής

– Στις ελληνικές καλένδες.

Παροιμιακή φράση (που σημαίνει «ποτέ»)

– Ο χρόνος που τρώει όλα τα πράγματα (πανδαμάτωρ χρόνος).

Οβίδιος, 43 π.Χ.-17 μ.Χ., Ρωμαίος ποιητής

– Εις τον αιώνα των αιώνων.

Εκκλησιαστικό

– Να τολμάς να γνωρίζεις.

– Τίποτε δεν είναι καινούργιο κάτω από τον ήλιο.

– Η χρήση είναι ο καλύτερος δάσκαλος.

– Ό,τι πονάει, συχνά διδάσκει.

– Η εμπειρία διδάσκει.

– Να αμφιβάλλεις για όλα.

Καρτέσιος, 1596-1650, Γάλλος φιλόσοφος

– Όχι ποιος, αλλά τι.

– Ποιος, τι, πού, με τι, γιατί, πώς, πότε.

Μάρκος Φάβιος Κοϊντιλιανός, 35-96 μ.Χ., Ρωμαίος ρήτορας

– έννοια: τηρουμένων των αναλογιών

– τα φασόλια τα γλυκαίνει η πείνα

– Τα ελάχιστα είναι μέγιστα.

(ή: τα ασήμαντα είναι τα πιο σημαντικά)

– Το χρήμα δεν μυρίζει.

– Τα γούστα δεν συζητιούνται.

– Τριγυρνάμε [κρλκτ: κάνουμε κύκλο] τη νύχτα και μας κατακαίει η φωτιά.

Μεσαιωνικό λατινικό παλίνδρομο επίγραμμα (καρκινική επιγραφή)

(γνωστό και ως «Διαβολικός στίχος»· ήταν και τίτλος ταινίας του Γκυ Ντεμπόρ το 1960)